İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Çalışanların İş Tatminine, Yenilikçiliğine ve Performansına Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 58, 190 - 209, 30.04.2020

İsa İspir , Salih Yeşil

https://doi.org/10.19168/jyasar.634749

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, insan kaynakları yönetimi uygulamalarından; eğitim,
performans değerlendirme, ödüllendirme ve personel güçlendirmenin, çalışanların
iş tatminine, yenilikçi davranışına ve bireysel performansına etkisi olup
olmadığını tespit etmektir. Bu bağlamda Kahramanmaraş ilinde bulunan bir kamu
kurumu çalışanlarından 226 kişiye anket uygulanmıştır. Çalışma sonucunda elde
edilen bulgulara göre, insan kaynakları yönetimi uygulamalarından eğitim ve
personel güçlendirmenin, iş tatmini üzerinde olumlu yönde etkisinin olduğu, personel
güçlendirmenin; bireysel performans ve yenilikçi davranış üzerinde olumlu yönde
etkisinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları, İş Tatmini, Yenilikçi Davranış, Bireysel Performans

Human Resources Management Applications The Effect of Employees on Job Satisfaction, Innovation and Individual Performance

Öz

Kaynakça

• Akal, Z., (2005). İşletmelerde Performans Ölçüm ve Denetimi-Çok Yönlü Performans Göstergeleri, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, No: 473, Ankara.Akçakanat, T. (2009). İnsan kaynakları Yönetiminde Performans Değerlendirme: Isparta İl Emniyet Müdürlüğü’nde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.Akçit, V. (2011). Örgütlerde Ödüllendirme ve Cezalandırmanın Örgüt Çalışanlarının Performansına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi SBE İşletme Anabilim Dalı, Denizli.Akgün, B. (2014). Örgütlerde Ödüllendirmenin İş Gören Motivasyonu ve Performansı Üzerindeki Etkisi Üzerine Ampirik Bir Çalışma, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi SBE. İşletme Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.Aktaş, R. (2002). Toplam Kalite Yönetimi İle Uyumlu İnsan Kaynakları Yönetim Süreçleri, Verimlilik Dergisi, Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları, Yayın No:2002/1, ss.40-57. Altındağ, E. ve Akgün, B. (2015). Örgütlerde Ödüllendirmenin İşgören Motivasyonu ve Performansı Üzerindeki Etkisi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), ss.281-297. Aşan, Ö. ve Aydın, E.M. (2006). Örgütsel Davranış, Ed.: Halil Can, Arıkan Basım Yayım Dağıtım LTD. ŞTİ., İstanbul, 469s.Barker, A. (2001). Yenilikçiliğin Simyası, (Çev. A. Kardam), MESS Yayınları, Yayın No:391.Basım, H.N. ve Şeşen, H. (2009). Örgütsel Adalet Algısı-Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü, 17. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Eskişehir, 21-23 Mayıs.Baş, İ.M. ve Artar, A. (1990). İşletmelerde Verimlilik Denetimi-Ölçme Denetleme Modelleri, MPM Yayınları, Ankara.Bektaş, M. ve Karagöz, Ş. (2018). Algılanan Güçlendirmenin Çalışanların Performans ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerine Etkisi, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(5), ss.31-46.Bingöl, D. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Yayıncılık, İstanbul, 722s.Blake, B.F., Neuendorf, K.A. ve Valdiserri, C.E. (2003). Inovativenessand Variety of Internet Shopping, Internet Resarch: Electronic Networking and Applications andPolicy, 13(3), pp.156-169.Boddy D. (2002). Management An Introduction, Second Edition, Prentice Hall, England.Bowen, E.D. ve Lawler, E. (1992). The Empowerment of Service Workers: What, Why, How and When, Sloan Management Review, 33, pp.31-39.Canman, D. (1995). Çağdaş Personel Yönetimi, TODAİE Yayını No:260, Ankara. Chin-Ju T. (2006). High Performance Work Systems And Organizational Performance: An Emprical Study Of Taiwan's Semiconduductor Desing Firms, The International Journal of Human Resource Management, 17, pp.1512-1530.Czinkota, M.R., Ronkainen, I.A., Moffet, M.H. ve Moynihan, E.O. (1998). Global Business, The Dryden Press, United states of America.Çalık, T. (2003). Performans Yönetimi-Tanımlar, Kavramlar, İlkeler, Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara, 118s.