THE FUNCTIONING OF THE CRITICAL INTRODUCTORY DISCOURSE IN THE SHORT STORY QATARI (A NEW IDENTITY.....A RENEWED HERITAGE)

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 385 - 400, 30.12.2022

Abdelhak Belabed

https://doi.org/10.46353/k7auifd.1184861

Öz

The study of thresholds has become one of the important critical studies that help the researcher to analyze texts from their entries, and has been since (G. Genette) wrote his book (Thresholds), but many studies have not broadened the research on other thresholds. The example of the introductory discourse, is very important to understand the text and to direct the interpretation of the reader, so we worked on this research presented as part of a research grant at the University of Qatar for work on the introductory discourse in general, and we dedicated it to the critical introductory discourse in particular because we found it an important phenomenon in determining the identity of the Qatari narrative text, a lot of novels have introductions, and this is considered among the narrative experimentation in writing fiction, and thus the text determines its creative identity, as well as its national identity by revealing some of its creative, social and heritage references.
This is why the subject of thresholds and the study of text entries are among the most important new critical investigations within the Western critical institution, where we still know a theoretical and applied movement on its analytical components (including the critical introduction) critics have revealed since the founder of the topic of thresholds, (G. Genette) in the mid-eighties until now.
After the migration of this critical subject to the Arab Critical Institution in the early 90s of the last century, serious studies began to appear working on textual entries, aware of the need for the text to question its thresholds and to read from its initial entries, before analyzing its internal structures. Research has abounded on the title, the dedications, and the cover photos in particular. However, the approach of the introduction in general and the critical introduction, in particular, has not found much interest in critical studies, for the novelty of the subject on the one hand, and the lack of interest for research on the other hand, except for what has been presented at random in a chapter of a book, or in a separate research that reviews the theoretical side without presenting analytical examples of these thresholds.
Due to the importance of the subject, we have tried to strive within the Arab Critical Institution to present to the Arab reader a new approach from the point of view of the poetics of thresholds, by choosing one of these thresholds. By this, we mean the critical introductions that accompany certain creative texts.
After choosing the critical approach, it was the turn to choose the literary works whose introductions we will analyze, and the choice fell on Qatari narration, which in recent years has experienced a narrative accumulation within the creation of Arabic, especially the short story, is what made us choose to work on some of his accompanying critical introductions.
This research was based on a body of studies that preceded it on the subject, which approached the introduction in general or the introduction in the old criticism only. As for the approach used in this research, it will not deviate from the approach of the poetics of thresholds which was founded by (G. Genette) in his critical project on poetics, in particular in his book (Thresholds), which mainly adopts a descriptive approach, to understand text entries.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Literature, Thresholds, Identy, Heritaga, Introductory Discourse

LE FONCTIONNEMENT DU DISCOURS D'INTRODUCTION CRITIQUE DANS LA NOUVELLE QATARIE (UNE NOUVELLE IDENTITE.....UN PATRIMOINE RENOUVELE)

