Investigation of Secondary School Students’ Reading Anxiety and Academic Self-Efficacy Beliefs in Terms of Various Variables

Year 2017, , 45 - 58, 20.12.2017

Aysel Arslan

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.338051

Cited By: 21

Abstract

This study aims to determine whether there is a
difference in the reading anxiety and academic self-efficacy beliefs of
secondary school students in terms of gender, grade level, educational status
of the mother and the father variables and the correlation between reading
anxieties and academic self-efficacies of the students. In the study, non-random
sampling method in relational method was used as the research method. The study
was conducted on 496 students, 241 females and 255 males in 11 different
secondary schools from Sivas province centre in 2016-2017 academic years during
spring semester.  The "Reading Anxiety Scale" developed Çeliktürk and Yamaç
(2015) was used to determine the reading anxiety levels
of students. The reliability of the scale is .92 and it was found as .96 in
this study. The "Academic Self-Efficacy Scale" as the subscale of the
"Self-Efficacy Scale for Students" adapted by Telef and Karaca (2012)
developed by Muris (2001) was used in order to determine the academic
self-efficacy of the students. The reliability of the scale is .86 and it was
found as .82 in this study. In the data analysis, arithmetic average,
percentage, T-test, Anova, LSD and correlation analysis techniques were used to
analyse the data about the study. When the findings obtained were analysed, it was
determined that the students' reading anxiety differed significantly according
to class, father education status variables; the students' academic
self-efficacy differed significantly according to class, mother education
status and father education status variables. According to the correlation
results of students’ academic self-efficacy and reading anxiety total scores
were found out to be moderate and in negative way (-.34).

Keywords

Anxiety, Reading anxety, Self-efficacy, Student, Education

Ortaokul Öğrencilerinin Okuma Kaygıları ve Akademik Özyeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu
araştırmanın amacı ortaokul öğrencilerinin okuma kaygıları ve akademik özyeterliklerinin
cinsiyet, sınıf, anne ve baba eğitim durumu değişkenlerine göre incelenmesi ve okuma
kaygıları ile akademik özyeterlikleri arasındaki korelasyonun belirlenmesidir. Araştırma
yöntemi olarak ilişkisel araştırma modeli içinde bulunan tesadüfi olmayan örnekleme
yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim-öğretim yılı
bahar döneminde Sivas il merkezinde bulunan 11 farklı ortaokulda eğitim
görmekte olan 241 kız, 255 erkek olmak üzere toplamda 496 öğrenci
oluşturmaktadır. Öğrencilerin okumaya yönelik kaygılarını belirlemek amacıyla Çeliktürk
ve Yamaç (2015) tarafından geliştirilen “Okuma
Kaygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirliği .92 bu çalışmada ise .96
olarak bulunmuştur. Öğrencilerin akademik özyeterliklerini belirlemek amacıyla Muris
(2001) tarafından geliştirilen Türkçeye uyarlaması ise Telef ve Karaca (2012)
tarafından yapılan “Çocuklar İçin Özyeterlik
Ölçeği”nin alt ölçeği olan “Akademik
Özyeterlik Ölçeği” kullanılmıştır.
Ölçeğin güvenirliği .86 bu çalışmada ise .82 olarak bulunmuştur. Araştırmaya
ilişkin veriler Kolmogorov-Smirnov (K-S), Aritmetik Ortalama, Standart Sapma,
Bağımsız T Testi, Anova, LSD, Spearman Brown Korelasyon Katsayısı kullanılarak
analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular
incelendiğinde; öğrencilerin okuma kaygılarının sınıf ve baba eğitim durumu
değişkenleri; akademik özyeterliklerinin sınıf, anne ve baba eğitim durumu
değişkenleri açısından farklılaştığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin akademik
özyeterlikleri ile okuma kaygı puanlarının korelasyon sonuçlarına göre aralarında
negatif yönde orta düzeyde bir ilişkinin (-.34) olduğu görülmüştür.

