BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLERİ İLE DİĞER BRANŞ ÖĞRETMENLERİNİN MOBBİNG VE ÖRGÜTSEL İKLİM ALGISININ İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 87 - 98, 31.08.2021

Mahmut Gülle

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Hatay ilinde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenleri ile diğer branş öğretmenlerinin okul ortamında maruz kalabilecekleri mobbing ile örgütsel iklim algılarının belirlenmesi ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmanın evrenini 2019 – 2020 eğitim-öğretim yılında eğitim veren toplam 892 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem ise Hatay, Osmaniye ve Kilis il ve ilçe merkezlerinde görev yapan; tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 297 beden eğitimi ve spor öğretmeni, 172 görsel sanatlar, 184 müzik öğretmeni olmak üzere toplamda 653 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Einarsen ve Raknes (1997) tarafından geliştirilen, Cemaloğlu (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan Olumsuz Davranışlar Anketi “NAQ (Negative Acts Questionnaire)” ile Steve Hoy ve Tarter (1997) tarafından geliştirilen, Yılmaz ve Altınkurt (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan “Örgütsel İklim Ölçeği (ÖİÖ)” kullanılmıştır.
Bulgular ve Sonuç: Alt problemlere bağlı verilerin çözümlenmesinde t-testi, tek yönlü varyans analizi (Oneway ANOVA) ve korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin Olumsuz Davranışlar Anketi ve Örgütsel İklim Ölçeği puan ortalamaları dikkate alındığında; cinsiyet ve branş farklılıkları arasında anlamlı farklılık olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, Örgütsel İklim, Beden Eğitimi, Spor

