’Suriye’nin Gelini’ Askalan’ın Stratejik Önemi ve I. Haçlı Seferindeki Rolü

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 11, 02.07.2024

Zeynep Nur Bayram Eskimez

https://doi.org/10.55805/kadimsbd.1387672

Öz

Filistin pentapolisinin (beş şehirden oluşan bir grup) bir parçası olan Askalân şehri, aynı zamanda bir liman kenti olmasından ötürü tarih boyunca önemli bir yerleşim yeri olmuştur. Bu önemini Akdeniz'e olan kıyısı, Kudüs kentine olan yakınlığı ve limanından Mısır'a erzak sağlıyor oluşu ile kazanmıştır. Birinci Haçlı Seferi sırasında gerçekleşen Kudüs işgalinin ardından Askalân şehri, Fatımilerin sığınağı olmuş ve hemen ardından Fatımiler ile Haçlılar arasında Askalân Savaşı meydana gelmiştir. Bu savaş Haçlıların kesin zaferi ile sonuçlanmasına rağmen şehir Fatımilerin elinde kalmaya devam etmiştir. Bu makalede, şehrin -olanca önemine rağmen- Askalân Savaşı'nın ardından Haçlılar tarafından neden terk edildiği ve Fatımilerin eline bırakıldığı tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Akdeniz, Haçlılar, Fatımiler, Kudüs, Askalan

Kaynakça

• Aguilers, Raimundus. Haçlılar Kudüs’te. çev. Süleyman Genç. İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2019.
• Anonim. Haçlı Tarihi (Gesta Francorum et Aliorum Hierosolymitanorum). çev. Engin Ayan. İstanbul: Selenge, 2013.
• Armstrong, Karen. Kudüs’ün Tarihi-Bir Şehir,Üç Semavi Din. çev. İrem Sağlamer. İstanbul: Pegasus Yayınları, 1.Basım, 2021.
• Carnotensis, Fulcherius. Kudüs Seferi. çev. İlcan Bihter Barlas. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2009.
• Çekiç, Ayşe. Kudüs’ün Gölgesinde Eyyubi-Haçlı İlişkileri 1171-1250 (Savaş, Diplomasi, Barış). Ankara: Gece Kitaplığı, 1.Basım, 2020.
• Erol, Umut. “Kudüs’ün Fethine Kadar Haçlı Donanmaları ve Faaliyetleri”. Ordu: Ordu Üniversitesi Tarih Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Fayda, Mustafa. "Askalan" Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 3/487-488. Ankara: TDV Yayınları, 1991.
• Gregory, Abu’l Farac. Abu’l Farac Tarihi. çev. Ömer Rıza Doğrul. C. II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2.Basım, 1987.
• Hillenbrand, Carole. Müslümanların Gözünden Haçlı Seferleri. çev. Nurettin Elhüseyni. İstanbul: Alfa Tarih, 1.Basım 2015.
• Holt, Peter Malcolm. Haçlılar Çağı 11. Yüzyıldan 1517’ye Yakındoğu. çev. Özden Arıkan. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999.
• İbn Kalanisi. Şam Tarihini Zeyl I. ve II. Haçlı Seferleri Dönemi. çev. Onur Özatağ. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015.
• İbnü’l-Esîr. El-Kamil fi’t-Târîh. çev. Abdülkerim Özaydın. C. III. İstanbul: Bahar Yayınları, 1991.
• ———. El-Kamil fi’t-Târîh. çev. Abdülkerim Özaydın. C. X. İstanbul: Bahar yayınları, 1991.
• Maalouf, Amin. Arapların Gözünden Haçlı Seferleri. çev. Ali Berkay. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 24. Basım, 2021.
• Nicolle, David. Birinci Haçlı Seferi 1096-1099. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010.
• Özer, Serkan. “Fatımi-Haçlı İlişkileri (1098-1171)”. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2015.
• Runciman, Steven. Haçlı Seferleri Tarihi. çev. Fikret Işıltan. C.III, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Basım, 2019. Sırma, İhsan Süreyya. Haçlı Seferleri. İstanbul: Beyan, 5.Basım, 2017.
• ———. Müslümanların Tarihi. C. 4. İstanbul: Beyan, 3.Basım, 2017.
• Süheyl Mehdi. “Askalan’ın Tarihi”. The Academy of Refuegee Studies, 2017.
• Yâkut bin ’Abdullah el-Hamavî er-Rûmî el-Bağdâdî. Mu’cem el-Büldân. C. IV. Beyrut: 1977.
• Yerkazan, Hasan. “İbnü’s-Salâh’a Nispet Edilen Müsnedü’l-Hâfız Osmân B. Es-Salâh El-Eserî fîmâ Verede mine’l-ehâdîs Fî fazli’l-İskenderiyye ve ʿAskalân İsimli Eser Üzerine Bir Değerlendirme”. Eskiyeni 43 (Mart 2021), 55-76. https://doi.org/10.37697/eskiyeni.838001.