Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Basit ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi

Yıl 2019, , 15 - 35, 30.06.2019
https://doi.org/10.18317/kaderdergi.553736

Öz



Kelâmcılar metafizik ilgilerinin bir neticesi olarak erken dönemden itibaren tabiatla ilgilenmeye başladılar ve düalist ve materyalist akımların da etkisiyle âlemin yapısını ve işleyişini izah etmeye çalışan çeşitli teoriler ortaya attılar. Zaman içinde teorik fiziğe dair pek çok konu kelâmın vazgeçilmez bir parçası haline geldi ve temel ilkelerin ispatı yönünde kullanıldı. Böylece kelam kitapları cismin tanımı yanında zaman, mekân, hareket ve mesafe gibi fizik konuları ayrıntılı biçimde içermeye başladı. Bu makalede öncelikle ilk dönemden itibaren kelâmcıların yaptığı cisim tanımları özetlendikten sonra İbn Kemâl’in Türkiye Kütüphanelerinde farklı isimlerle pek çok nüshası bulunan tafra risalesi tanıtılacaktır. Bu risalenin girişinde başlıca cisim tanımlarını sıralayan İbn Kemâl sonra da bilfiil sonlu bölünmeye inanan kelâmcılar ile bilfiil sonsuz bölünmeyi kabul eden Nazzâm’ın görüşlerini mukayese etmektedir. Her iki grubun temel delillerini gerekçeleri ile aktararak eleştiriye açık yönlerini belirtmektedir. İbn Kemâl cisim tanımının zorunlu bir sonucu olarak gördüğü tafra fikrini çeşitli açılardan incelerken Kutbüddîn er-Râzî’nin görüşlerini de gözden geçirmektedir.

Kaynakça

  • İbn Kemal, Risale fi Beyan Tahkik Hakikatü'l-Cisim, Beyazıd Devlet, Veliyyüddin Efendi nu.3235, vr. 51a-53a.
  • Eş'ari, Makalatü'l-İslâmiyyin ve ihtilafü'l-musallin, tsh. Hellmut Ritter, Wiesbaden : Franz Steiner Verlag, 1963.
  • Osman DEMİR, Kelamda Nedensellik, İlk Dönem kelamcılarında Tabiat ve İnsan, İstanbul: Klasik 2015.

Simple and Composite: Definition of Body in Kalām and Ibn Kamāl’s Criticism of Ṭafra

Yıl 2019, , 15 - 35, 30.06.2019
https://doi.org/10.18317/kaderdergi.553736

Öz

The mutakallimūn, who began to take care of nature as a result of their metaphysical concerns from the early period and with the influence of the dualist and materialist groups, suggested various theories that attempt to explain the structure and functioning of the universe. Over time, many subjects of physics became an indispensable part of Kalām and were used in the proof of the fundamental principles. Thus, in addition to the definition of body (jism), Kalām books began to contain detailed topics such as time, space, movement and distance. After summarizing the definitions of body, which were made by the mutakallimūn, this article will examine the contents of Ibn Kamāl's epistle on ṭafra (leaping), which has many copies with various titles in the Turkish Libraries. In the beginning of the epistle, Ibn Kamāl mentions the descriptions of body suggested by the prominent mutakallimūn, and then, he compares the views of al-Naẓẓām, who believes in the finite division, with atomist mutakallimūn who accept the infinite division.  He criticizes the idea of ṭafra with regard to the notion of body in Kalām. After explaining the arguments of both groups with their justifications, he points out the weaknesses of the arguments of each group, as well. In this connection, he revisits the theory of ṭafra , which is, he argues, a mandatory consequence of al-Naẓẓām’s definition of object, as he also reviews the opinions of Quṭb al-Din al-Rāzī in this direction.

Kaynakça

  • İbn Kemal, Risale fi Beyan Tahkik Hakikatü'l-Cisim, Beyazıd Devlet, Veliyyüddin Efendi nu.3235, vr. 51a-53a.
  • Eş'ari, Makalatü'l-İslâmiyyin ve ihtilafü'l-musallin, tsh. Hellmut Ritter, Wiesbaden : Franz Steiner Verlag, 1963.
  • Osman DEMİR, Kelamda Nedensellik, İlk Dönem kelamcılarında Tabiat ve İnsan, İstanbul: Klasik 2015.
Toplam 3 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm MAKALELER
Yazarlar

Osman Demir 0000-0003-3851-0439

Yayımlanma Tarihi 30 Haziran 2019
Gönderilme Tarihi 15 Nisan 2019
Kabul Tarihi 25 Haziran 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019

Kaynak Göster

APA Demir, O. (2019). Basit ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi. Kader, 17(1), 15-35. https://doi.org/10.18317/kaderdergi.553736
AMA Demir O. Basit ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi. Kader. Haziran 2019;17(1):15-35. doi:10.18317/kaderdergi.553736
Chicago Demir, Osman. “Basit Ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı Ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi”. Kader 17, sy. 1 (Haziran 2019): 15-35. https://doi.org/10.18317/kaderdergi.553736.
EndNote Demir O (01 Haziran 2019) Basit ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi. Kader 17 1 15–35.
IEEE O. Demir, “Basit ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi”, Kader, c. 17, sy. 1, ss. 15–35, 2019, doi: 10.18317/kaderdergi.553736.
ISNAD Demir, Osman. “Basit Ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı Ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi”. Kader 17/1 (Haziran 2019), 15-35. https://doi.org/10.18317/kaderdergi.553736.
JAMA Demir O. Basit ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi. Kader. 2019;17:15–35.
MLA Demir, Osman. “Basit Ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı Ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi”. Kader, c. 17, sy. 1, 2019, ss. 15-35, doi:10.18317/kaderdergi.553736.
Vancouver Demir O. Basit ve Bileşik: Kelâmda Cismin Tanımı ve İbn Kemâl’in Tafra Eleştirisi. Kader. 2019;17(1):15-3.