Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Kimlik ve Kültür Kavramlarına Yönelik Metafor Algıları

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 3, 59 - 71, 20.12.2017

Şule Erdilmen Ocak Erol Çiydem Esra Mindivanli Akdoğan

https://doi.org/10.30900/kafkasegt.360685

Cited By: 4

Öz

Kimlik,
“İnsanların kim olduklarıyla ve toplumsal dünyayla ilgili olarak iletişim ve
dil aracılığıyla kurdukları düşünceler bütünü” şeklinde tanımlanmaktadır.
Farklı birçok tanımı yapılan kültür ise “bir topluluğun yaşamını sürdürmesinde
uyum ve dayanışmayı sağlayacak, kişiler arasında iletişimi kuracak kurumları;
yaşamı anlamlandırırken başvurulacak değerler, kurallar ve inançlar dizgesini
içeren yapı” olarak ifade edilmektedir. Bu kavramlar toplumsal yaşamda
bireylere aidiyetlik duygusu kazandıran başlıca faktörler arasındadır. Nitekim
bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin “kimlik ve kültür” kavramlarına yönelik
algıları ve bu algılarında hangi kaynakların etkili olduğu, onların söz konusu
kavramlara yönelik geliştirmiş oldukları metaforlar aracılığıyla belirlenmeye
çalışılmıştır. Metaforlar, soyut kavramların zihinde somut­laştırılması ve
görselleştirilmesini sağlamakta ve böylece öğrenilen bilgilerin akılda daha
uzun süre kalmasını ve daha kolay hatırlanmasını sağlayarak öğrenme motivas­yonunu
artırmaktadır. Son yıllarda, metaforların belli başlı sosyal or­tamlardaki
faaliyetlere nasıl rehber olduğu, inançları, tutumları ve değerleri nasıl şe­killendirdiği,
örgütsel süreçleri nasıl gösterdiği ve örgütsel yaşamın oluşturulmasında nasıl
vurgulandığına yönelik olarak ilginin arttığı görülmektedir (Çelikten,
2006:270). Bu bağlamda soyut birer kavram olan “kültür ve kimlik” hakkında
geliştirilmesi beklenen metaforlar, bu kavramlara yönelik algıyı ve bu algının
oluşumundaki muhtemel sebepleri ortaya koyacaktır. Araştırmanın örneklemini,
2013-2014 eğitim-öğretim yılında, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim
Fakültesi, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği bölümünde I., II., III. ve IV.
sınıflarda öğrenim gören 353 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacı
tarafından geliştirilen “Kimlik ve Kültür Metaforları Anketi” kullanılmıştır.
Verilerin analizinde betimsel istatistiklerin yanı sıra içerik analizleri de
yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

kültür, kimlik, metafor, kültür, kimlik, metafor

Perspectives on Social Studies Teacher Candidates' Metaphor Perceptions for Culture and Identity Concept

Öz

Identity is defined as "the totality of the
minds that people establish through communication and language concerning who
they are and the social world". The culture which many different
definitions are made is "a structure containing the institutions that will
provide harmony and solidarity to maintain the life of a community, communicate
between persons; containing the values, rules and beliefs to be applied when
making sense of life". These concepts are among the main factors that
contribute to the sense of belonging to the individual in social life. As a
matter of fact, in this study, it has been tried to determine the perceptions
of the university students about the concepts of "identity and
culture" and the sources which are influential in these perceptions
through the metaphors that they developed towards the related concepts. Metaphors
enable concrete concepts and visualization of abstract concepts in their minds,
thereby increasing the motivation to learn by allowing the learned knowledge to
remain in the mind longer and easier to remember. In this context, the
metaphors that are expected to be developed on the abstract concept of
"culture and identity" will reveal the perception of these concepts
and the possible causes of this occurrence. The sample of the research consists
of 408 students studying in I., II., III., and IV. classes in the department of
Social Sciences Teaching in Atatürk University Kazim Karabekir Education
Faculty in 2014 year.  The "Identity
and Culture Metaphors Questionnaire" developed by the researcher was used
to collect the data. Descriptive statistics as well as content analysis have
been made in the analyze of the data.In end the study, it was seen that teacher
candidates produces metaphors in the category of “developing asset” most fort
he concept of cuture. The metaphors created in the concept ıf identity have
shown that the identity is not perceived as national.

Anahtar Kelimeler

culture, identity, metaphor

Kaynakça

• Aktaş, M. (2012). Küreselleşme sürecinde ulus devlet ve demokrasi. EKEV Akademi Dergisi. 53(16). 223-234.
• Arslan, M. Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi. 171, Ankara.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip ol¬dukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar (mecazlar) yardımıyla anali¬zi. Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.
• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools in Ankara. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora tezi.. Ankara.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. Ankara.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 21. 2006/2. Kayseri.
• Demir, N. (2010). Demokrasi’nin temel ilkeleri ve modern demokrasi kuramları. Ege Akademik Bakış, 10 (2), 597-611.
• Diamond L. and Plattner M. F. (1996). (eds). Civil-Military Relations and Democracy. Baltimore: the Johns Hopkins University Press.
• Karaçanta, H. (2013). Üniversite öğrencilerinin milli değerlere yönelik metaforları. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 107-114.
• Kuçuardi, İ. (1998). Yirmibirinci yüzyılın eşiğinde demokrasi kavramı ve sorunları. Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cumhuriyetimizin 75. Yılı Özel Sayısı, 21-27.
• Kuşat, N. (2011). Demokratikleşme sürecini tamamlayamamış toplumların ekonomik ve siyasi açıdan değerlendirilmesi: sürdürülebilir demokrasi. Yönetim ve Ekonomi. 1(18). 125-137.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and Images of Classrooms. Kappa Delta Pi Record, (4)41, Indianapolis.
• Marshall G. (1994/2009). Sosyoloji Sözlüğü. (Çev. O. Akınhay ve D. Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları. Morgan, G. (1998). Yönetim ve Örgüt Teorilerinde Metafor. (Çev. G. Bulut). İstanbul: MESS Yayın.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis. (Second edition). California: Sage Publications.
• Ocak, G. Ve Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkın¬daki metaforlarının karşılaştırılması. AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, (2)VIII. Afyon.
• Oğuz, A. (2005). Öğretmen eğitim programlarında metafor kullanma. XIV. Eğitim Bilimleri Kongresi. Pamukkale Üniversitesi. Denizli.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, (2)8.
• Pektaş, M. ve Kıldan, O. (2009). Farklı branşlardaki öğretmen adaylarının “öğret¬men” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların karşılaştırılması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, (2)11.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramı¬na ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. (2) 2. Ankara. Schmidt, M. G. (2002). Demokrasi kuramlarına giriş. (M. Emin Köktaş, Trans.). Vadi Yayınları. Ankara.
• Şahin B. (2008). Liberal Demokrasinin Temelleri. In B. Şahin (Ed.) Demokrasi Teorisinde Güncel Tartışmalar, (pp.1-34), Orion Yayınları, Ankara.
• Tuncer, A. ve Çelik F. (2011). Batı ve doğu toplumlarının demokrasi algısında dinin/inanç sistemlerinin yeri. Uluslar arası İnsan Bilimleri Dergisi. 1(8). (1189-1215).
• Vadebocoeur, J. A. & Myriam, N. T. (2003). Constructing and Reconstructing Teaching Roles: A Focus on Generative Metaphors and Dichotomies. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education. 24(1). 87-103.
• Yamaç K. (2010). Bilgi toplumu ve demokrasi üzerine. Türk Kütüphaneciliği. 24(3). 519-525.