Keywords

Kaygı, Okuma Kaygısı, Özyeterlik, Öğrenci, Eğitim

References

• Acar, T. (2005). Öz yeterlilik (self-efficacy) kavramı üzerine. Erişim tarihi: 02 Ağustos 2017, http://docplayer.biz.tr/2094979-Oz-yeterllk-self-effcacy-kavrami-uzerne-tulin-acar.html.
• Açıkgöz, Ü. K. (1996). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Akar, C. (2008). Öz-Yeterlik inancı ve ilkokuma yazmaya etkisi. Uşak University Journal of Social Sciences, 1(2), 185-198.
• Akbaş, A., & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
• Akçay, H., & Akkuzu, N. (2012). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Dokuz Eylül Üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 2195-2216.
• Akyol H. (2007). Görsel okuma. A. Kırkkılıç ve H. Akyol (Ed.), İlköğretimde Türkçe Öğretimi içinde. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Akyol, H. (2011). Türkçe öğretim yöntemleri. (4. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Al-Shboul, M. M., Ahmad, I. S., Nordin, M. S., & Rahman, Z. A. (2013). Foreign language reading anxiety in a Jordanian EFL context: A qualitative study. English Language Teaching, 6(6), 38-56. DOI: 10.5539/elt.v6n6p38
• Altıntaş, E., Özdemir, A. Ş., & Kerpiç, A. (2012). Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterlik algılarının bölümlere göre karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 26-34.
• Altunkaya, H. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin okuma kaygıları ile okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Altunkaya, H. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin dinleme ve okuma kaygıları. Education Sciences (NWSAES), 12(3), 107-121, DOI: 10.12739/NWSA.2017.12.3.1C0672.
• Altunkaya, H., & Erdem, İ. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin okuma kaygıları ve okuduğunu anlama becerileri. Sakarya University Journal of Education, 7(1), 59-77. DOI: 10.19126/suje.307045
• Alvermann, D. E., & Guthrie J. T. (1993). Themes and directions of the national reading research center (Perspectives in Reading Research No. 1). Athens, GA: National Reading Research Center.
• Andrade, M., & Williams, K. (2009). Foreign language learning anxiety in japanese EFL universty classes: physical, emotional, expressive and verbal reactions. Sophia Junior College Faculty Journal, 29, 1-24.
• Arslan, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin öz yeterlik inancı kaynaklarının öğrenme ve performansla ilgili öz yeterlik inancını yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1907-1920.
• Balkıs, M., Duru, E., & Buluş, M. (2005). Şiddete yönelik tutumların özyeterlik medya şiddete yönelik inanç arkadaş grubu ve okula bağlılık duygusu ile ilişkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81-97.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Bandura, A., & Adams, N. E. (1977). Analysis of self-efficacy theory of behavioral change. Cognitive Therapy and Research, 1, 287–308. DOI: http://dx.doi.org/10.1007/BF01663995
• Bandura, A. (1984). Recycling misconceptions of perceived self efficacy. Cognitive Therapy and Research, 8(3). 231–255. DOI: http://dx.org/10.1007/BF01172995
• Bandura, A. (1986). Social foundation of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Bandura, A. (1997). Self efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Bandura, A. (2001). A cognite theory: an agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1–26. DOI: 10.1146/annurev.psych.52.1.1
• Bamberger, R. (1990). Okuma alışkanlığını geliştirme. Bengü Çapar (Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Baykara, K. (2011). Öğretmen adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileri ile öğretmen yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40), 80-92.
• Bıkmaz, F. H. (2004). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretiminde öz yeterlik inancı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Milli Eğitim Dergisi. 161. Erişim tarihi: 02 Ağustos 2017, http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/161/bikmaz.htm.
• Binbaşıoğlu, C. (1973). Özel öğretim metotları. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi.
• Büyükduman, F. İ. (2006). İngilizce öğretmen adaylarının İngilizce ve öğretmenlik becerilerine ilişkin öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Chapman W. J., & Tunmer E. W. (2003). Reading difficulties, readingrelated self-perceptions, and strategies for overcoming negative self beliefs. Reading & Writing Quartely, 19, 5-24. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/10573560308205
• Chun, A. H. C., & Choi, J. N. (2005). Rethinking procrastination: Positive effects of “active” procrastination behavior on attitudes and performance. The Journal of Social Psychology, 145, 245-264. DOI: 10.3200/SOCP.145.3.245-264
• Coltheart, M. (2005). Comprehension instruction: Research-based best practices. Margaret J. Snowling & Charles Hulme (Eds.). In the science of reading: A handbook. Oxford UK: Blackwell Publishing.
• Compeau, D. R., & Higgins, C. A. (1995). Computer self-efficacy: Development of a measure and initial test. MIS Quarterly, 189-211. DOI: 10.2307/249688
• Çeliktürk, Z., & Yamaç, A. (2015). İlkokul ve ortaokul öğrencileri için okuma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 14(1), 97-107. DOI: 10.17051/io.2015.03320
