Tarihi Camisi ve Sûfileri İle Küre-i Hadid (Demirli) Köyü

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 10, 109 - 123, 01.07.2018

Şenol Susoy

https://doi.org/10.17050/kafkasilahiyat.446682

Cited By: 1

Öz

Bugün Karabük ili Eflani
ilçesine bağlı olan Küre-i Hadid (Demirli) Köyü Kaska, Hitit, Paflagon ve Roma
imparatorluğu hâkimiyetlerine girdikten sonra, Anadolu Selçuklu Devleti
hükümdarı I. İzzettin Keykâvus (1211-1220) döneminde Türk hakimiyetine girdi.
Osmanlı hükümdarı Fatih Sultan Mehmed’in 1461 yılında Candaroğulları Beyliği’ne
son vermesiyle Küre-i Hadid Köyü de Osmanlı Devleti yönetimine girdi. Osmanlı
yönetiminde bazı dönemlerde kaza statüsünde olan yöre, 1864 yılından itibaren
köy statüsüne düşürüldü.

Küre-i Hadid Köyü’nde
son Candaroğlu beyi olan İsmail Bey’in yaptırmış olduğu bir cami bulunmaktadır.
Bu cami beylikler dönemi sanatını yansıtmaktadır. Bu çalışmada caminin
özellikleri ve bânisi İsmail Bey hakkında bilgi verilmektedir. Ayrıca caminin
yanında mezarı bulunan ve köyün önemli bir şahsiyeti olan Şeyh Mahmud Efendi
ile onun yanında yetişen Şeyh Muhyiddin Efendi’nin hayatları anlatılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Küre-i Hadid, Candaroğlu İsmail Bey, İsmail Bey Camisi, Şeyh Mahmud Efendi, Şeyh Muhyiddin Efendi

Kure-i Hadid (Demirli) Village with its Historical Mosque And Sufis

Öz

Küre-i Hadid (Demirli)
Village that is connected to Eflani, a province of karabük today, entered to
the domination of Turks in the period of Anatolian Seljuk State's sovereign
İzzet Keykavus (1210-1219) after the dominations of Kaska, Hittite, Paphlagon and
Roman Empire. In 1461, the ruler of the Ottoman Empire Fatih Sultan Mehmed, put
an end to Candarogullari so it entered to the domination of Ottoman Empire.
During the period of Ottoman Empire it was a district for a few years but since
1864 it has been a village.

In Küre-i Hadid Village
there is a mosque, built by İsmail Bey, the last ruler of Candaroğulları. In
this work there is information about the features of the mosque and İsmail Bey.
Also there is information about Sheikh Mahmut Efendi, an important person of
the village and whose tomb is near the mosque, and Sheikh Muhyiddin Efendi who
has been educated near him.

Anahtar Kelimeler

Küre-i Hadid, Candaroğlu İsmail Bey, İsmail Bey Mosque, Sheikh Mahmud Efendi, Sheikh Muhyiddin Efendi

