Üniversite Öğrencilerinin Boş Zaman Aktivitelerine Katılımları İle Ruhsal Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 18 - 39, 31.03.2025

Kevser Küçük Can

Öz

Amaç:. Ruh sağlığı, insanın duygusal ve psikolojik iyi oluşunu ifade eder ve kişinin genel yaşam kalitesini etkiler. Boş zaman aktiviteleri ise kişinin iş veya diğer günlük sorumluluklarının dışında gerçekleştirdiği hoş vakit geçirme faaliyetleridir. Bu aktiviteler, kişinin hobileriyle ilgilenmesi, sosyal etkileşimde bulunması, egzersiz yapması, yaratıcı faaliyetlere katılması veya dinlenme ve gevşeme için zaman ayırması gibi çeşitli şekillerde olabilir. İyi bir ruh sağlığına sahip olmak, kişinin boş zamanlarını daha verimli kullanmasına yardımcı olabilir. Araştırma, üniversite öğrencilerinin boş zaman aktivitelerine katılımı ile ruhsal durumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmada kişisel bilgi formu, Sevil (2015) tarafından geçerliliği ve güvenirliği yapılan ve Türkçe’ye uyarlanan “Boş Zaman Katılım Ölçeği” ile Şahin ve Durak (1994) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Kısa Semptom Envanteri” kullanılmıştır. Veriler bağımsız t testi, tek yönlü ANOVA testi, pearson korelasyon testiyle analiz edilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi’nde 2021-22 yılında kayıtlı 21.493 öğrenci içinden 570 öğrenci oluşturmaktadır.
Bulgular: Araştırma bulgularına göre boş zaman katılımının alt boyutları cinsiyet, bölüm, sınıf, yaşanılan yer, eğitim durumu, katılma şekli göre anlamlı bir farklılık göstermektedir (p<0,05). Ayrıca ruhsal durumun alt boyutları ise cinsiyet, yaş, bölüm, medeni durum, eğitim durumu, gelir düzeyi, günlük işler dışında kendine ayırdığı süre, katılma şekli açısından farklılık göstermektedir. Korelasyon testi sonuçlarına göre, üretici aktivite ile anksiyete, somatizasyon arasında anlamlı ve negatif yönlü, sosyal aktivite ile anksiyete, depresyon, hostilite somatizasyon arasında anlamlı ve negatif yönlü, bilişsel aktivite ile somatizasyon arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki bulunmaktadır.
Sonuç: Boş zaman aktivitelerine katılan bireylerin ruhsal bozuklukların iyileşmesinde önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Bireylerin ruhsal ve fiziksel açıdan iyi hissetmelerin en iyi yollarından biri boş zaman aktivitelerine katılmayı alışkanlık haline getirmek ve bunu bütün yaşamın her alanına yaymaktır. Böylece bireylerin yaşam kalitesi artar ve amaçlarına ulaşma noktasında daha kararlı adımlar atabilir.

Anahtar Kelimeler

Ruh sağlığı, Boş zaman katılım, Ruhsal bozukluklar, Boş zaman aktiviteleri

Investigation of the Relationship Between University Students' Participation in Leisure Activities and Their Mental Status

Öz

Purpose: Mental health refers to a person's emotional and psychological well-being and affects a person's overall quality of life. Leisure activities, on the other hand, are leisure activities that a person performs outside of work or other daily responsibilities. These activities can take many forms, such as engaging in one's hobbies, social interaction, exercising, engaging in creative activities, or taking time for rest and relaxation. Having good mental health can help a person use their spare time more efficiently. The research was conducted to determine the relationship between university students' participation in leisure activities and their mental states.
Method: The personal information form in the study was the "Leisure Time Participation Scale" validated and reliable by Sevil (2015) and adapted into Turkish, and Şahin et al. The “Short Symptom Inventory” adapted into Turkish by Durak (1994) was used. Data were analyzed with independent t-test, one-way ANOVA test, and pearson correlation test. . The sample of the study consists of 570 students out of 21,493 students enrolled in Kırşehir Ahi Evran University in 2021-22.
Results: According to the research findings, the sub-dimensions of leisure time participation show a significant difference according to gender, department, class, place of residence, educational status, and participation method (p<0.05). In addition, the sub-dimensions of mental state differ in terms of gender, age, department, marital status, educational status, income level, time allocated to oneself outside of daily work, and the way of participation. According to the correlation test results, there is a significant and negative relationship between productive activity and anxiety and somatization, a significant and negative relationship between social activity and anxiety, depression, hostility and somatization, and a significant and negative relationship between cognitive activity and somatization.
Conclusion: As a result, it is seen that individuals participating in leisure time activities play an important role in the recovery of mental disorders. One of the best ways for individuals to feel mentally and physically well is to make it a habit to participate in leisure time activities and to spread it to all areas of life. Thus, the quality of life of individuals increases and they can take more decisive steps to achieve their goals.