Kaynakça

• Alkan, E. (2011) Yıldırma (Mobbıng) Davranışlarının Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Tükenmişliği Üzerine Etkisi. Balıkesir Üniversitesi. Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
• Akgün, S., & Temli-Durmuş, Y. (2020). Elementary school teachers' exposure to mobbing. Ilkogretim Online, 19(2).
• Bayram, L. (2005) Yönetimde Yeni Bir Paradigma Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi, 59(1). Branch, S., Ramsay, S., and Barker, M., (2013), Workplace Bullying, Mobbing and General Harassment: A Review, International Journal of Management Reviews (15), 280–299. Cemaloglu, N. (2007b). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu: Yıldırma. Bilig, Yaz, (42): 111–126.
• Cemaloğlu, N. (2007a) Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile yıldırma arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. H. U. Journal Of Education 33: 77.
• Cemaloğlu, N., Ertürk, A. (2007) Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemlerinin Cinsiyet Yönünden İncelenmesi, Türk Egitim Bilimleri Dergisi Bahar 2007, 5(2), 345-362.
• Chappell, D. & DiMartino, V. (1998).Violence at Work. ILO, Report ,P.2.
• Chappell, D. ve Di Martino, V. (1999) Violence at Work. Asian-Pacific Newsletter on Occupational Health and Safety, 6.
• Chirilă, T., and Constantin, T., (2013), Understanding Workplace Bullying Phenomenon Through Its Concepts: A Literature Review, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 1175-1179.
• Çırpan, H. (1999) Örgütsel Öğrenme İklimi ve Örgüte Bağlılık İlişkisi: Bir Alan Araştırması, İstanbul: İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Dağlı, A. (1996). İlköğretim okullarının örgüt iklimi (Adana ve Gaziantep illeri örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Di Pasquale, V. (2002) Study Examines (Mobbing) at the Workplace. (Erişim:19.07.2012).http://www.eurofound.europa.eu/eiro/2002/08/feature/de0208203f.htm.
• Einarsen, S., & Raknes, B. I. (1997) Harassment in the workplace and the victimization of men. Violence and victims, 12(3), 247.
• Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., and Cooper, C., (2011), The Concept of Bullying and Harassment at Work: The European Tradition. In: S. Einarsen, H. Hoel, D. Zapf, and C. Cooper Bullying and Harassment in the Workplace: Developments in Theory, Research, and Practice (S. 3-40), Florida, Boca Raton: CRC Press.
• Eurofound and EU-OSH, (2014). Psychosocial risks in Europe: Prevalence and strategies for prevention (Luxembourg, Publications Office of the European Union). Eurofound, (2015). Violence and harassment in European workplaces: Causes, impacts and policies. (Dublin).
• European Autonomous Framework, (2007). Agreement on Violence and Harassment at Work. (Brussels, BusinessEurope, ETUC, CEEP, UEAPME).
• Gedikoğlu, T. ve Tahaoğlu, F. (2010) İlköğretim Okullarının Örgüt İklimi: Gaziantep İli Şahinbey ve Şehitkamil İlçeleri Örneği. Milli Eğitim Dergisi, 40 (186), 38-55. Retrieved from http://dergipark.org.tr/milliegitim/issue/36198/407060.
• Gülle, M., & Soyer, F. (2017). The Relationship between Mobbing and Organizational Commitments of Physical Education and Sport Teachers. International Journal of Educational Sciences, 18(1-3), 73-78.
• Gülle, M. (2013) Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin okul ortamında maruz kaldıkları yıldırma algıları ve örgütsel bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Halbur, K.V. (2005). Bullying in the academic workplace. Academic leader,21, 3-7.
• Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (1997). The road to open and healthy schools: A handbook for change, secondary edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press. Karcıoğlu, F., ve Z., Aykanat, (2012), Örgüt İklimi Ve Örgütsel İletişim: Ardahan Üniversitesi ve Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Arasında Karşılaştırmalı Bir İnceleme, International Journal of Social Science, Volume 5 Issue 7, pp. 421-436.
• Inter-Parliamentary Union. 2016 Sexism, harassment and violence against women parliamentarians. (Geneva, IPU).
• Keashly, L., & Nowell, B. L., (2003), Conflict, Conflict Resolution and Bullying. In: H. Hoel, D. Zapf, and C. L. Cooper, Bullying and Emotional Abuse In The Workplace: International Perspectives In Research and Practice (S. 339-358), London: Taylor and Francis.
• Komisyon/raporu2006.https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/@publ/documents/publication/wcms_publ_9221108406_en.pdf.
• Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17 (1), 117-139.
• Martino, D. V. (2003). Preventing Violence and Harrassment in The Workplace. Ireland: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions .
• Mathieu, J. E., & Zajac, D. M. (1990). A review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Psychological bulletin, 108(2), 171.
• Matthiesen, S. B., & Einarsen, S. (2004). Psychiatric distress and symptoms of PTSD among victims of bullying at work. British journal of guidance & counselling, 32(3), s. 335-356.
• Salin, D. (2001) Prevalence and forms of bullying among business professionals: A comparison of two different strategies for measuring bullying. European journal of work and organizational psychology, 10(4), 425-441.
• Sezgin, F. (2010) Öğretmenlerin örgütsel bağlılığın bir yordayıcısı olarak okul kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
• Thirion, A. P., Macías, E. F., Hurley, J., Vermeylen, G. (2005) Fourth european working conditions survey. http://www.eurofound.europa.eu/ewco/surveys/EWCS2005/index.htm (Erişim 01.07.2010).
• Töremen, F. (2004). Ilkögretim okullarinin sahip olduğu sosyal sermaye konusunda ögretmen görüsleri. XIII. Ulusal Egitim Bilimleri Kurultayi, 6–9 Temmuz 2004, Malatya.
• Uppal, S. (2005). Disability, workplace characteristics and job satisfaction. International Journal of Manpower, 26, 336-351.
• Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2013) Örgütsel iklim ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-11.
• Wright, E.L. (1988). Teacher perceptions of organizational climate and the ratings of Wyoming elementary school principals on selected leadership behaviors (Doctoral dissertation). Montana State University, Montana.