Dış Ticaret Hadleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği

Yıl 2019, Cilt: 14 , 92 - 100, 30.11.2019

Burçin Çakır , Utku Utkulu

https://doi.org/10.19168/jyasar.630622

Öz

Bu çalışma, dış ticaret hadlerinin
ekonomik büyüme üzerindeki etkisini Türkiye örneğinde (1990-2015)
incelemektedir. Çalışmada geleneksel birim kök testleri yanı sıra, tek
kırılmalı ve çift kırılmalı birim kök testleri uygulanmıştır. Dış ticaret
hadlerinin büyüme üzerindeki kısa ve uzun dönem etkileri ARDL tahmin yöntemi
kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada GSYH bağımlı değişken olup, dış
ticaret hadleri, reel döviz kuru ve dışa açıklık bağımsız değişkenler olarak
ele alınmıştır.

Dış ticaret hadlerindeki pozitif bir
etkinin reel geliri arttıracağını öneren HLM (Harberger-Laursen-Metzler)
etkisinin varlığı ampirik olarak doğrulanmıştır. Diğer bir deyişle, ekonometrik
incelemeler sonucunda dış ticaret hadlerinin ekonomik büyüme üzerinde pozitif
ve anlamlı bir etkisi olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.[1]

 

Anahtar Kelimeler: Dış ticaret hadleri, Ekonomik Büyüme

Jel Sınıflandırması: F43, F32

Abstract:
This study, the impact of  terms of trade on economic growth incase of
Turkey(1990-2015). In addition to the traditional unit root tests,
single-breaking and double-breaking unit root tests were applied. The short and
long term effects of terms of trade on growth were analyzed using ARDL
estimation method. In this study, GDP is dependent variable and terms of trade,
real exchange rate and openness are considered as independent variables.

The
existence of the HLM (Harberger-Laursen-Metzler) effect, which proposes that a
positive effect on terms of trade will increase real income, has been
empirically confirmed. In other words, as a result of econometric studies, it
was found that terms of trade had a positive and significant effect on economic
growth.

                

Keywords: Terms
of Trade, Economic Development

JEL
Classification codes: F43, F32

---

[1] Bu makale aynı başlıkla
BOR Konferansı’ nda sunulmuş bildirinin revize edilmiş halidir. Ayrıca bu
çalışmanın orijinal hali 9 Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Prof.Dr.Utku Utkulu gözetmenliğinde başarıyla
savunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dış ticaret hadleri, Ekonomik Büyüme

Kaynakça

• Bal H., Çiftçi H., İşcan E., & Serin D., 2016."İhracata Dayalı Büyüme: Teknolojik Bakış, Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes." ,s.312
• Blattman C., Hwang J., Williamson J.G., 2003."The Terms of Trade and Economic Growth in the Periphery 1870-1938." NBER Working Paper No. 9940.
• Cashin P., Mcdermott J., 1998. "Terms of Trade Shocks and Current Account, International Monetary Fund, Working Paper." s. 177.
• Çakır, M., 2009.Terms of Trade and Economic Growth of Emerging Market Economies, International Conference on Administration and Business
• Ekinci R., Tüzün O., Kahyaoğlu H., 2015."Dış Ticaret Hadleri Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama." Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, , Cilt: 2, Sayı: 2, ss.83-100. Enrique Mendoza, “Terms of Trade Uncertainty and Economic Growth” Journal of Development Economics, Vol.54, 1997, 323-356.
• Gerni C., Emsen S., & Değer K, 2008,"İthalata Dayalı İhracat ve Ekonomik Büyüme: 1980-2006 Türkiye Deneyimi.", 2.Ulusal İktisat Kongresi, İzmir, s.5.
• Hadass Y., Williamson J.G.,2001, "Terms of Trade Shocks and Economic Performance 1870-1940: Prebisch and Singer Revisited.", NBER Working Paper No. 8188.
• Jawaid, T., Waheed A., 2011."Effects of Terms of Trade and its Volatility on Economic Growth: A Cross Country Empirical Investigaton, Transition Studies Review 18(2):217-229.
• Kwiatkowski D., Phillips P., Schmidt P., Shin Y., 1992. “Testing the null hypothesis of stationary against the alternative of a unit root: How sure are we that economic time series have a unit root?”, Journal Economics, Cilt: 54, , s. 159-178, North- Holland.
• Lumsdaine R., Papell D. H., 1997 .“Multiple trend breaks and the unit root hypothesis”, Review of Economics and Statistics, , Cilt: 79, Sayı: 2, pp. 212-18.
• Misztal P., 2010."The Harberger-LaursenMetzler Effect Theory and Practice in Poland, The Romanian Economic Journal." Year XIII, no. 38.
• Pesaran M.H., Shin Y., 1999."An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Coentegration Analysis."
• Sfreddo C., 2004."International Price and Terms of Trade Effects on Factor Productivity: International Comparisons."
• Zivot E., Andrews, D.W.K.,2002. "Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock and Unit-Root Hyphothesis, Journal of Business&Economic Statistics." Volume 20, , Pages 25-44