Anahtar Kelimeler

Mental health, Leisure participation, Mental disorders, Leisure activities.

Kaynakça

• Arslan S, Alemdaroğlu İ, Öksüz Ç, Karaduman AA, Yılmaz ÖT. (2018). Genç bireylerde fiziksel aktivitenin akademik başarı ve depresyon üzerine etkisi. Ergoterapi ve Rehabilitasyon. 6(1), 37-42.
• Ayhan C, Yalçın İ, Soyer, F. (2023). Serbest Zaman Tatmininin Fiziksel Aktivite Tutumu Üzerine Etkisi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi. 3(3), 115-125.
• Aylaz R, Güllü E, Güneş G. (2011). Aerobik yüzme egzersizinin depresif belirtilere etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 4(4), 172-177.
• Başar S, Sarı İ. (2018). Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 5(3), 25-34.
• Bulguroğlu Hİ, Bulguroğlu M, Özaslan A. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite, yaşam kalitesi ve depresyon seviyelerinin incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 12(2), 306-31.
• Bursnall P. (2014). There lationship between physical activity and depressive symptoms in adolescents: a systematic review. World views Evid Based Nurs.. 11(6), 376-82.
• Camacho TC, Roberts RE, Lazarus NB, Kaplan, GA, Cohen RD. (1991). Physical activity and depression: evidence from the Alameda County Study. American Journal of Epidemiology. 134(2), 220-231.
• Can S, Arslan E, Ersöz G.(2014). Güncel bakış açısı ile fiziksel aktivite.Ankara. Üniversitesi Spor Bilimler Fakültesi Dergisi. 12,1-10.
• Cao H, Qian Q, Weng T, Yuan C, Sun Y, Wang H, Tao F. (2011). Screen time, physica lactivity and mental health among urban adolescents in China. PrevMed. 53(4-5), 316-20.
• Carter-Morris P, Faulkner G. (2003).A football project for service users: the role of football in reducing social exclusion. Journal of Mental Health Promotion. 2, 24-30.
• Choi C, Oh, KR, Jun, MG. (2023). COVID-19 Obesity: Differences in Infection Risk Perception, Obesity Stress, Depression, and Intention to Participate in Leisure Sports Based on Weight Change. In Healthcare (Vol. 11, No. 4, p. 526). MDPI.
• Coleman D, Iso-Ahola SE (1993). Leisure and health: The role of social support and self-determination. Journal of Leisure Research. 25, 111-128.
• Delextrat AA, Warner S, Graham S, Neupert E. (2016). An 8-week exercise intervention based on Zumba improves aerobic fitness and psychological well-being in healthy women. Journal of Physical Activity and Health. 13(2), 131-139.
• Derogatis L R. (1982). Brief Symptom Inventory (BSI). APA PsycTests.
• Derogatis LR, Lazarus L. (1994). SCL-90—R, Brief Symptom Inventory, and matching clinical rating scales. In M. E. Maruish (Ed.), The use of psychological testing for treatment planning and outcome assessment (pp. 217–248). Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
• Driver BL, Brown PJ, Peterson GI. (1991). Benefits of leisure. state college. Venture.
• Dunn AL, Trivedi MH, Kampert JB, Clark CG, Chambliss HO. (2005). Exercise treatment for depression. American Journal of Preventive Medicine. 28, 1-8.
• Dunn NJ, Strain LA. (2001). Caregivers at risk? Changes in leisure participation. Journal of Leisure Research. 33, 32-55.
• Faulkner G, Sparkes A. (1999). Exercise as therapy for schizophrenia: an ethnographic study. Journal of Sport and Exercise Psychology. 21, 52-69.
• Friedenreich CM, Orenstein MR. (2002). Physical activity and cancer prevention: etiologic evidence and biological mechanisms. J Nutr. 132(11), 3456-3464.
• Gedik N. (1985). Gençliğin serbest zamanları değerlendirme sorunları. Türk Hemşireler Dergisi. 2,33-38. Harvey SB, Overland S, Hatch SL, Wessely S, Mykletun A, Hotopf M. (2017). Exercise and the prevention of depression: results of the HUNT Cohort Study. American Journal of Psychiatry. 175(1), 28-36.
• Iso-Ahola, SE. (1997). A psychological analysis of leisure and health. In J. Haworth (Ed.), Work leisure and well-being. New York: Routledge.
• Işık Ö, Özaraslan A, Bekler F.(2015). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite uyku kalitesi ve depresyon ilişkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 9(5), 65-73.
• Jiménez-Pavón D, Carbonell-Baeza A, Lavie CJ.(2020). Physical exercise as therapy to fight against the mental and physical consequences of covıd-19 quarantine: special focus in older people. Prog Cardiovasc Dis. 20, 30063-30073.
