Beyzâvî’nin “Envârü’t-Tenzîl”Adlı Eserine, Atûfî’nin Yazdığı “Mir’âtü’t-Te’vîl”Adlı Haşiyesinde Rivayet Kullanımı

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 5, 0 - , 01.01.2016

Hızır Yağcı

https://doi.org/10.17050/kafifd.204063

Öz

Çağının önemli âlimlerinden olan ve çeşitli alanlarda eserler veren Hayreddin Hızır Atûfî (ö. 948/1541)’nin çalışmalarından biri de Beyzâvî’nin Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl adlı eserine yazmış olduğu Mir’âtü’t-te’vîl adlı haşiyesidir. Atûfî bu haşiyede, toplam otuz bir sûrenin her birinden seçtiği bir veya birkaç ayet hakkında kendi kanaatlerini dile getirmiştir. Bu sûreler içinden Bakara, Mâide, A’raf, Tevbe, Yûsuf, Hicr, Tâhâ, Mü’minûn, Nûr ve Şu’arâ sûrelerinde bazı merfû, mevkuf, maktû rivayetlere yer vermiştir. Çoğu zaman Beyzâvî’nin görüşlerini tenkit ederek açıklanmaya muhtaç görmüştür. Bazen kullandığı kaynakları müelliflerini belirtmeden verirken bazen de müelliflerinin isimlerini vermiş ancak müellifin hangi eseri olduğunu belirtmemiştir. Zaman zaman da “Bazı müfessirler şöyle demiştir” şeklinde umumi ifadeler kullanmıştır. Bu kısa haşiyede önemli sayılabilecek miktarda rivayet kullanmasına rağmen, rivayet kullanımında hadis kaynaklarını kullanmamıştır. Görüşlerini desteklemek amacıyla kelimelerin lügat anlamlarından, Maturidî-Hanefî âlimlerin itikadî ve fıkhî yorumlarından istifade etmiştir.   

Anahtar Kelimeler

-