Çavuş, M. F. (2006). İşletmelerde Personel Güçlendirme Uygulamalarının Örgütsel Yaratıcılık ve Yenilikçiliğe Etkileri Üzerine İmalat Sanayinde Bir Uygulama, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi SBE. İşletme Anabilim Dalı, Konya, 220s.Çetin, F. ve Basım, H.N. (2011). Psikolojik Dayanıklılığın İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Tutumlarındaki Rolü, “İşGüç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 13(3), ss.79-94. Çiftyıldız, K. (2015). İnsan Kaynakları Bilgi Sistemlerinin İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Doğu Marmara ISO 500 Firma Örneği, Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi SBE. Sakarya, 169s.Çöl, G. (2008). Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), ss.35-46.Çuhadar, M. T. (2005). Türk Kamu Kesiminde Personel Güçlendirme: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 25, ss.2-25.De Cenzo, D. A. ve Robbins, S. P. (1996). Human Resource Management, John Wiley and Sons, New York, States of America, 620p. De Jong, J. ve Den Hartog, D. (2010). Measuring Innovative Work Behaviour, Creativity and Innovation Management, 19(1), pp.23-36.Deeprose, D. (1994). How to Recognize and Reward Employes, AMACOM American Management Association, New York.Ding, D.Z. ve Akhtar, S. (2001). The organizational choice of human resource management practices: A study of Chinese enterprises in three cities in the PRC. International Journal of Human Resource Management, 12, pp.946–964.Doğan, S. (2006). Personel Güçlendirme, Kare Yayınları 2. Baskı, İstanbul.Ehtiyar, V.R. (1996). Otel İşletmelerinde Çalışan Personelin İş Tatmini ve Antalya Yöresinde yapılan Bir Araştırma, Verimlilik Dergisi, ss.109-121.Ekiyor, A ve Karagul, S. (2016). Sağlık Sektöründe Personel Güçlendirmenin İşgören Performansına ve İç Girişimciliğe Etkisi, Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Dergisi, 1(3), ss.2149-6161.Ekiyor, A. ve Arslantaş, S. (2015). Sağlık Sektöründe İşgören Motivasyonunun İnovasyon Performansına Etkileri, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), ss.113-136.Erdoğan, İ. (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, Dönence Basın Yayın, İstanbul.Erdoğmuş, N. ve Şeneldir, O. (2009). Bireysel Performans Yönetim Sisteminin Kurulmasında Karşılaşılan Sorunlarına Yönelik Kocaeli Bölgesi Sanayi İşletmelerinde Nitel Bir Araştırma, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Osman Gazi Üniversitesi Yayınları No:162, Eskişehir.Eren, M. (2011). İnsan Kaynakları Yönetimi, Beta Yayıncılık, İstanbul, 330s.Eren, V. (2006). Personel Rejiminde Bürokratik Modelden İşletmeci Anlayışa Geçiş, Selçuk Üni. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 6(11), ss.131-153. Eryiğit, N. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Yenilik Performansına Etkisi, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon. Fındıkçı, İ. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi, 2. Baskı, Alfa Basım, İstanbul, 412s.Fındıkçı, İ. (2012). İnsan Kaynakları Yönetimi, Alfa Yayıncılık, İstanbul, 510s.Garcia, M. (2005). Training and Business Performance: The Spanish Case. International Journal of Human Resource Management, 16, pp.1691-1710.Genç, N. (2004). Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar, Seçim Yayınevi, Ankara, 424s.Guest, E., Michie, J., Conway, N. ve Sheehan, M. (2003). Human Resource Management And Corporate Performance İn the UK, British Journal of Industrial Relations, 41(2), pp.291-314.Gutteridge, T.G., Leibowitz, Z.B. ve Shore, J.E. (1993). Organizational Career Development, Jossey-Bass, San Francisco, CA.Güney, S. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi, Nobel Yayınları, Ankara, 274s.Hackman, R. ve Oldham, G.R. (1975). Development of the Jop Diagnostic Survey, Journal of Applied Psychology, 60(2), pp.159-170.Hayajneh, A.Y. (2000). Identification of The Influence of Orgaziational Variables On Haspital Staff NursesJop Performance, Doctorate Dissertation, University of Lowa, USA.Haznedar, B. (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Firma Performansına Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, İşletme ABD, Gebze.Jamrog, J., Vikkers, M., ve Bear, D. (2006). Buildingand Sustaining a Culture That Supports Innovation, Human Resources Planning, Academic Journal ArticleJong, J. P. J. ve Hartog, D. N. (2008). Innovative WorkBehavior Measurementand Validation, http://www.ondernemerschap.nl/pdfez/H200820.pdf (Erişim Tarihi,10.09.2018).Jorge, T. ve Teece, D. (1992). Innovation, CooperationandAntitrust, Oxford University Press, New York.Karatepe, S. (2005). Ödüllendirme Yönetimi: Örgütlerde Güdülemeye Duyarlı Bir Yaklaşım, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 60(4), ss.117-132.Karavardar, G. (2017). Mavi Yakalı Çalışanlarda Psikolojik Personel Güçlendirme ve İş Tatmini Arasındaki İlişkileri Belirlemeye Yönelik Görgül Bir Araştırma, Osmaniye Korkut Ata Üni. İİBF Dergisi, 1(1), ss.15-26.Kaya, N. ve Kesen, M. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları ve Örgüt Kültürü Tiplerinin Çalışan Performansı Üzerindeki Etlilerini İncelemeye Yönelik Ampirik Bir Çalışma, Akev Akademi Dergisi, 58(58), ss.97-122. Kerse, G. ve Karabey, C.N. (2014). Personel Güçlendirme ile Bireyin Yaratıcılık Algısı Arasındaki İlişki: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama, Akdeniz Üni., İİBF Dergisi, 14(29), ss.22-41. Khanka, S. S. (2007). Human Resource Management, S. Chand & Company LTD., New Delhi, 217s.Kırım, A. (2007). Süreç İnovasyonu: Maliyetleri Sistem Dışına Çıkarmak, sistem Yayıncılık, İstanbul.Kitapçı, H., Kaynak, R. ve Ökten, S.S. (2013). Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Kamu ve Özel Sektörde Mukayeseli Bir Araştırma, International Review of Economics and Management, 1(1), ss.49-73.Koç, A. (2007). Örgütlerde Ödüllendirme Sistemlerinin İş Tatmini ile İlişkisine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üni. SBE. İşletme Anabilim Dalı, Kütahya.Koçel, T. (2005). İşletme Yöneticiliği, Beta Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul, 569s.Korkmaz, İ.H., Taşkesen, A.C. ve Çetinkaya, C. (2018). İnovasyon Yönetimi Süreçlerini Etkileyen Faktörlerin Kahramanmaraş’ta Faaliyet Gösteren Kobiler Üzerinden İncelenmesi, Research Studies Anatolia Journal, 1(2), ss.113-125. Kör, B. (2015). Öz Liderlik, Örgütlerin Girişimcilik Yönelimi ve Çalışanların Yenilikçi İş Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Bir Araştırma, Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İstanbul, 405s. Kuzutürk, B. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Örgütsel Performansa Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.Lawler, E. (2000). Rewarding Excellence, Jossey-Bass Publishers, Colifornia. Leap, T.L. ve Crino, M.D. (1993). Personnel Human Resource Management, Macmillan Publishing Company, Printed in the United States of America, 719p.Mabey, C., ve Salaman, G. (1995). Strategic Human Resource Management: A Reader. Oxford: Blackwell.Mark, S.K.M. ve Akhtar S. (2003). Human resources management practices, strategic orientations, and company performance: a correlation study of publicly listed companies, Journal of American Academy.Miner, J. B. (1994). Congruence and fit in Professional Role Motivation Theory, Organization Science, 5(1), ss.1-13.Naktiyok, A. (2007). Yenilik Yönetimi ve Örgütsel Faktörler, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(2), ss.211-230.Özer, K.O, Ergün, Ö. ve Okatan, T. (2015). Personel Güçlendirmenin İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: İstanbul Otelcilik Sektörü Araştırması, Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 6, 104-115. Özpehlivan, M. (2015). Kültürel Farklılıkların İşletmelerde Örgüt İçi İletişim, İş Tatmini, Bireysel Performans ve Örgütsel Bağlılık Kavramları Arasındaki İlişkiye Etkileri: Türkiye-Rusya Örneği, Doktora Tezi, Okan Üniversitesi SBE. İşletme ABD, İstanbul, 365s.Peçen, Ü. (2012). İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları ve Organizasyonel İklimin Firma Yenilikçilik Düzeyi Üzerine Etkileri: ABD Firmaları ve Türk Firmaları Karşılaştırması, Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, SBE, Gebze.Pekdemir, I., Koçoğlu, M. ve Gürkan, G.