Yeşil Dönüşüm Kapsamında Muhasebede Dijital Arşivlemeye Geçiş: Meslek Mensupları Üzerinde Nitel Bir Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 74, 82 - 103, 30.04.2024

Aydın Bağdat

https://doi.org/10.19168/jyasar.1351169

Öz

Son yıllarda hem iş dünyası hem de sosyal yaşam açısından neredeyse tüm kararlarda çevresel faktörlerin önemi giderek artmaktadır. İklim değişikliği risklerinin giderek artması ile düşük karbon emisyonu, suyun tasarruflu kullanılması ve doğanın korunması uygulamaları her alanda etkisini göstermektedir. Bu etki ile ekonomik sistem içinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı birçok alanda yeni iş fırsatlarını ortaya çıkartmakta ve yeni avantajlar sunmaktadır. Yaptığı işlerin özünde doküman, kayıt, beyan, kontrol, rapor, tebliğ olan muhasebe alanında da bilgi ve iletişim teknolojilerinin bilinçli kullanımı yeşil dönüşüm kapsamında incelenmesi gereken bir konudur. Çalışma işletmelerde gerçekleştirilen mali olayları kanıtlayan belgelerin muhasebe meslek mensupları veya çalışanları tarafından kaydedilmesi, beyan edilmesi, raporlanması, ve saklanması süreçlerini ele almaktadır. Bu muhasebe dokümanlarının birçoğu kâğıt ortamında basılı belge olarak çıkartılmakta, iletilmekte ve saklanmaktadır. Çalışmanın amacı, yeşil dönüşüm kapsamında muhasebe süreçlerinde kâğıt tüketimini azaltmak için dijital arşivlemenin uygulanabilirliğini değerlendirmektir. Çalışmada 14 muhasebe meslek mensubu ile mülakat yapılarak, elde edilen bilgiler içerik analizi ile incelenmiş ve tema analizi uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, muhasebe dokümanlarının kayıt, kontrol, iletim, rapor ve saklama gibi faaliyetleri yerine getirmek üzere kâğıt çıktısının alınmaya devam edildiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Dönüşüm, Dijital Arşivleme, Muhasebe Mesleği, Yeşil Muhasebe