• Karaküçük S, Kaya S, Akgül BZ. (2017). Rekreasyon Bilimi 2. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karaaküçük K, Gürbüz B. (2007). Rekreasyon ve Kent(li)leşme. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Karasar N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara:Nobel Yayınları.
• Kouvonen A, Kivimaki M, Elovainio M, Virtanen M, Linna A,Vahtera J.(2005). Job strain and leisure-time physical activity in female and male public sector employees. Prev Med. 41, 532-539.
• Kull M.(2002). The relationships between physical activity, health status and psychological well-being of fertility-aged women. Scand J Med Sci Sports. 12, 241-247.
• Lök N, Bademli K. (2017). Yetişkin bireylerde fiziksel aktivite ve depresyon arasındaki ilişkisinin belirlenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 14(40), 101-110.
• Mammen G, Faulkner G. (2013). Physical activity and the prevention of depression: a systematic review of prospective studies. Am J PrevMed. 45(5), 649-57.
• Mausbach BT, Chattillion E, Roepke SK, Ziegler MG, Milic M, von Kanel R, Dimsdale JE, Mills PJ, Patterson TL, Allison MA, Ancoli-Israel S, Grant I. (2012). A longitudinal analysis of the relations among stress, depressive symptoms, leisure satisfaction, and endothelial function in caregivers. Health Psychology. 31, 433-440.
• O’Reilly F, Finnan F, Allwright S, Smith GD, Ben-Shlomo Y. (1996). The effects of caring for a spouse with Parkinson’s disease on social, psychological and physical well-being. British Journal of General Practice. 46, 507-512.
• Ohta M, Mizoue T, Mishima N, İkeda M. (2007). Effect of the physical activities in leisure time and commuting to work on mental health. Journal of Occupational Health. 49, 46-52.
• Orel FD, Yavuz, MC. (2003). Rekreasyonel Turizmde Müşteri Potansiyelinin Belirlenmesine Yönelik Bir Pilot Çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 61-76.
• Ölçücü B, Vatansever Ş, Özcan G, Çelik A, Paktaş Y. (2015). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ile depresyon ve anksiyete ilişkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 294-303.
• Ölçücü B, Vatansever Ş, Özcan G, Çelik, A, Paktaş Y. (2015). Ortaöğretim öğrencilerinde fiziksel aktivite düzeyi ile depresyon ve anksiyete ilişkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 58-67.
• Paffenbarger RS, Hyde RT, Wing AL, Lee IM, Jung DL, Kampert JB.(1993). The association of changes in physical activity level and other lifestyle characteristics with mortality among men. N Engl J Med. 328, 538-545.
• Paffenbarger RS, Lee IM, Leung R.(1994). Physical activity and personal characteristics associated with depression and suicide in American college men. Acta Psychiatr Scand Suppl. 377, 16-22.
• Paluska SA, Schwenk TL. (2000) Physical activity and mental health: current concepts. Sports Med. 29, 167-180. Pendo FJ, Dahn JR.(2005): Exercise and well-being: a review of mental and physical health benefits associated with physical activity. Curr Opin Psychiatry. 18, 189-193.
• Ross CE, Hayes D. (1988). Exercise and psychologic well-being in the community. Am J Epidemiol. 127, 762-771.
• Schuz, B.,Czerniawski,A. Davie,N.,Miller,L.,Quinn, M.G., King, C.,Carr,A.,Elliott, K.E.J., Robinson,A., Scott,J.L. (2015). Leisure time activities and mental health in ınformal dementia caregivers. Applıed Psychology: Health And Well-Beıng. 7 (2), 230-248.
• Sevil, T. (2015). Terapatik rekreasyonel aktivitelere katılımın yaşlıların algıladıkları boş zaman tatmini, yaşam tatmini ve yaşam kalitesine etkisi, Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eskişehir.
• Sevinç F, Özel, ÇH. (2018). Boş zaman aktivitesi olarak dalış ve yaşam doyumu ile ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20 (3), 397-415.
• Şahin NH, Durak A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi. 9(31), 44-56.
• Taylor CB, Coffey T, Berra K, Iaffaldano R, Casey K, Haskell WL.(1984). Seven-day activity and self-report compared to a direct measure of physical activity. Am J Epidemiol. 120, 818-824.
• Tekin G, Amman MT, Tekin A. (2009). Serbest zamanlarda yapılan fiziksel aktivitenin üniversite öğrencilerinin depresyon ve atılganlık düzeylerine etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 6(2), 148-159.
• Yağar F, Dökme S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi. 3(3), 1-9.
• Yıldırım İ, Özşevik K, Özer S, Canyurt E, Tortop Y. (2015). Üniversite öğrencilerinde fiziksel aktivite ile depresyon ilişkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi. 9, 32-39.