Öz

L'étude des seuils est devenue l'une des études critiques importantes qui aident le chercheur à analyser les textes à partir de leurs entrées, et ce depuis que (G. Genette) a écrit son livre (Seuils), mais de nombreuses études n'ont pas élargi la recherche sur d'autres seuils. . L'exemple du discours introductif, est très important pour comprendre le texte et orienter l'interprétation du lecteur, nous avons donc travaillé sur cette recherche présentée dans le cadre d'une bourse de recherche à l'Université du Qatar pour un travail sur le discours introductif en général, et nous l'avons dédié au discours introductif critique en particulier parce que nous avons trouvé que c'était un phénomène important dans la détermination de l'identité du texte narratif qatari, beaucoup de romans ont des introductions, et cela est considéré parmi l'expérimentation narrative dans l'écriture de fiction, et donc la texte détermine son identité créative, ainsi que son identité nationale en révélant certaines de ses références créatives, sociales et patrimoniales.C'est pourquoi le sujet des seuils et l'étude des entrées de texte comptent parmi les nouvelles investigations critiques les plus importantes au sein de l'institution critique occidentale, où l'on connaît encore un mouvement théorique et appliqué sur ses composantes analytiques (y compris l'introduction critique) que les critiques ont révélé depuis le fondateur de la thématique des seuils, (G. Genette) au milieu des années 80 jusqu'à aujourd'hui. Après la migration de ce sujet critique vers l'Institution critique arabe au début des années 90 du siècle dernier, des études sérieuses ont commencé à apparaître travaillant sur les entrées textuelles, conscientes de la nécessité pour le texte de remettre en question ses seuils et de lire à partir de ses entrées initiales, avant d'analyser ses structures internes. Les recherches ont abondé sur le titre, les dédicaces, et les photos de couverture notamment. Cependant, l'approche de l'introduction en général et de l'introduction critique, en particulier, n'a pas trouvé beaucoup d'intérêt dans les études critiques, pour la nouveauté du sujet d'une part, et le manque d'intérêt pour la recherche d'autre part, sauf pour ce qui a été présenté au hasard dans un chapitre d'un livre, ou dans une recherche à part qui passe en revue le côté théorique sans présenter d'exemples analytiques de ces seuils. En raison de l'importance du sujet, nous avons essayé de nous efforcer au sein de l'Institution critique arabe de présenter au lecteur arabe une nouvelle approche du point de vue de la poétique des seuils, en choisissant l'un de ces seuils. Nous entendons par là les introductions critiques qui accompagnent certains textes de création. Après avoir choisi l'approche critique, ce fut au tour de choisir les œuvres littéraires dont nous analyserons les introductions, et le choix s'est porté sur la narration qatarie, qui a connu ces dernières années une accumulation narrative au sein de la création arabe, notamment la nouvelle, est ce qui nous a fait choisir de travailler sur certaines de ses introductions critiques d'accompagnement. Cette recherche s'appuyait sur un corpus d'études qui l'ont précédée sur le sujet, qui abordaient l'introduction en général ou l'introduction dans la critique ancienne uniquement. Quant à l'approche utilisée dans cette recherche, elle ne s'écartera pas de l'approche de la poétique des seuils qui a été fondée par (G. Genette) dans son projet critique sur la poétique, notamment dans son livre (Seuils), qui adopte principalement une approche descriptive, pour comprendre les entrées de texte.

Anahtar Kelimeler

Langue et littérature arabes, Seuils, Identité, Patrimoine, Nouvelle

KATAR ÖYKÜSÜNDE KRİTİK BİR SÖYLEMİN İŞLEYİŞİ : EL-ATEBAT (YENİ BİR KİMLİK, YENİLENMİŞ BİR MİRAS)