Ç. (2014). Özerklik ve Ödüllendirme Algılarının Çalışan Performansı Üzerindeki Etkisinde Çalışanın İnovasyona Yönelik Davranışının Aracılık Rolüne Yönelik Bir Araştırma, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), ss.332-350.Pitts, C. (1995). Motivating Your Organization, Achieving Business Success Through Reward and Recognition, McGraw-Hill Book Company, England. Price, J.L. ve Mueller, C.W. (1981). A Casual Model of Turnoverfor Nurses, The Academyof Management Journal, 24(3), pp.543-565.Raghuram, S. ve Arvey, R. (1994). Business Strategy Links with Staffing and Training Practices, Human Resources Planning, 17(3), pp.55–73.Sabuncuoğlu, Z. (1994). Personel Yönetimi, Politika ve Yönetsel Teknikler, Rota Ofset, Bursa.Schuler, R. ve Jackson, S. (1987). Linking Competitive Strategies and Human Resource Management Practices, Academy of Management Executive, 1(3), pp.207-219.Selimoğlu, E. ve Yılmaz, H.B. (2009). Hizmet İçi Eğitimin Kurum ve Çalışanlar Üzerine Etkileri, Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 5(1), ss.1-12. Sevimli, F. ve İşcan, Ö.F. (2005). Bireysel ve İş Ortamına Ait Etkenler Açısından İş Tatmini, Ege Akademik Bakış, 5(1-2), ss.55-64.Sigler,T.H. ve Pearson, C. M. (2000). Creating An Empowering Culture: Examining The Relationship Between Organizational Culture and Perceptions Ofempowerment. Journalof Quality Management, 5(1), pp.27-52.Sökmen, A. (2014). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon, Detay Yayıncılık, Ankara, 489s.Sözbilir, F. (2018). İşbaşı Eğitim Uygulamaları, Öz-Yeterlilik Ve Yenilikçilik Davranışı Arasındaki İlişki, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(1), ss.119-142. Spreitzer, G.M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), pp.1442 1465.Tompkins, J. (1995). Human Resource Management in Government: Hitting the Ground Running, Harper Collins College Publishers, New York.Tortop, N., Aykaç, B., Özer, M. ve Yayman, H. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, 584s.Tutum, C. (1979). Personel Yönetimi, Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları, Ankara.Türk, S.M. (2007). Örgüt Kültürü ve İş Tatmini (1. Baskı), Özkan Matbaacılık, Ankara.Tzafrir, S.S. (2006). A universalistic perspective for explaining the relationship between HRM practices and firm performance at different points in time. Journal of Managerial Psychology, 21(2), pp.109-130.Usta, A. (2010). Kamu Kurumlarında Örgütsel Performans Yönetim Süreci, Sayıştay Dergisi, 78, ss.34-37.Uyargil, C. (2015). İnsan kaynakları Yönetimi İ.Ü. İşletme Fakültesi İnsan Kaynakları Yönetimi Anabilim Dalı, Beta Yayıncılık, İstanbul, 700s.Yeşil, S. (2014). İnsan Kaynağının Eğitimi ve Gelişimi”, İnsan Kaynakları Yönetimi, Ed.: İsmail Bakan, Gazi Kitabevi, Ankara, ss.191-235.Yetiş, Ş.A. ve Katlav, E.Ö. (2017). Turizm Eğitimi Veren Akademisyenlerinin İş Tatmin ve Performans Düzeylerinin Bireysel Özelliklerine Göre Değişmesi, Verimlilik Dergisi 1, ss.7-27.Yıldırım, B. (2015). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetiminin Kurumsal Performansa Etkisi: İstanbul Üniversitesi’nde Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, SBE, İşletme ABD, İstanbul.Yıldırım, C. (2008). İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticilerinin Öğretmenlerin Ödüllendirilmesi İlişkin Görüşleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56, ss.663-690. Yılmaz, T. (2012). Yüksek Performanslı İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Bireysel ve Örgütsel Performansa Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Komutanlığı, Savunma Bilimleri Enstitüsü, Savunma Yönetimi Anabilim Dalı, 177s.Yiğit, B. (2010). (İnsana Yatırım Standardı) Çerçevesinde Uygulanan İnsan Kaynakları Sisteminin Çalışanların İş Tatminine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, SBE, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri ABD, İstanbul.Yoon, M.H. ve Suh, J. (2003). Organizational Citizenship Behaviors and Service Quality As External Effectiveness Of contact Employes, Journal of Business Research, 56(8), ss.597-611.Yumuşak, S. (2008). Performans Değerlemesinin Etkinliğine Etki Eden Faktörlerin Tespitine Yönelik Alan Araştırması, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(10) ss.44-62.