Kaynakça

• Akman Dömbekci, H. ve Erişen, M.A. (2022). Nitel araştırmalarda görüşme tekniği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 141-160.
• Aliusta, H. ve Yılmaz, B. (2020). Karbon Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi: Çimento Sektörü Uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 267-294.
• Arısoy, Y.E. (2018). Elektronik Arşivlere Yönelik Uluslararası Yaklaşımlar Çerçevesinde Türkiye Değerlendirmesi. Bilgi Yönetimi Dergisi, 1 (1), 63-77.
• Attaran, M. & Woods, J. (2018). Cloud computing technology: improving small business performance using the Internet. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 13(2), 94-106.
• Aydın, Y. Ve Gözütok, E. (2015). Sivas İlindeki Muhasebe Meslek Mensuplarının Çevresel Muhasebeye Yönelik Algılarının Ölçülmesi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 239-257.
• Binici, K. (2019). Makine Öğrenmesi Yaklaşımıyla e-Belgelere Standart Dosya Plan Numaralarının Otomatik Olarak Atanması Üzerine Bir Çalışma. Bilgi Yönetimi Dergisi, 2(2), 116-126.
• Brooks, C & Schopohl, L. (2021). Green accounting and finance: Advancing research on environmental disclosure, value impacts and management control systems. The British Accounting Review, 53(1), 1-5. https://doi.org/10.1016/j.bar.2020.100973
• Cicek Akgun, A., & Cicek, N. (2022). Dijital çağda değişen belge olgusunun arşivcilikte düzenleme ve tanımlamaya etkisi: literatüre dayalı bir inceleme. Bilgi ve Belge Araştırmaları Dergisi, 17, 33–58. http://doi.org/10.26650/bba.2022.17.1127615
• Doğan K. ve Arslantekin, S. (2017). Elektronik Belge Yönetimi, Dijital Arşivleme Sistemleri ve Büyük Veri, 65-80. Bilgi sistemleri ve bilişim yönetimi: Beklentiler ve yeni yaklaşımlar (Ed. Özdemirci, F. ve Akdoğan, Z.), Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Ergin, H. ve Okutmuş, E. (2007). Çevre Muhasebesi: Çevre Maliyetleri ve Çevre Raporlaması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 144-169.
• Fleischman, R.K. & Schuele, K. (2006). Green accounting: A primer. Journal of Accounting Education, 24(1), 35-66.
• Gonzalez, C.C. & Mendoza, K.H. (2021). Green Accounting in Colombia: A Case Study Of The Mining Sector. Environment, Development and Sustainability, 23, 6453-6465.
• Göl, M. (2023). Muhasebe Mesleğinde Yeşil Yaklaşımlar: Çevre Dostu Uygulamaların Kullanımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 75, 385-396. DOI: 10.51290/dpusbe.1199077
• Juncker, J. & Canate, M.A. (2019). A strategic long-term vision for a prosperous, modern, competitive and climate-neutral EU economy. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/92f6d5bc-76bc-11e9-9f05-01aa75ed71a1
• Kandur, H. (2015). Kamu kurumlarında elektronik belge yönetimi: Güncel sorunlar ve geleceğe yönelik beklentiler. E-BEYAS 2015 Sempozyumu: Kurumsal belleklerin geleceği: Dijitalleştirme Elektronik arşiv- Elektronik belge yönetimi, 21-22 Ekim 2015, Gölbaşı-Ankara, s.29-34.
• Lazorchak, B. (2013). Personal Digital Archiving Guidance; Perspectives on Personal Digital Archiving. Library of Congress.
• Lee, H.Y., Liu, C.F., Yain, Y.S. & Lin, C.H. (2020). Intellectual Capital for Green Accounting in Agribusiness. International Food and Agribusiness Management Review, 23(5), 759-765.
• Özdaş, M.R. (2014). Bulut Bilișimin Kamuda Kullanımı: Dünya Örnekleri ve Türkiye İçin Öneriler. Uzmanlık Tezi, Bilgi Toplumu Dairesi, Nisan 2014, Yayın No: 2861.
• Sadiku, M.N.O., Ashaolu, T.J., Adekunte S.S. & Musa, S.M.(2021). Green accounting: A primer. International Journal of Scientific Advances. 2(1), 60-62.
• Serafy, S.E. (1997). Green accounting and economic policy. Ecological Economics, 21(3). 217-229. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921800996001073
• Sinn, D., Km, S. & Syn, S.Y. (2017). Personal digital archiving: influencing factors and challenges to practices. Library Hi Tech, 35(2), 222-239.
• Şeker, Y. ve Hoş, S. (2021). Muhasebe meslek mensuplarının dijital muhasebe uygulamalarını kullanımlarına ilişkin bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(4), 953-972.
• Tu, J.C. & Huang, H.S. (2015). Analysis on the Relationship between Green Accounting and Green Design for Enterprises. Sustainability, 7, 6264-6277.
• Yelgen, E. (2022). Yeşil Muhasebe Ve Uygulama Örnekleri Üzerine Bir Çalışma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 100-126. DOI: https://doi.org/10.35408/comuybd.1150938
• Zahara, N. R., & Salim, T. A. (2022). Systematic Literature Review: Preservation of Digital Archives. Record and Library Journal, 8(2). 285-297. DOI: 10.20473/rlj.V8-I2.2022.285-297.
• Zhao, Y., Duan, X. & Yang, H. (2019). Postgraduates' personal digital archiving practices in China: Problems and strategies. The Journal of Academic Librarianship, 45(5), 1-11.
• https://www.digitalpreservation.gov/documents/ebookpdf_march18.pdf
• https://www.nibusinessinfo.co.uk/content/benefits-computer-networks