RAHMETİN MAHİYETİ VE KUR’AN’DA KENDİNİ GÖSTERİM ALANLARI

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 3, 564 - 575, 31.12.2017

Şaban Ali Düzgün

https://doi.org/10.18317/kaderdergi.360263

Cited By: 2

Öz

Rahmet/merhamet Kur’an’ın anahtar kelimelerinden biridir ve birçok çağrışımı içinde
barındırmaktadır. Allah’ın rahmân-rahîm isimleri ve bunların tezahür biçimleri kendilerini bu
çağrışımlarda göstermektedir. Rahmân Allah’ın mutlak varlığına ve varlıkların yegâne kaynağı oluşuna
işaret ederken, rahîm çok daha dar bir anlamda kullanılmaktadır. Tefsir geleneği bunu şöyle formüle
etmiştir: Rahmân ismiyle Allah, bu dünyada bütün varlıklara varlık verip, varlığın devamı için gerekli
olan her şeyi sağlarken, rahîm ismiyle sadece onu hak edenlere rehberlik etmekte ve kurtuluş
sağlamaktadır.

Rahman ve rahîm Kur’an’da aralarında vâv atıf harfi olmadan kullanılmaktadır: rahmân ve rahîm
şeklinde değil, rahmân-rahîm formunda. Bu da iki ismin tek bir Varlık’a işaret ettiğini ve bu iki ismin
O’nun fiillerinde ardı ardına değil aksine aynı anda tezahür ettiklerini göstermeye yöneliktir. 

Anahtar Kelimeler

Rahmet/merhamet, merhamet ilkesi, ümit ilkesi, ilahî inâyet, cennet ve cehennem

THE NATURE OF MERCY/RAḤMA AND ITS MANIFESTATIONS IN THE QUR’AN

Öz

The term raḥma/mercy is one of the key terms of
the Holy Qur’ān and it has
many connotations. Two names of God, raḥmān  and raḥῑm and their manifestations are contained in these
connotations. So the two names explicitly tackled in our paper. While raḥmān is
the proper name indicating the absolute being and the source of all existence, raḥῑm is much narrower. The exegetical tradition
emphasizes that God is raḥmān,
i.e. provides existence and sustenance to all creatures in this world while raḥῑm gives guidance and salvation to those who just
deserve it here.

Raḥmān and
raḥῑm are
used in the Qur’ān asyndetonically, i.e. without the copula wāw (ﻭ): in the
form of ar-raḥmān ar-raḥῑm  not ar-raḥmān va’r- raḥῑm,
indicating that these two names signify One (God) and that they appear in His
actions simultaneously and instantaneously, not consecutively.

Key Terms: Raḥma/mercy; rule
of mercy; principle of hope; divine assistance; heaven and hell.

Anahtar Kelimeler

Raḥma/mercy, rule of mercy, principle of hope, divine assistance, heaven and hell

Kaynakça

• REFERENCES
• - Friemuth, Maha Elkaisy, God and Humans in Islamic Thought: ‘Abd al-Jabbār, Ibn Sῑnā and al-Ghazālῑ. London: Routledge, 2006.
• - Gazālῑ, Maqsad al-asnā, Cairo, 1322.
• - Ibn Taymiyya, Minhāj as-Sunnah al-nabaviyya fῑ naqzi kalām ash-shῑa va al-qadariyya. ed. Muhammad Rashad Salim, Riyad: Dār al-fadῑlah, No date.
• - al-Isfahānῑ, Rāgıb, Mufradāt alfāz al-Qur’ān. Ed. Safvān Adnān Dāvud, Beyrut, 1412/1992.
• - al-Jawziyyah, Ibn al-Qayyim, Hādi al-arwāḥ ila bilād al-afrāḥ, Cairo, Maktabat an-Nahḍa al-Misriyya, 1971.
• - Māturῑdῑ, Ta’wῑlāt al-Qur’ān. (Ed. Bekir Topaloğlu), İstanbul: Mizan Yay. 2005.
• - Rizwī, Sajjād, “The Existential Breath of al-rahmān and the Munificent Grace of al-rahῑm: The Tafsῑr Surat al-Fatiha of Jamῑ and the School of Ibn ‘Arabῑ,” Journal of Qur'anic Studies, Vol. 8, No. 1 (2006).
• - Qunawῑ, Sadr al-dῑn, I’jāz al-bayān fῑ ta’wῑli umm al-Qur’ān. (Hyderabad: Osmania Oriental Publications, 1949)
• - al-Qaysari, Dāvūd, Sharhu ta’wῑl al-basmala in Rasāil. ed. Mehmet Bayraktar (Kayseri: Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 1997).
• - Tafsῑr Muqatῑl Ibn Sulaimān, ed. A. Farῑd, Beirut: Dār al-Kutub al-‘İlmiyya, 2002).
• - Tahānavῑ, Kashshāf istilāhāt al-funûn va al-‘ulûm, Ed. A. Sprenger and others, Kalkuta, 1278/1862.
• - al-Zamakhsharῑ, Jārullāh, al-Kashshāf ‘an haqāiq al-tanzῑl wa ‘uyûn al-aqāwῑl. Beirut: al-Dār al-‘Ālamiyya, no date.