Küresel Cinsiyet Eşitsizliğinin İstihdam, Eğitim ve GSYH Değişkenleri Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 68, 857 - 877, 01.11.2022

Didem Kutlu Zeynep Aktaş Çimen Duygu Güdekli

https://doi.org/10.19168/jyasar.1141328

Cited By: 1

Öz

Turizm, dünyanın en büyük ve en hızlı büyüyen sektörlerinden biri olup istihdam, büyüme, kalkınma, çevre ve kültürün korunması üzerinde belirleyici bir rol üstlenmektedir. Emek yoğun bir sektör olan turizm, diğer sektörlere göre nitelikli olmayan işgücünün çalışmasına fırsat veriyor olması nedeniyle de birçok kuruluş tarafından kadın erkek eşitsizliğini azaltmada önemli bir bileşen olarak görülmektedir. Nitekim Birleşmiş Miller Dünya Turizm Örgütü (United Nations World Tourism Organization-UNWTO) 2019 yılı verilerine göre küresel ölçekte turizm sektöründe kadın istihdamı %54 olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışmanın amacı dünyada en çok turist kabul eden sekiz ülkede küresel cinsiyet endeksi ile konaklama ve yiyecek-içecek sektöründe istihdam, eğitim ve kişi başı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) arasındaki ilişkiyi panel veri analiz yöntemi kullanarak incelemektir. Çalışmanın bir diğer amacı seçilmiş ülkelerde, konaklama ve yiyecek-içecek sektörü istihdamını ve eğitimi hem ülkeler hem de cinsiyete göre karşılaştırmaktır. Rassal (tesadüfi) etkiler modeli kullanılan analiz sonucunda cinsiyet eşitsizliği ile istihdam, eğitim ve kişi başı GSYH arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Cinsiyet eşitsizliği üzerinde en fazla etki gösteren değişken kişi başı GSYH’dır. Konaklama ve yiyecek-içecek sektöründe istihdam, eğitim ve küresel cinsiyet farkına göre karşılaştırılan ülkeler içerisinde Türkiye en son sırada yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet eşitliği, İstihdam, Eğitim, GSYH