Öz

Başlangıçların / Girişlerin incelenmesi, araştırmacının metnin girişi üzerinden metinleri analiz etmesine yardımcı olan önemli eleştirel çalışmalardan biri haline gelmiş ve bu durum el-Atebât (Girişler) adı verilen kitabın müellif tarafından yazılmasından sonra meydana gelmiştir. Ancak birçok çalışma diğer başlangıçlarla ilgili olarak araştırmayı genişletmemiştir. Metni anlamak ve okuyucuyu yönlendirmek için çok önemli bir aşamaya taşınan söz konusu bu giriş söylemi örneği nedeniyle Katar Üniversitesi’nde genel olarak giriş söylemi üzerine çalışmak adına bir araştırma hibesinin parçası olarak bu araştırmayı ele aldık. Onu özellikle eleştirel giriş söylemi bağlamında ayırdık, çünkü bunu Katar nesrinin kimliğini belirleme hususunda önemli bir olgu olarak gördük. Bu çalışmada birçok öykünün mukaddimelerine yer verilmiş ve bu durum öyküleri yazma noktasında yaşanılan nesri tecrübenin arasında kabul edilmektedir. Böylece metin, yaratıcı kimliğinin yanı sıra ulusal kimliğini de yaratıcı, sosyal ve mirasî referanslarından bazılarını ortaya koyarak belirler. Bu nedenle, Giriş konusu ve metin girişlerinin incelenmesi hususu, eleştirmenlerin o zamandan beri analitik bileşenleri (eleştirel giriş dâhil) üzerine seksenli yılların ortalarından şimdiye dek Giriş yaklaşımının kurucusu olarak addedilen G. Genette’nin de aralarında olduğu teorik ve uygulamalı bir hareket olarak bilinen Batı eleştiri sistemi içindeki en önemli yeni eleştirel araştırmalar arasındadır. Bu eleştirel olgunun geçen yüzyılın 90’lı yılların başlarında Arap eleştiri sistemine taşınmasından sonra, metnin girişlerinin sorgulanması ve ilk girişlerinden okunması gerekliğinin farkında olarak metin girişleri üzerinde çalışan ciddi çalışmalar ortaya çıkmaya başladı, Özellikle başlık, ithaflar ve kapak fotoğrafları üzerinde çok sayıda araştırma yapıldı. Ancak genel olarak giriş ve özelde eleştirel giriş yaklaşımı, bir yandan konunun yeniliği, diğer yandan araştırmaya ilgi eksikliği nedeniyle eleştirel çalışmalara pek ilgi görmemiştir. Kitabın bir bölümünde bu girişlerin analitik örneklerini sunmadan teorik yönü gözden geçiren ayrı kısım bulunmaktadır. Konunun öneminden dolayı Arap eleştiri sistemi bünyesinde bu girişlerden birini seçerek Arap okuyucuya giriş poetikası açısından yeni bir yaklaşım sunmaya çalıştık. Bununla belirli yaratıcı metinlere eşlik eden eleştirel girişleri kast etmekteyiz. Eleştirel yaklaşımı ele aldıktan sonra sıra tanıtımlarını inceleyeceğimiz edebi eserlerin seçimine geldi ve seçim, son yıllarda edebi bir yaratılış noktasında Arapça içinde özellikle de kısa öykü içinde bir anlatı birikimi yaşayan Katar nesrine hakkında gerçekleşti. Beraberindeki bazı kritik tanıtımların sayesinde üzerinde çalışmak istediğimiz metinlerin seçimi sağlandı. G. Genette hakkında bilgi vermek gerekirse Genette, bir Fransız yazın kuramcısıdır. Kendisini yapısalcı hareket ve Rolan Barthes ile Claude Lévi-Strauss gibi kuramcılara yakın görür. Bunlardan “bricolage” kavramını aldı. Retorik söz dağarcığının edebi eleştiri alanına yeniden kazandırılmasına büyük katkıda bulundu. Kendisi, “Yeni Eleştiri Akımı’nın en önemli temsilcileri arasındadır. “Figures” ismiyle yayımladığı edebiyat kuramlarıyla büyük bir ilgi gördü. Anlatı yöntembilimini oluşturarak yazınbilimin bilimsel niteliğini yükselttiği bunlardan üçüncüsünün Narrative Discourse: An Essay on Method başlığıyla İngilizcede yayımlanması ile teorileri dünya çapında kabul gördü. Anlatıbilim, Genette’den önce bir çalışma alanı olarak kurulmuş olsa da, anlatının evrenselleşen işleyişini betimlemek için bir terminoloji geliştirmiştir. Metinlerarasılık üzerine yaptığı çalışmalara edebiyat araştırmaları alanında hâlâ her yerde atıfta bulunulmaktadır. Genette'in sınıflandırmaları titizlikle formüle edilmişti ve tipoloji konusundaki yeteneği ona genel olarak poetika ve özel olarak anlatıbilim bilim adamları arasında yaygın bir itibar kazandırdı. Bir yazar ve öğretmen olan Genette, şu anda Sorbonne’da Fransız edebiyatı profesörü ve École normale supérieure’de kıdemli öğretim görevlisidir. Bu araştırma, konuyla ilgili kendisinden önce gelen, genel olarak girişe ya da sadece klasik eleştiri hususunda girişe yaklaşan çalışmalara dayanmaktadır. Bu araştırmada kullanılan yaklaşım ise, (G. Genette) tarafından poetika üzerine eleştirel projesinde, özellikle de Girişler adlı kitabında metin girişlerini anlamak için açıklayıcı bir yaklaşım olarak temellendirilen girişler poetikası yaklaşımından ayrılmayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Edebiyatı, Giriş, Kimlik, Miras, Öykü