• Çetin, B. (2009). Yeni ilköğretim programı (2005) uygulamalarının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin öz-yeterliliklerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 130-141.
• Çetin, B. (2013). Çocuklar için öz-yeterlik ölçeğinin ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin akademik başarısını yordaması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1117-1132.
• Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Derman A. (2007). Kimya öğretmeni adaylarının öz yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fen Bilimleri Enstitüsü, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Elliott, C. H., & Smith, L. L. (2010). Overcoming anxiety for dummies. Indianapolis, Indiana: Wiley Publishing.
• Eysenck, M. W., Derakshan N., Santos R., & Calvo, M. G. (2007). Anxiety and cognitive performance: attentional control theory. Emotion, 7(2), 336-353. DOI: 10.1037/1528-3542.7.2.336
• Genç, G. (2016). Can ambiguity tolerance, success in reading, and gender predict the foreign language reading anxiety?. Journal of Language and Linguistic Studies, 12(2), 135-151.
• Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Zonguldak.
• Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Grabe, W., & Stoller, F. L. (2002). Teaching and researching reading. Harlow: Longman.
• Guimba, W. D., & Alico, J. C. (2015). Reading anxiety and comprehension of grade 8 filipino learners. International Journal of Humanities and Social Sciences, 1, 44-59.
• Hadidi, E., & Bargezar, R. (2015). Investigating reading anxiety and performance on reading proficiency: A case of Iranian EFL learners. International Journal of Language and Applied Linguistics, 25, 50-57.
• Haris, A. J., & Sipay, E. R. (1990). How to increase reading ability. New York: Longman.
• Hoy, W. K., & Woolfolk, A. E. (1993). Teachers' sense of efficacy and the organizational health of schools. The elementary school journal, 93(4), 355-372. DOI: http://dx.doi.org/10.1086/461729
• İnnali, H. Ö., & Aydın, İ. S. (2014). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okur öz yeterliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(9), 651-682. DOI: 0.7827/TurkishStudies.7132
• İşeri, K., & Ünal, E. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67-76.
• Jafarigohar, M., & Behrooznia, S. (2012). The effect of anxiety on reading comprehension among distance EFL learners. International Education Studies, 5(2), 159-174. DOI: http://dx.doi.org/10.5539/ies.v5n2p159
• Jalongo, M. R., & Hirsh, R. A, (2010). Understanding reading anxiety: new insights from neuroscience. Early Childhood Education, 37, 431-435. DOI: 10.1007/S10643-010-0381-5. DOI 10.1007/s10643-010-0381-5
• Johnson, A. P. (2008). Teaching reading and writing: A guıdebook for tutorıng and remediating students. Lanham: The Rowman and Littlefield Publishing.
• Karsten, R., & Roth, M. R. (1998). The relationship of computer experience and computer self-efficacy to performance in introductory computer literacy courses. Journal of Research on Technology Education, 31(1), 14-24. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/08886504.1998.10782238
• Kılınç, H. H., & Yenen, E. T. (2016). Investigation of students' reading anxiety with regards to some variables. International Journal of Higher Education, 5(1), 111-118. DOI: 10.5430/ijhe.v5n1p111
• Koizumi, R. (2002). The effect of motivation, language anxiety, and test anxiety on English proficiency of Japanese junior high school students. Japan Language Testing Association Journal, 5, 91-110. DOI: http://doi.org/10.20622/jltaj.5.0_91
• Köroğlu, H. (2010). Turkısh elt students’ readıng anxıety and theır strategıes use. (Unpublished Master’s Thesis). Kafkas Universıty, The Instıtute of Socıal Scıences, Kars.
• Kuru Gönen, İ. (2005). The sources of foreıgn language readıng anxıety of students ın a Turkısh efl context. (Unpublished Master’s Thesis). Anadolu Unıversıty, Institute of Educational Sciences, Eskişehir.
• Kusdemir, Y., & Katranci, M. (2016). Anxiety and comprehension in reading: ı can not find the main ıdea, my teacher! Eğitim ve Bilim-Educatıon and Scıence, 41(183), 251-266. DOI: 10.15390/EB.2016.4951
• Linnenbrink A. E., & Pıntrıch R.P. (2003). The role of self efficacy beliefs ın student engagement and learning ın the classroom. Reading & Writing Quartely, 19, 119-137. DOI: http://doi.org/10.1080/10573560308223
• Melanlıoğlu, D. (2014). Impact of metacognitive strategies ınstruction on secondary school students' reading anxieties. Egitim ve Bilim, 39(176), 107-119. DOI: 10.15390/EB.2014.3540
• Milner, H. R. (2002). A case study of an experienced English teacher's self-efficacy and persistence through" crisis" situations: Theoretical and practical considerations. The High School Journal, 86(1), 28-35. DOI: 10.1353/hsj.2002.0020
• Muris, P. (2001). A brief questionnaire for measuring self-efficacy in youths. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23(3), 145-149. DOI: http://dx.doi.org/10.1023/A:1010961119608
• Özata, H. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algılarının ve örgütsel yenileşmeye ilişkin görüşlerinin araştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Özbay, M. (2009). Okuma eğitimi. (1. Baskı). Ankara: Öncü Kitap.
