SECIENCES’ ABOUT INIMITABILITY OF THE QOR’AN AND SAKKAKI’S “MİFTAHU’L-ULÛM” ANALYSIS

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 4, 99 - 122, 01.12.2016

Mustafa Keskin

Öz

This study handles how Qor’an’s laconic” should be understood and it enlightens
adors and Islamic study and its stages, also it deals with Sekkâkî who is interested
in Islamic science and his book “Miftau’l Ulum”. The study also discusses activities
which triggers scientific output about Qoran’s laconic and it mentions about important
people in this field. However it informes us about their books for this science,
also it clarifies their approaches with too many example. Life of Sekkâkî and his
work “ Miftahu’l Ulum” which are crucial from VI. century to VII. are analyzed deeply.
General approach of the work about the rhetoric with examples, it was determined
that it points out basic issues about Qor’an’s laconic. Apart from this, it was
put forward that the work as characteristics of being resource to the works which
were compiled later. Elucidations and annotations written about this work confirm
that this work is a reference work. In spite of all the positive approaches of Sekkaki
put forward in this work, he was criticized to remove the personal pleasure which
forms the essence of rhetoric due to strict rules he put forward about rhetoric.

Anahtar Kelimeler

Qor’an, laconic, fluency, rhetoric, metaphor

KUR’ÂN’IN İ‘CÂZINA DAİR İLİMLER VE SEKKÂKÎ’NİN “MİFTÂHU’L-ULÛM” ADLI ESERİNİN TAHLİLİ

Öz

Bu çalışmada i’caz sözcüğünün lugat anlamı, “Kur’ân’ın i’cazı” ifadesinden neyin
kast edildiği, bu çerçevede yapılan çalışmaların doğuşu, kat ettiği aşamaları ve alanda
söz sahibi olan Sekkâkî ve “Miftahu’l-Ulûm” adlı eseri ele alınmıştır. Kur’ân’ın
i’cazına dair ilmî faaliyetlerin başlamasına neden olan faktörleri ve bu alanda öne
çıkmış şahsiyetlerin telif ettikleri eserler hakkında bilgi verilmiş, örneklerle konuya
yaklaşımları ortaya konmaya çalışılmıştır. Özellikle bu çalışmaların zirve aşaması
sayılan ve VI. Asrın sonundan VII. Asrın ilk çeyreğine kadar devam eden döneme
damgasını vuran ve alan çalışması konusunda sonradan gelenlere referans olan
Sekkâkî’nin hayatı ve “Miftahu’l-‘Ulûm” adlı eseri konu bağlamında ana hatlarıyla
incelemeye tabi tutulmuştur. Bu eserin belagat ilmine dair genel yaklaşımı örnekleriyle
ele alınmış, Kur’ân’ın i’cazına yönelik temel konulara işaret ettiği saptanmıştır.
Yanı sıra eserin kendinden sonra telif edilen eserlere de kaynak olma özelliği ortaya
konulmaya çalışılmıştır. Bu eser üzerine yazılan şerh ve haşiyeler eserin kaynak
eser olma özelliğini teyit etmektedir. Sekkâkî’nin bu eserinde ortaya koyduğu bütün
olumlu yaklaşımlara rağmen, belagatle ilgili ortaya koyduğu katı kurallar nedeniyle
belagat ilminin özünü oluşturan kişisel hazzı ortadan kaldırdığı eleştirisine maruz
kaldığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, i’caz, fesahat, belagat, mecaz