Kaynakça

• al-Hājirī Muḥammad, Banāt Iblīs, majmūʻah qiṣaṣīyah, Jordan: Dār Usāmah lil-Nashr wa-al-Tawzīʻ, 1997.
• al-Idrīsī Yūsuf, ʻAtabāt al-naṣṣ (baḥth fī al-Turāth al-ʻArabī wa-al-khiṭāb al-naqdī al-muʻāṣir), Maroc: Manshūrāt muqārabāt, 2008.
• al-Kalāʻī Abū al-Qāsim Muḥammad ibn ʻAbd al-Ghafūr, Iḥkām ṣanʻat al-kalām, taḥqīq Muḥammad Raḍwān al-Dāyah. Bayrūt: Dār al-Thaqāfah, D. t.
• al-Salwá Muṣṭafá, ʻAtabāt al-naṣṣ (al-mafhūm wa-al-mawqiʻīyah wa-al-waẓāʼif), Manshūrāt Kullīyat al-Ādāb wa-al-ʻUlūm al-Insānīyah raqm 71, Jāmiʻat Muḥammad al-Awwal bwjd, 2003, al-Maghrib.
• al-Tahānawī Muḥammad ʻAlī, Kashshāf iṣṭilāḥāt al-Funūn, Bayrūt: Dār al-ṣādir, D. t.
• al-Shakʻah Muṣṭafá, Manāhij al-Taʼlīf ʻinda al-ʻulamāʼ al-ʻArab (Qism al-adab), Bayrūt: Dār al-ʻIlm lil-Malāyīn, 1998.
• Ashhabūn ʻAbd al-Mālik, ʻAtabāt al-kitābah fī al-riwāyah al-ʻArabīyah, Dār al-Ḥiwār, 2009.
• Bilāl ʻAbd al-Razzāq, madkhal ilá ʻAtabāt al-naṣṣ (dirāsah fī muqaddimāt al-naqd al-ʻArabī al-qadīm), Maroc: Dār Ifrīqiyā al-Sharq, 2000.
• G. Genette, seuils, ed.du seuil, Paris, 1987.
• Henri Mitterand, le discours du roman, PariS: ed.p.u.f, 1986.
• Ibn al-Athīr ʻIzz al-Dīn Abī al-Ḥasan, al-istidrāk fī al-radd ʻalá Risālat Ibn al-Dahhān al-musammāh al-Maʼākhidh al-Kanadīyah fī al-maʻānī alṭāʼyh, t: Ḥifnī Muḥammad Sharaf, Miṣr: Maktabat anjlw al-Miṣrīyah, 1958.
• Ibn Khallikān Shams al-Dīn Aḥmad b Muḥammad, wafayāt al-aʻyān wʼnbāʼ abnāʼ al-Zamān, t : Iḥsān ʻAbbās, Bayrū: Dār al-ṣādir, Majj 6, 1978.
• Ibn manẓūr Muḥammad ibn Mukarram, Lisān al-ʻArab, Dār al-ṣādir, ṭ3, sanat 1993, Bayrūt, Lubnān. Jaques Derrida, La Dissémination, Paris: ed.du seuil, 1972.
• Nāṣir Bushrá, ʻAnākib al-rūḥ (qiṣaṣ qaṣīrah), Qaṭar: Manshūrāt Idārat al-Buḥūth wa-al-Dirāsāt al-Thaqāfīyah, Wizārat al-Thaqāfah wa-al-Funūn wa-al-Turāth, 2013.
• Philipe Rioux, la préface de roman québécois du XIX siècle et ses discours, Sherbrooke: Université de Sherbrooke, Mémoire de la Maitrise, Département des lettres et sciences humaines, Août 2014.
• Rashīd Ḥasan, alḥḍn al-bārid (majmūʻah qiṣaṣīyah), Qaṭar: Qism al-Dirāsāt wa-al-Buḥūth, Idārat al-Thaqāfah wa-al-Funūn, al-Majlis al-Waṭanī lil-Thaqāfah wa-al-Funūn wa-al-Turāth, 2001.
• Rashīd Ḥasan, Aṣwāt min al-qiṣṣah al-qaṣīrah fī Qaṭar, Qaṭar: Qism al-Dirāsāt wa-al-Buḥūth, Idārat al-Thaqāfah wa-al-Funūn, al-Majlis al-Waṭanī lil-Thaqāfah wa-al-Funūn wa-al-Turāth, 2001.