Opinions of High School Teachers on the Causes of the Disciplinary Problems

Year 2022, , 466 - 491, 30.08.2022

Fidel Ateş , Baran Barış Yıldız , Fatih Pehlivan

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.1003473

Abstract

In this study, the causes of disciplinary problems at high schools were described by receiving teachers' opinions working at state high schools. The data were collected through the "The Reasons of Discipline Problems at Schools Scale," consisting of 29 items and the factors of reasons originating from the teacher, administration, family, school, failure, and student. The research population carried out in the descriptive and causal-comparative survey model consists of teachers working at state high schools in Istanbul. The study sample consisted of 3240 high school teachers who were included voluntarily using the convenience sampling method and responded to all the measurement tool questions. In the study, a causal-comparative design was used to determine whether the opinions of the teachers on the causes of disciplinary problems differed significantly according to the variables of gender, the number of students at school, method of entering school, type of high school, teacher's length of service at school and professional seniority. Parametric statistical methods were used in the analysis of the study data. Accordingly, descriptive statistics were calculated in the study; t-test and one-way analysis of variance was conducted for independent samples. As a result of the research, it was determined that the teachers mainly considered the reasons originating from family, students, failure, and administration among the causes of disciplinary problems at high schools. This situation indicates that teachers working at high schools think the reasons related to administration, students, and parents other than themselves are more decisive in forming disciplinary problems at schools. Moreover, they think that the reasons originating from the teacher and school are moderately effective among the causes of school discipline problems.

Keywords

Discipline, Disciplinary Problems, School Discipline

Liselerde Yaşanan Disiplin Problemlerinin Nedenlerine İlişkin Öğretmen Görüşleri

Abstract

Bu çalışma ile liselerde yaşanılan disiplin problemlerinin nedenleri devlet liselerinde görev yapan öğretmenlerin görüşleri alınarak betimlenmeye çalışılmıştır. Veriler altı faktör ve 29 maddeden oluşan “Okullarda Yaşanılan Disiplin Problemlerinin Nedenleri Ölçeği” aracılığıyla toplanmıştır. Tarama modelinde betimsel ve nedensel karşılaştırmalı olarak gerçekleştirilen araştırma evrenini İstanbul ili sınırları içerisindeki devlet liselerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Uygun örnekleme yöntemi kullanılarak gönüllülük esasına dayalı olarak araştırmaya dahil edilen ve ölçme aracındaki tüm soruları yanıtlayan 3240 lise öğretmeni araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmada öğretmenlerin disiplin problemlerinin nedenlerine ilişkin görüşlerinin cinsiyet, okuldaki öğrenci sayısı, öğrencilerin okula giriş yöntemi, lise türü, öğretmenin okuldaki görev süresi ve öğretmenlerin mesleki kıdemi değişkenlerine göre görüşlerinin anlamlı farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesinde nedensel karşılaştırmalı desen kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde parametrik istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Bu doğrultuda çalışmada betimsel istatistikler hesaplanmış, bağımsız örneklemler için t-testi ve tek yönlü varyans analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcı öğretmenlerin liselerde disiplin problemlerinin nedenleri arasında aileden, öğrenciden, başarısızlıktan, yönetimden kaynaklanan nedenleri çoğunlukla etkili gördükleri belirlenmiştir. Öğretmenler okul disiplin sorunlarının nedenleri arasında öğretmen ve okuldan kaynaklı nedenlerin ise orta düzeyde etkili olduğunu düşünmektedir.

Keywords

Disiplin, Disiplin Problemleri, Okul Disiplini

References

• Ada, S. ve Çetin, M.Ö. (2013). Eğitim ve öğretim ortamında disiplin nedir? İstanbul: Nobel Yayınları.
• Akar, N. (2006). Ortaöğretim kurumlarında karşılaşılan disiplin sorunları ve eğitim yöneticilerinin çözüm yaklaşımları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Akpınar, B. ve Özdaş, F. (2013). Lise disiplin sorunlarının sınıf değişkeni açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi (Özel Sayı), 21(4), 1365-1376.
• Aktaş, K. (2009). Disiplin soruşturması açılan öğrencilerin aile profilleri: İstanbul ili Bayrampaşa ilçesi İnönü Anadolu Teknik, Teknik ve Endüstri Meslek Lisesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Arslan, H. (2007). İlköğretim okullarında istenmeyen davranışların düzeltilmesinde ödül ve cezanın öğrenci davranışları üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Arslanboğa, T.A. (2009). Türkiye eğitim sisteminde okul disiplininin Avrupa Birliği ülkeleri ile karşılaştırmalı analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Aydın, B. (2001). İlköğretim okullarında sınıf disiplininin sağlanması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Aydoğan, Y. A. ve Tunç, B. (2020). Öğrencilerin toplumsal köken özellikleri ve istenmeyen davranışlar: Meslek liselerinde bir durum analizi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7, 185-206. doi:10.30900/kafkasegt.750179
• Aygün, A. (2013). Anadolu liselerinde görev yapan öğretmenlerin karşılaştıkları disiplin problemleri ve bunlara baş etme yolları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Babaoğlan, E. ve Yılmaz, F. (2013). Sınıf öğretmenlerinin disiplini sağlamada kullandıkları ödül ve ceza yöntemleri (Şırnak ili örneği). Elementary Education Online, 12, 36-51.
• Başaran, İ.E. (2000). Eğitim yönetimi nitelikli okul. Ankara: Feryal Matbaası.
• Beydur, V. (2010). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerinin kullandıkları disiplin türlerinin incelenmesi: Kahramanmaraş ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Bilir, A., Kuru, S., ve Tezcan, F. (2007). Muğla ili ortaöğretim okullarında disiplin uygulamalarına ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 19.
• Böke, Z. ve Karaçanta, H. (2017). Lise öğrencilerinin stresle başa çıkma tarzları, algılanan öğretmen reddi ve disiplin durumu. Journal of Turkish Educational Sciences, 15(2), 167-183.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (16. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çırak, Y. (1999). Grup rehberliğinin disiplin cezası almış lise öğrencilerinin uyum düzeylerine etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Çiftçi, M. (2008). Disiplin cezası alan ve almayan lise öğrencilerinin ahlaki yargı yetenekleri bilişsel çarpıtmaları ve empatik becerilerinin karşılaştırılması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: PegemA Akademi
• Dağ, A. (2018). Okul sosyal hizmeti bağlamında disiplin cezası uygulamaları: Sakarya liselerinde nitel bir araştırma. Electronic Turkish Studies, 13(10), 169-191.
• Demirtaş, H. ve Güneş, H. (2002). Eğitim yönetimi ve denetimi sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Duran, O.C. (2011). Ortaöğretim kurumlarında okul yönetimine yansıyan disiplin sorunları okul yöneticilerinin çözüm yaklaşımları: Uşak ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Edwards, C. H. (2011). Democratic discipline in learning communities: theory and practice. USA: Rowman & Littlefield Education.
• Ereskici, E. (2006). Meslek liselerinde öğrencilerinin disipline aykırı davranışlarda bulunma nedenleri (Ankara ili örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4th ed.). California: Sage Publications.
• George, D. & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference 17.0 update (10th ed.). Boston: Pearson.
• Geylan, R. ve Tonus, H.Z. (2013). İnsan kaynakları yönetimi: Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Grupta, K. (2006). School management. Delhi: Pragun Publications.
• Güçlü, M. (2004). Ortaöğretim kurumlarında disiplin cezası alan öğrencilerin sosyoekonomik yönden incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Güler, Y. (2021). Mesleki ve teknik anadolu liselerinde yaşanan disiplin olayları ve önlemlerine yönelik öğretmen görüşleri (Denizli-Acıpayam ilçesi örneği) (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Gümüş, A. (2013). Liselerde disiplin cezasına konu olan davranışların değerler perspektifinden incelenmesi: Üsküdar örneği 1980-2010 (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Güner, Ü. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin disiplin anlayışları ve disiplin uygulamaları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Güven, M. ve Dönmez, B. (2002). Ortaöğretim öğrencilerinin okul güvenliğine ilişkin algı ve beklentileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 3(4), 59–68.
