The Analysis Of Health Demand In The Framework Of Grossman Model

Yıl 2020, Cilt: 15 , 180 - 191, 31.03.2020

Oğuz Kara Mert Yıldırım

Öz

Grossman Modeli Çerçevesinde Sağlık Talebinin Analizi

Öz

Öz: Sağlık talebi
modelini sistematik olarak inşa eden ilk teorisyen Grossman’dır. Grossman
modelinde bireylerin zamanla yıpranan belirli bir sağlık mirası ile doğdukları
ancak yapılan yatırımlar ile yıpranan sağlık stoğunun telafi edilebileceği
varsayılmaktadır. Bu çalışmanın amacı Grossman modeli çerçevesinde Türkiye’de
sağlık talebini etkileyen faktörleri analiz etmektir. Çalışmada 2016 yılı
Türkiye Sağlık Araştırması mikro veri seti kullanılmıştır. Sağlık talebinin
analizinde Quantile regresyon, binary lojit regresyon ve sıralı lojit regresyon
yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre yaş ile kronik
hastalıklar arasında doğru yönlü bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eğitim
ve gelir düzeyinin yıpranan sağlık stoğunu telefi etmede etkin parametreler
olduğu görülmüştür. Ayrıca eğitim ve sağlık düzeyindeki iyileşmelerin
bireylerin egzersiz yapma ve meyve tüketme sıklıklarını pozitif yönde
etkiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Grosman’ın sağlık talebine yönelik teorik
modelinin Türkiye örnekleminde geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Talebi, Sağlık Ekonomisi, Grossman Modeli

Kaynakça

• Acton, J. P. 1975. “Nonmonetary Factors in the Demand for Medical Services: Some Empirical Evidence.” Journal of Political Economy, 83(3), 595-614.
• Burggraf, C., Glauben, T., Grecksch, W. 2016. “New Impacts of Grossman’s Health Investment Model and the Russian Demand for Medical Care.” Journal of Public Health, 24(1), 43
• Çamurlu, S. 2018. Kantil Regresyon Analizinde Bootstrap Tahmini. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Dunlop, S., Coyte, P. C., Mc Isaac, W. 2000. “Socio-Economic Status and the Utilisation of Physicians' Services: Results from the Canadian National Population Health Survey”. Social Science and Medicine, 51(1).
• Emeç, H. 2002. “Ege Bölgesi Tüketim Harcamaları İçin Sıralı Logit Tahminleri Ve Senaryo Sonuçları.” Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 4, Sayı:2, 2002
• Geitona, M., Zavras, D. Kyriopoulos, J. 2007. “Determinants of Healthcare Utilization in Greece: Implications for Decision-Making.” The European Journal of General Practice, 13(3), 144-150
• Grossman, M. 1999. “The Human Capital Model of The Demand for Health.” National Bureau of Economic Research, Cambridge, 1-8.
• Grossman, M. 2004. “The Demand for Health, 30 Years Later: A Very Personal Tetrospective and Prospective Reflection.” Journal Health Economics, 23, 629-636.
• Gujarati, D.N. 2012. Basic Econometrics. Tata McGraw-Hill Education, Noida.
• Gupta, I.., Dasgupta, P. 2002. “Demand for Curative Health Care in Rural India: Choosing Between Private: Public and No Care.” National Council of Applied Economic Research Working Papers, New Delhi January.
• Hosmer, D. W., Lemeshow, S. 2000. Applied logistic regression (Second edition). United States of America: John Wiley and Sons.Ichoku, E. H., Leibbrandt, M. 2003. “Demand for Healthcare Services in Nigeria: A Multivariate Nested Logit Model.” African Development Review, 15(2‐3).
• Kara, O., Kurutkan, M. N. 2018. Mikro İktisadi Açıdan Sağlık Hizmetleri Piyasasının Analizi. Nobel Bilimsel Eserler No: 113, ISBN: 978-605-2149-12-6, Nisan 2018
• Kaşko Y. 2007. Çoklu Bağlantı Durumunda İkili (Binary) Lojistik Regresyon Modelinde Gerçekleşen 1. Tip Hata Ve Testin Gücü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Kök, R., Dündar, Ö., Ekinci, R. 2018. “Ömür Eğrilerine Kuznets Uyarlamalı Bir Yaklaşım: Asya Ülkeleri Üzerine GMM Modeli.” International Conference on Eurasian Economies. 224-234
• Lépine, A., Le Nestour, A. 2011. Health Care Utilisation in Rural Senegal: The Facts Before the Extension of Health Insurance to Farmers. International Labour Office, Geneva.
• Lindelow, M. 2005. “The Utilisation of Curative Healthcare in Mozambique: Does Income Matter?.” Journal of African Economies, 14(3), 435-482.
• Mocan, H. N., Tekin, E. Zax, J. S. 2004. The Demand for Medical Care in Urban China. World Development, 32(2).
• Nandakumar, A. K., Chawla, M., Khan, M. 2000. “Utilization Of Outpatient Care In Egypt And Its Implications For The Role Of Government In Health Care Provision.” World Development, 28(1), 187-196.
• Ssewanyana, S., Nabyonga, J. O., Kasirye, I., Lawson, D. 2004. “Demand for Health Care Services in Uganda: Implications for Poverty Reduction.” (No. 677-2016-46634). Research Series 150529, Economic Policy Research Centre (EPRC).
• Şenol, V., Çetinkaya, F., Balci, E. 2010. “Factors Associated with Health Services Utilization by the General Population in the Center of Kayseri: Turkey”. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 30(2).
• Ünal, A. 1996. Lojistik regresyon analizi ve uygulaması. Yüksek Lisans Tezi.Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 65 s., Ankara
• Witter, S. 2002. “Health Financing in Developing And Transitional Countries.” Briefing Paper For Oxtan GB. The University of York İnternational Programme Centre For Health Economics, York, 4
• Yaprak, Ö.Z. 2018. Kayseri İlinde Sağlık Hizmetleri Talebinin Belirleyicileri: Nested Multinominal Logit Model Analizi. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri
• Yaylalı, M., Kaynak, S., Karaca, Z. 2012. “Sağlık Hizmetleri Talebi: Erzurum İlinde Bir Araştırma”. Ege Akademik Bakış, 12(4).
• Yıldırım, Z. 2017. Kantil Regresyon ve Sansürlü Modellerle Türkiye’de Hanehalkı Tasarruf Eğilimi: Mikroekonometrik Analiz. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir