Z Kuşağının E Ticarette Satın Alma Davranışı X, Y, Z Kuşaklarının E Ticarette Satın Alma Alışkanlıklarının Karşılaştırması

Yıl 2025, Cilt: 20 Sayı: 78, 181 - 199, 30.04.2025

Selminaz Adıgüzel

https://doi.org/10.19168/jyasar.1605426

Öz

Özet :Bu araştırmanın amacı, modern pazarlamanın öznesi olan z kuşağının dijital ticarette satın alma eğilimini incelemek ve x, y, z kuşaklarının satın alma tutumlarını araştırmaktır. Binlerce kişinin istihdamını sağlayan e ticaretin, insanların alışveriş alışkanlıkları üzerindeki etkilerini araştırmak tedarik zincirinin gelişmesinde önemli rol oynadığından kuşaklar konusunda yapılan araştırmalar önemlidir. Bu araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin frekansı, yüzdelikleri alınmış, demografik değişkenlere göre x, y, z kuşaklarının farklılıkları, One Way Anova ve Anowa testi ile incelenmiştir. Araştırma sonuçlarını değerlendirmek için SPSS 25 programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ankete katılanların büyük çoğunluğu cep telefonuyla alışveriş yapmaktadır. Bazen satın alma arzumu engelleyemiyorum" diyen Z kuşağı, " güzel şeyler almak istemekte ve güzel şeyleri satın almaktan vazgeçmemektedir. Z kuşağı, satın almaktan zevk duyan hedonik tüketim özelliği taşıyan bir kuşaktır.

Anahtar Kelimeler

X Y Z Kuşağı , Tedarik Zinciri , Pazarlama, , Satın Alma Davranışı

Proje Numarası

2024/107

Buying Behavior of Generation Z in E-Commerce Comparison Of Purchasing Habits in E-Commerce of Generations X Y Z

Öz

Abstract:The purpose of this research is to examine the purchasing tendency of Generation Z, which is the subject of modern marketing, in digital commerce and to investigate the purchasing attitudes of Generations X, Y, and Z. Since research on the effects of e-commerce, which provides employment for thousands of people, on people's shopping habits plays an important role in the development of the supply chain, research on generations is important. Quantitative research method was used in this research. Frequency and percentages of the data obtained in the research were taken, and the differences of Generations X, Y, and Z according to demographic variables were examined with One Way Anova and Anowa tests. SPSS 25 program was used to evaluate the research results. According to the research results, the majority of the participants in the survey shop with their mobile phones. Generation Z, who said "Sometimes I can't stop my desire to buy", "wants to buy beautiful things and does not give up buying beautiful things. Generation Z is a generation with hedonic consumption characteristics that enjoy purchasing.

Anahtar Kelimeler

X Y Z Generation , Supply Chain , Marketing , Purchasing Behavior

Etik Beyan

Bu projenin hazırlanmasında etik ilkelere dikkat edilerek çalışma hazırlanmıştır.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yoktur.

Proje Numarası

2024/107

Teşekkür

Bu araştırma projesinin hazırlanmasında emeği geçen anket katılımcılarına ve Yaşar Üniversitesi Elektronik Ticaret Dergisi ekibine teşekkürü borç bilirim.

Kaynakça

• Akyazı, A. (2018). Dijitalleşen ticaret: yaşlı dostu e-ticaret siteleri üzerine bir araştırma. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 8(4), 602-614.
• Albayrak, İ., Can, M. & Yılmaz, K. (2022). X, Y ve Z kuşağı tüketicilerin helal gıdaya yönelik algıları, dindarlık düzeyleri ve helal gıda satın alma niyetleri arasındaki farklılıkların incelenmesi. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finans Araştırmaları Dergisi, 8(2), 172-199.
• Arar, T. & Yüksel, İ. (2015). How to manage generation z in business life? Journal of Global Economics, Management and Business Research, 195-202.
• Ay, C. & Aytekin, P. (2015). Hedonik tüketim ve anlık satın alma ilişkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 141-156. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/niguiibfd/
• Baycan, P. (2017). Y Kuşağının Satın Alma Davranışları Üzerinde Sosyal Medyanın Etkisi. Dış Ticaret Enstitüsü Working Paper Series Tartışma Metinleri, WPS. C 53 /- 01.
• Dursun, İ., Köksal, G. C., Tümer, E., Kabadayı & Akçöltekin, N. (2023). X ve Y kuşaklarının çevrim içi alışveriş eğilimleri: Z kuşağıyla etkileşimin ılımlaştırıcı rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4), 1377-1405. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.751152
• Efendioğlu, İ., Halil, M., Adnan, T. & Durmaz, Y. (2022). The Effect of the Brand in The Decision to Purchase The Mobile Phone: A Research on Y Generation Consumers. Cornell University.
• Elektrikçioğlu, C., Arslantaş, H. & Yüksel, R. (2020). Ergenlerde çağın hastalığı: teknoloji bağımlılığı. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 29(1), 51-64. https://doi.org/10.17827/aktd.498947
• Euronews. (2025). 2025'te Yeni bir insan kuşağı doğdu. https://tr.euronews.com/kultur/2025/01/02/2025te-yeni-bir-insan-kusagi-dogdu (Erişim Tarihi: 10.02.2025)
• Forsythe, S., Liu, C., Shannon, D. & Liu, C. G. (2006). Development of a scale to measure the perceived benefits and risks of online shopping. Journal of Interactive Marketing, 20(2), 55.
• Gençalp, Z. (2018). Online Alışverişte Plansız Satın Alma Davranışı: Y ve Z Kuşaklarının Karşılaştırması. T.C. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Yüksek Lisans Tezi.
• Sprotles, G. B. & Kendall, E. L. (1986). A methodology for profiling consumer decision-making styles. The Journal of Consumer Affairs, 20, 267-279.
• Hafstrom, J. L., Chae, J. S. & Chung, Y. S. (1992). Consumer decision-making styles: comparison between United States and Korean young consumer. The Journal of Consumer Affairs, 26(1), 146-158.
• Keleş, H. N. (2011). Y kuşağı çalışanlarının motivasyon profillerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, (31).
• Kırık, M. A. & Köyüstü, S. (2018). Z kuşağı konusunda yapılmış tezlerin içerik analizi yöntemiyle incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1497-1518. https://doi.org/10.19145/e-gifder.443304
• Koç, E. (2015). Tüketici Davranışı ve Pazarlama Stratejileri: Global ve Yerel Yaklaşım (Altıncı Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Koçer, S. & Aysel, A. (2019). Kuşakların tüketim davranışlarındaki farklılıklar üzerine bir inceleme. Kocaeli Üniversitesi İletişim Fakültesi Araştırma Dergisi, (14), 77-105.
• Mürütsoy, M. (2021). Sosyal medya reklamlarında ünlü sporcu kullanımının tüketicilerin satın alma davranışlarına etkisi: X, Y ve Z kuşağı üzerine Niğde ilinde bir araştırma. Erciyes Akademi.
• Özdemir, Ş. (2021). Sosyal medya çağında kuşakların medya kullanım alışkanlıklarının incelenmesi. İletişim Çalışmaları Dergisi, 20(11).
• Pew Research Center. (2019). https://www.pewresearch.org/short-reads/2019/12/13/19-striking-findings-from-2019/
• Ranganathan, C. & Ganapathy, S. (2002). Key dimensions of business-to-consumer Web Sites. Information & Management, 39(6), 457-465.
• Sertoğlu, A. E. (2014). Karar verme sürecinde tüketici karmaşası (kaosu): ölçek Türkiye. Hacettepe Üniversitesi Doktora Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstatistik Bölümü.
• Srinivas, D., Steven, L. J. & Craig, A. (1993). Cross-cultural generalizability of a scale for profiling consumers' decision-making styles. Journal of Consumer Affairs. https://doi.org/10.1111/j.1745-6606.1993.tb00737.x
• Ticaret Bakanlığı. (2024). www.ticaret.gov.tr (Erişim Tarihi: 01.01.2024)
• TUİK. (2023). www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 01.01.2024)
• Türk Dili Sözlüğü. (2023). https://sozluk.gov.tr/?q=ku%C5%9Fak+&aranan=
• Türkiye'nin E-ticaret Trendleri. https://www.marketingturkiye.com.tr/haberler/turkiyenin-e-ticaret-trendleri/ (Erişim Tarihi: 01.01.2024)
• Türkiye'de Z Kuşağı. https://www.twentify.com/tr/raporlar/turkiyede-z-kusagi-arastirmasi-2021 (Erişim Tarihi: 10.01.2024)
• Twenge, J. M., Campbell, S. M., Brian, J. L. & Charles, E. T. (2010). Generational differences in work values: leisure and extrinsic values increasing, social and intrinsic values decreasing. Journal of Management, 36(5), 1117–1142.
• Vasilios, P. (2017). Generation Z consumers' expectations of interactions in smart retailing: A future agenda. Computers in Human Behavior, 77, 374-381.
• Yemez, İ. (2021). Etik Tüketimin Satın Alma Niyeti Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Y ve Z Kuşağı Karşılaştırması. Tüketici Davranışları-II, Güncel Akademik Çalışmalar, Eğitim Yayınevi.
• Yılmaz, K. M. & Albayrak, İ. C. (2022). X, Y ve Z kuşağı tüketicilerin helal gıdaya yönelik algıları, dindarlık düzeyleri ve helal gıda satın alma niyetleri arasındaki farklılıkların incelenmesi. Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finans Araştırmaları Dergisi, 8(2), 172-199.
• Yelkikalan, N., Akatay, A. & Altın, E. (2010). Yeni girişimcilik modeli ve yeni nesil girişimci profili: internet girişimciliği ve X, Y, Z kuşağı girişimcileri. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10(20).
• We Are Social Report. (2024). https://omgiletisim.com/we-are-social-dijital-2024-global-raporu-yayinlandi/ (Erişim Tarihi: 12.12.2024)
• Wikipedia. (2023). https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_demografisi#cite_note-rapory.tuik.gov.tr-9 (Erişim Tarihi: 12.12.2024)
• Wood, B. E. (2013). What is a social inquiry? Crafting questions that lead to deeper knowledge about society and citizenship participation. SET: Research Information for Teachers, 2013(3), 20-28. https://doi.org/10.18296/set.0334
• www.ey.com (2023)
• Biganinsesi.com. (2023). Y ve Z Kuşağı Evcil Hayvanlarına Daha Çok Özen Gösteriyor.
• https://proji.com.tr/google-ads-nedir-nasil-kullanilir/ (2023)
• https://www.verikaynagi.com/genel/turkiye-ve-dunyada-y-ve-z-kusaklari-2022/ (Erişim Tarihi: 12.12.2023)
• https://www.ey.com/en_us/news/2021/11/ey-releases-gen-z-survey-revealing-businesses-must-rethink-their-plan-z (2023)
• https://www.yontemistatistik.com/post/spss-te-post-hoc-testleri-ne-zaman-nasil-kullanilmalidir (2023)
• https://www.wpbeginner.com/tr/research/ecommerce-statistics/#aioseo-general-ecommerce-statistics
• https://www.verikaynagi.com/genel/turkiye-ve-dunyada-y-ve-z-kusaklari-2022/ (Erişim Tarihi: 12.12.2023)