• Özdemir, E. (1990). Okuma sanatı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Özenoğlu Kiremit, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özgen, K., & Bindak, R. (2011). Lise öğrencilerinin matematik okuryazarlığına yönelik öz-yeterlik inançlarının belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 1073-1089.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in achievement settings. Review of Educational Research, 66, 543-578. DOI: https://doi.org/10.3102/00346543066004543
• Pajares, F. (1997). Current directions in self-efficacy research. Paul Pintrich & Martin l. Maehr, (Eds.), In advances in motivation and achievement. (Vol.10, pp. 1-49). Greenwich: CT: JAI Press.
• Pajares, F. (2002). Self-efficacy beliefs in academic contexts: an outline. Erişim tarihi: 02 Ağustos 2017, http://www.uky.edu/~eushe2/Pajares/efftalk.html.
• Pajares, F., & Schunk, D. H. (2004). Self-efficacy in education revisited. Empirical and applied evidence. V. S. Etten & D. M. McInerney (Eds.), In big theories revisited (pp. 115-164). Greenwich: İnformation Age Publishing.
• Pekrun, R., Goetz, T., & Perry, R. P. (2005). Academic emotions questionnaire (AEQ)-User’s manual. Department of Psychology, University of Munich.
• Pekrun, R. (2006). The control-value theory of achievement emotions: Assumptions, corollaries, and implications for educational research and practice. Educational Psychology Review, 18, 315–341. DOI: 10.1007/s10648-006-9029-9
• Pekrun, R., Goetz, T., Frenzel, A.C., Barchfeld, P., & Perry, R.P.(2011). Measuring emotions in students’ learning and performance: the achievement emotions questionnaire (AEQ). Contemporary Educational Psychology 36, 36–48. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2010.10.002
• Rozan, N. (1982). Okuma alışkanlığında öğretmenlerin rolü. Eğitim ve Bilim, 7(39), 19-23.
• Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26, 207-231. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/00461520.1991.9653133
• Schunk, D. H., Hanson, A. R., & Cox, P. D. (1987). Peer-model attributes and children's achievement behaviors. Journal of Educational Psychology, 79(1), 54-61. DOI: http://dx.doi.org/10.1037/0022-0663.79.1.54
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya (11. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şahin, N. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yabancı dildeki okuma kaygılarının kaynakları ve bu kaygılarla duygusal başa çıkma stratejileri: Bir durum incelemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, Y. (2011) Okuma eğitimi. Konya: Eğitim Akademi.
• Tazebay, A. (1993). İlkokuma yazma öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Tekindal, S. (2009). Duyuşsal özeliklerin ölçülmesi için araç oluşturma. (Geliştirilmiş 2. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Telef, B. B., & Ergün, E. (2013). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının yordayıcısı olarak öz-yeterlik. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(3), 423-433. DOI: http://dx.doi.org/10.5578/keg.5955
• Telef, B. B., & Karaca, R. (2011). Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi / Adolescents' self-efficacy and psychological symptoms' investigation. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 499-518.
• Telef, B. B., & Karaca, R. (2012). Çocuklar için öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 169-187.
• Tobias, S. (1986). Anxiety and cognitive processing of ınstruction. R. Schwarzer (Eds.). In self-related cognition in anxiety and motivation (pp. 35-54). New Jersey: Hillsdale.
• Torgesen, J. K. (2000). Individual responses in response to early interventions in reading: the lingering problem of treatment resisters. Learning Disabilities Research & Practice, 15, 55-64. DOI: http://dx.org/10.1207/SLDRP1501_6
• Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805. DOI: https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• Turgut, M. F. (1978). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Nüve Matbaası.
• Üredi, I., & Üredi, L. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin öz-düzenleme stratejileri ve motivasyonel inançlarının matematik başarısını yordama gücü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 250-260.
• Williams, A. M., Vickers, J., & Rodrigues, S. (2002). The effects of anxiety on visual search, movement kinematics and performance in table tennis: A test of Eysenck and Calvo’s processing efficiency theory. Journal of Sport and Exercise Psychology, 24, 438-455. DOI: https://doi.org/10.1123/jsep.24.4.438
• Woolfolk Hoy, A. (2000). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching. American Educational Research Association, 43, 1-20. DOI: 10.1016/j.tate.2005.01.007
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldız, M., & Ceyhan, S. (2016). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(2), 1301-1316. DOI: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9370
• Zeidner, M. (1998). Test anxiety: The state of the art. New York: Plenum Press.
• Zimmerman, B.J., Bandura, A., & Martinez-Pons, M. (1992). Self-motivation for academic attainment: The role of self-efficacy beliefs and personal goal-setting. American Educational Research Journal, 23, 614-628. DOI: http://dx.doi.org/10.2307/1163261