Kaynakça

• Alrwajfah, M. M., Almeida-García, F. ve Cortés-Macías, R. (2020). “Females’ Perspectives on Tourism’s Impact and Their Employment in the Sector: The Case of Petra, Jordan”. Tourism Management, 78, 104069, https://doi.org/10.1016/j.tourman.2019.104069
• Anker, R. (1998). “Gender and Jobs: Sex Segregation of Occupations in the World”. Geneva: International Labour Organisation.
• Anker, R., Melkas, H. ve Korten, A. (2003). “Gender-based Occupational Segregation in the 1990’s”. Working Paper. International Labour Office.
• Arık, Şebnem (2019). “Rekabet Gücünün Yapısal Belirleyicileri: Türkiye ve Seçili Ülkeler için Panel Veri Analizi”. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cave, P., ve Kılıç, S. (2010). “The Role of Women in Tourism Employment with Special Reference to Antalya, Turkey”. Journal of Hospitality Marketing & Management, 19(3), 280–292.
• Cinel, E. A. (2021). “Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Sürdürülebilir Büyüme İlişkisi”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 8(2), 210-227
• Çelik Uğuz, S. & Topbaş, F. (2016). “Turizmde Kadın İstihdamı ve Ücret Ayrımcılığı: Karşılaştırmalı Bir Analiz”. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27 (1), 62-78.
• Çiçen, C., Boyacıoğlu, E. Z. ve Oğuzhan, A. (2020). “Turizmde Kadın İşgücünün Cinsiyet Ayrımcılığı Algısı: Edirne İlinde Bir Araştırma”. Tourism and Recreation, 2(Ek 1) 54-63.
• Damjanovic, T., ve Selvaretnam, G. (2020). “Economic Growth and Evolution of Gender Equality”. The Manchester School, 88(2), 1–36.
• Demirkol, Ş., Fidan, F. ve Pelit, E. (2004). “Turizm Sektöründeki Bayan İşgörenlerin Karşılaştıkları Sorunlar ve Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (8): 71-88.
• Güçer, E., Keleş, Y., Demirdağ, Ş.A. ve Çelikkanat, N. (2018). “Kadın İşgörenlerin Karşılaştığı Sorunların Örgütsel Sessizlikleri Üzerindeki Etkisi: Bodrum’daki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2), 1-18.
• Hong, G., Kim, S., Park, G., ve Sim, S. (2019). “Female Education Externality and Inclusive Growth. Sustainability, 11(12), 1–12.
• Hutchings, K., Moyle, C., Chai, A., Garofano, N. & Moore, S. (2020). “Segregation of Women in Tourism Employment in the APEC Region”. Tourism Management Perspectives, 34, 100655.
• ILO (2021). “The Employment Crisis in the Pandemic: Towards a Human-Centred Job Recovery”, Labour Overview Series Latin America and The Caribbean 2021.
• Jackman, M. (2022). “The Effect of Tourism on Gender Equality in the Labour Market: Help or Hindrance?” Women's Studies International Forum, 90, 102554, https://doi.org/10.1016/j.wsif.2021.102554
• Karlsson, S. ve Löthgren, M. (2000). “On the Power and Interpretation of Panel Unit Root Tests”, Economics Letters, Elsevier, 66(3), 249-255.
• Kartal, M. (2014). “Emek Piyasasında Kadın Çalışanlara Yönelik Cinsiyet Ayrımcılığı: Kahramanmaraş Tekstil Sektörü Örneği”. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya
• Kaya, Ş. (2017). “Turizmde Kadın Emeği”. KARATAHTA İş Yazıları Dergisi Sayı: 9/ Aralık 2017, 1-22.
• Kozak, N., Kozak, M. A. & Kozak, M. (2015). Genel Turizm: İlkeler ve Kavramlar. Detay yayıncılık, 17. Edition, Ankara.
• Klasen, S. ve Lamanna, F. (2009). “The Impact of Gender Inequality in Education and Employment on Economic Growth: New Evidence For A Panel of Countries”. Feminist Economics, 15:3, 91-132, DOI: 10.1080/13545700902893106
• Klasen, S. (2018). “The Impact of Gender Inequality on Economic Performance in Developing Countries”. Annual Review of Resource Economics, 10, 279–298.
• Özcan, Ceyhun Can (2015). “Türkiye’de Turizm Gelirinin Makroekonomik Belirleyicileri: Panel Veri Analizi”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 203-220.
• Santero-Sanchez, R., Segovia-Perez, M., Castro-Nunez, B., Figueroa-Domecq, C. ve Talon-Ballestora, P. (2015). “Gender Differences in the Hospitality Industry: A Job Quality Index”. Tourism Management, 51, 234-246.
• Şit, M. (2016). “Türkiye’de Turizm Sektörünün İstihdama Katkısı”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7(1), 101-117.
• Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) (2017). Turizm Sektör Raporu. 2017 Ocak – Haziran dönemi.
• United Nations (UN). Goal 5: Achieve Gender Equality and Empower All Women and Girls. https://www.un.org/sustainabledevelopment/gender-equality/, erişim tarihi: 25.01.2022
• United Nations World Tourism Organization (UNWTO) (2011). Global Report on Women in Tourism 2010. Premilinary findings, Madrid, Spain.
• United Nations World Tourism Organization (UNWTO) (2019). Global Report on Women in Tourism (2nd edition), Madrid, Spain.
• United Nations World Tourism Organization (UNWTO) (2010-2019). International Tourism Highlights, 2011-2020 Edition.
• World Data Info. https://www.worlddata.info/america/usa/tourism.php, erişim tarihi: 01.07.2022
• World Data Info. https://www.worlddata.info/asia/turkey/tourism.php, erişim tarihi: 01.07.2022
• World Economic Forum (WEF) (2020), The global gender gap report.
• World Tourism Organization and International Labour Organization, (2014). Measuring Employment in the tourism industries–Guide with best practices. Madrid:UNWTO.
• Yerdelen Tatoğlu, Ferda (2019). Panel Veri Analizi. İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi Ders Notu.
• https://www.oecd.org/social/closingthegap.htm
• https://www.ilo.org/shinyapps/bulkexplorer39/?lang=en&segment=indicator&id=EMP_TEMP_SEX_ECO_NB_A
• https://www.un.org/womenwatch/osagi/conceptsandefinitions.htm
• https://www.turizmdatabank.com/turizmde-kadin-istihdami/erişim erişim tarihi: 19.04.22.
• TÜİK, Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri (2019). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yillik-Sanayi-ve-Hizmet-Istatistikleri-2019-33599, erişim tarihi: 25.01.22.
• Zhang, J. ve Zhang, Y. (2021). A Qualitative Comparative Analysis of Tourism and Gender Equality in Emerging Economies. Journal of Hospitality and Tourism Management, 46, March 2021, 284-292, https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2021.01.009.