• Karadağ, C. A. (2019). Proje okullarının disiplin süreçlerinin incelenmesi. Journal of History School, 42, 1122-1139.
• Karadağlı, M. (2020). Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Harran.
• Karadeveci, O. (2020). İmam hatip lisesi yöneticilerinin öğrencilerden kaynaklanan sorunlara ilişkin görüşleri (Pamukkale ve Merkezefendi örneği) (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi (14. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kline, R. B. (2016). Principals and practice of structural equation modeling (4th ed.). New York: Guilford.
• Kök, M. (2007). Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmen, rehber öğretmen ve yöneticilerin ortaöğretim kurumları ödül ve ceza yönetmeliğindeki ceza gerektiren davranışlar ile cezalara ilişkin görüşleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kuş, Z. ve Karatekin, K. (2009). Öğrencilerin okul ortamında kurallara uygun davranma yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 183-196.
• Mendler, A. (2007). What do I do when…? How to achieve discipline with dignity in the classroom. USA: Solution Tree Press.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Millî Eğitim Bakanlığı ortaöğretim kurumları yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/09/20130907.htm
• Munn, P. G. Lloyd & Cullen, M. A. (2000). Alternatives to exclusion from school. London: SAGE Publications Ltd.
• Öz, E.Z. ve Sadık, F. (2015). Ortaokul öğretmenleri ve öğrencilerinin disiplin problemleri ve başetme stratejilerine yönelik görüş ve beklentileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(18), 151-189.
• Özdemir, A. (2007). Öğrenci disiplin işleri ve uygulamaları. E.Karip (Ed.), Sınıf Yönetimi içinde Ankara: Pegem-A Yayıncılık.
• Pallant, J. (2010). SPSS survival manual a step by step guide to data analysis using SPSS (4th ed.). Berkshire: McGraw-Hill.
• Pehlivan, F. (2017). Ortaokul ve liselerde yaşanan disiplin problemlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Rogers, B. (2004). How to manage children's challenging behaviour. London: SAGE Publications.
• Sadık, F. ve Yalçın, O. (2021). Liselerde disiplin uygulamalarına yönelik öğretmen ve öğrenci görüşleri. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18, 2530-2585. doi:10.26466/opus.868503
• Sarıkaya, A. (2020). İmam hatip liselerinde disiplin cezası almış öğrenciler üzerine inceleme (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Sarıtaş, M. (2003). Sınıf yönetimi ve disiplinle ilgili kurallar geliştirme. L.Küçükahmet (Ed.), Sınıf yönetiminde yeni yaklaşımlar içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sarpkaya, P. (2005). Resmi liselerde disiplin sorunları ve ilgili grupların (öğretmen, öğrenci, yönetici, veli) yaklaşımları (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Seçer, İ. (2013). SPSS ve lisrel için pratik veri analizi analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Siyez, D. M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (25), 67-80.
• Şişman, M. ve S. Turan (2018). Sınıf yönetimi (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Tabachnick, B.G. & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston: Pearson.
• Taş, G. (2020). Mesleki ve teknik lise öğrencilerinin disiplin algıları. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (12), 83-110.
• Tekel, E. (2020). İstenmeyen öğrenci davranışları: bir erkek lisesi örneği. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 3 (1), 57-68.
• Toytok, E. H. ve Yıldırım M. B. (2018). Meslek liselerinde karşılaşılan disiplin sorunlarının sınıf düzeylerine göre dağılımlarının ve nedenlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (3), 1759-1778.
• Tunç, B., Yıldız, S. ve Doğan, A. (2015). Meslek liselerinde disiplin sorunları, nedenleri ve çözümü: bir durum analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (2), 384-403.
• Ünlü, A., Evcin, U., Yılmaz, H. B. ve Dalkılıç, A. (2013). İstanbul devlet liselerinde suç ve şiddet yaygınlığı: okul türlerinin karşılaştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(2), 152-160.
• Yıldırım, T. (1999). Disiplin cezası alan ve almayan lise öğrencilerinin uyum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Yücesoy, K. Ö. (2017). Liselerde öğrencilerin disiplinsiz davranışları ve sebepleri (Sarayköy örneği) (Tezsiz Yüksek Lisans Projesi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.