Kaynakça

• BOA, ML. VRD.TMT, 4283.
• BOA, ML. VRD.TMT, 4280.
• BOA, ML. VRD.TMT, 4286.
• BOA, ML. VRD.TMT, 4281. BOA, ML. VRD.TMT, 4282. BOA, ML. VRD.TMT, 4284. BOA, ML. VRD.TMT, 4285 . BOA, ML. VRD.TMT, 4283.
• BOA, A.MKT.UM, D: 432, G: 20.
• Abdülkadiroğlu, Abdülkadir, Güncel Yazılar, Anıl Matbaası, Ankara 1997.
• Abdülkadiroğlu, Abdülkadir, “Candaroğlu İsmail Bey ve Hulviyyat-ı Sultani Adlı Eseri Üzerine Notlar”, Türk Tarihinde ve Kültüründe Kastamonu Tebliğler, Kastamonu Eğitim Yüksekokulu Koruma Derneği Yayınları, Kastamonu 1988.
• Aşık Paşazade, Osmanoğulları'nın Tarihi, (haz.) Kemal Yavuz, M. A. Yekta Saraç, Koç Kültür Tanıtım A.Ş. Yayınları, İstanbul 2003.
• Behçet, Mehmed, Kastamonu Eski Eserleri, (haz.) Musa S. Cihangir, Kastamonu Valiliği Özel İdare Yayınları, Kastamonu 1998.
• Büyük Larousse, “Paflagonya”, c. VIII, Gelişim Yayınları, İstanbul 2003.
• Devlet Salnamesi, 1273.
• Erdem, Gülin, Kastamonu, Aydın, Hüdavendiğar ve Ankara (Bozok) Vilayetlerinin İdari Taksimatı (1272h/1855-6 ile 1328h/1910-1), (Yüksek Lisans Tezi), Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde 2001.
• Ersoy, Hüseyin Lütfi, Eflani Tarihi ve Köyleri, Kurtiş Matbaası, İstanbul 2005.
• Ertem, Hayri, Hitit Devletinin İki Eyaleti: Pala - Tum(m)ana, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, Ankara 1980.
• Eser, Erdal, “Küre-i Hadid Köyü’nde Candaroğlu İsmail Bey Camii”, Vakıflar Dergisi, sy. 26, Ankara 1997, ss. 237-248.
• Gökoğlu, A. Baha, Paphlagonıa (Paflagonya) Gayri Menkul, Eski Eserleri ve Arkeolojisi, (Kastamonu, Sinop, Çankırı, Safranbolu, Bartın, Bolu, Gerede, Mudurnu, İskilip, Bafra), c.1, Doğrusöz Matbaası, Kastamonu 1952.
• Göktaş, Vahit, “Halvetiyye’nin Şâbâniyye Ekolü ve Kolları”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Yıl: 2011/1, Sayı: 26, ss. 133-160.
• Karabük 1999 İl Yıllığı, (ed.) Bahir Altunkaya, Karabük Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, Ankara, 1999.
• Kuruca, Nazım, 16. Yüzyılda Kastamonu Vakıf Tahrir Defteri, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1995.
• Macqueen, J. G., Hititler ve Hitit Çağında Anadolu, (çev.) Esra Davudoğlu, Arkadaş Yayınları, Ankara 2001.
• Ozanoğlu, İhsan, Kastamonu'nun Yetiştirdiği Meşhur Adamlar: Candaroğulları (İsmail Bey), Doğrusöz Matbaası, Kastamonu 1959.
• Ömer Fu'âdî, Menkıbe-i Mahmûd Efendi, Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Mil Yz A 951/13.
• Ömer Fu'âdî, Menâkıb-ı Şabân-ı Veli, Kastamonu Vilayet Matbaası, Kastamonu 1294.
• Önay, Gönül, Beylikler Devri Sanatı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1989.
• Öngören, Reşat, Osmanlılarda Tasavvuf, İz Yayıncılık, İstanbul 2003.
• Saluk, Reyhan Gökben, “İslâmî Türk Edebiyatında Tâc ve Tâcnâmeler”, İslâmî Türk Edebiyatı Sempozyumu, İzmir 2012.
• Şahin, Burhan, Cumhuriyet Öncesinde Kastamonu'nun İdari-Nüfus ve Etnik Yapısı (1839-1903), (Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 1992.
• Şahin, İlhan, “Kastamonu”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. XXIV, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2001, ss. 585-588.
• Şeyh Mahmûd b. Nefes eş-Şa‘bânî, Risâle-i Tâciyye fî Tarîki’s-Sûfiyyeti’s-Sâfiyyeti’l-Mustafaviyye, Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Mahmud Efendi, nr. 2395.
• Tosunoğlu, Ayşe, Tapu Tahrir Defterlerine Göre 16. Yüzyılda Kastamonu, (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1993.
• Uzunçarşılı, İ. Hakkı, Anadolu Beylikleri, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1988.
• Ünal, Asuman, Ömer Fuadi'nin (V. 1560/1636) Risale-i Virdiyye Adlı Eserindeki Tasavvufi Görüşleri, (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 2008.
• Vassaf, Osmanzade Hüseyin, Sefine-i Evliya, c. IV, (haz.) Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2006.
• Yaman, Talat Mümtaz, Kastamonu Tarihi, Ahmet İhsan Matbaası, İstanbul 1935.
• Yaşar, Fuat, Her Yönüyle Araç, Güven Matbaası, Ankara 1969.
• Yazar, İlyas, “Ömer Fuâdî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. XXXIV, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul 2007, s. 61-63.
• Yazar, L. Nihal, Halvetiliğin Şa’baniye Kolu, Menakıb-ı Şaban-ı Veli ve Türbename, MAS Matbaacılık, Ankara 1985.
• Yazıcıoğlu, Hulusi, Al, Mehmet, Safranbolu (Safranbolu-Karabük-Ulus-Eflani), Şa-to Yayınları, İstanbul 1982.
• Yücel, Yaşar, “Candaroğulları Beyliği”, Belleten, c. XXXIV, sayı: 135, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1970.
• Yücel, Yaşar, Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1991.
• Yücel, Yaşar, XII-XV. Yüzyıllar Kuzeybatı Anadolu Tarihi, Çobanoğulları - Candaroğulları, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1980.