Aşı Reddine Genel Bir Bakış ve Literatürün Gözden Geçirilmesi

Yıl 2018, Yıl: 2018 Sayı: 1, 71 - 76, 01.04.2018

Hayrunnisa Bekis Bozkurt

https://doi.org/10.5505/kjms.2018.12754

Öz

Aşı ile bağışıklanma şüphesiz son yüzyılın önlenebilir hastalıklar ile verdiği maliyet etkin en iyi mücadeledir. Aşılanma programları ile tüm dünyada çiçek hastalığı, dünyanın büyük kısmında ve ülkemizde polio ve neonatal tetanoz eradike edilmiş, programdaki diğer hastalıkların görülme insidansı belirgin azalmıştır. Dünya sağlık örgütü (WHO) aşılanma programlarının yaygınlaştırılması, etkin hale getirilmesi için çalışırken, Avrupa ve Amerika’da başlayan ve son 7 yıldır ülkemizde de etkisini hissettirmeye başlayan ‘aşı reddi’ kavramı önümüzdeki yıllarda giderek büyüyen bir tehlike olarak görülmektedir. Aşı reddi sadece bireysel değil toplum sağlığını da tehlikeye atmaktadır. Yurtdışında aşı tereddütü ve redleri üzerine, aşıların suçlandığı nedenler sorgulanarak çalışmalar yapılmıştır. Ancak ülkemizde sorun henüz son 5–7 yılı etkilediği için çalışma yoktur. Konu ile ilgili ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler

aşı reddi, aşı tereddüdü, bağışıklanma

An Overview of Vaccine Rejection and Review of Literature

Öz

Immünization with vaccine preventable diseases no doubt is the best cost effective challenge in the last century. By the vaccination programs all over the world with smallpox, the large part of the world and in our country polio and neonatal tetanus has been eradicated, and the incidence of other diseases in the program has declined markedly. While The World Health Organization (WHO) trying the vaccination programs to be generalized, starting in Europe and America, and feel the impact in our country the last seven years began the concept of the ‘vaccine rejection’ is seen as a growing threat in the coming years. It’s not only for individual, it has been also a danger for public health. On the vaccine hesitancy and rejection studies have been made abroad, quer-ying why the vaccines be accused. But there is no study in our country because the problem in our country exist the last 5–7 year yet. Additional information related to the topic are needed.

Anahtar Kelimeler

vaccine rejection, vaccine hesitancy, immunization

Kaynakça

• 1. Kutlu R. Çocukluk Çağı Aşıları Childhood Vaccinations. Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics 2017;8(5):311–8.
• 2. http://millipediatri. org. tr/Uploads/EditorImages/files/ asilama. pdf Ülkemizde Güncel Aşılama. Erişim tarihi 23 02 2018.
• 3. Haverkate, M., D’Ancona F., Giambi C., Johansen K., Lopalco PL., Cozza V., Appelgren E. (2012). On behalf of the VENICE project gatekeepers and contact points. Mandatory and Recommended Vaccination in the EU, Iceland and Norway: Results of the VENICE 2010 Survey on the Ways of Implementing National Vaccination Programmes. EuroSurveill 2018;17(22):1–3.
• 4. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs378/en/ Immunization coverage Fact sheet Reviewed January 2018
• 5. https://www.saglik.gov.tr/TR,11080/genisletilmis-bagisiklamaprogrami-genelgesi.html Genişletilmiş Bağışıklama Programı genelgesi. T.C. Sağlık Bakanlığı. Erişim tarihi 15.02.2018
• 6. WHO, UNICEF, World Bank. State of the World’s Vaccines And İmmunization, 3rd Ed. Geneva, World Health Organization, 2009.
• 7. Topaç O. Ülkemizde Aşı Uygulamaları Genişletilmiş Bağışıklama Programı 23-25 EKİM 2017 6. Puader Kongresi / ANTALYA http://www.puader2017.com/webkontrol/ uploads/files/1_Osman%20TOPA%C3%87.pdf
• 8. Boom, Julie A., Cunningham, Rachel M. Understanding and Managing Vaccine Concerns.2014,VI. 5 illus. 3 illusin color. Softcover. http://www.springer.com/gp/book/9783319075624
• 9. WHO, The SAGE Vaccine Hesitancy Working Group. What Influences Vaccine Acceptance: A Model of Determinants of Vaccine Hesitancy. Ulaşım Tarihi: 16.02.2018 http://www. who.int/immunization/sage/ meetings/2013/april/1_Model_ analyze_driversofvaccine Confidence_22_March.pdf
• 10. Larsona HJ., Jarrett C., Schulz WS. , Chaudhuri M. , Zhouc Y., Dube E. , Schuster M., MacDonaldf NE., Wilsona R., the SAGE Working Group on Vaccine Hesitancy. Measuring vaccine hesitancy: The development of a survey tool. Vaccine 33(2015)4165–4175.
• 11. http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/saglik/ikiz-bebeklerineasi-yaptirmayan-savcinin-hukuk-zaferi-29343111 Erişim tarihi: 20.02.2018
• 12. https://www.medimagazin.com.tr/hekim/genel/tr-saglikbakanligi-asi-yaptirmayan-10-bin-aileyi-takibe-aldi-karatayabilimsel-ol-vurgusu-yapti-2-12-75683.html Erişim tarihi: 20.02.2018
• 13. WHO, The SAGE Vaccine Hesitancy Working Group. What Influences Vaccine Acceptance: A Model of Determinants of Vaccine Hesitancy. Erişim tarihi: 16.02.2018 http://www. who.int/immunization/sage/ meetings/2013/april/1_Model_ analyze_driversofvaccine Confidence_22_March.pdf
• 14. Hausman BL, Ghebremichael M, Hayek P, Mack E. ‘Poisonous, filthy, loathsome, damnable stuff ’: the rhetorical ecology of vaccination concern. Yale J Biol Med 2014;87:403–16.
• 15. Kurçer MA, Şimşek Z, Solmaz A, Dedeoğlu Y. Şanlıurfa Harrankapı Sağlık Ocağı Bölgesi’nde 0–2 yaş çocuk ve gebelerde aşılanma oranları ve aşılanmada sorunlar. Harran Üniv Tıp Fak Derg 2005;2(2):10–5.
• 16. Gülgün M, Fidancı K, Karaoğlu A, Güneş Ö, Kesik V, Altun S, et al. Bir askeri hastanenin çocuk polikliniğine başvuran çocukların 0–24 ay arasındaki aşılama durumlarının değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Derg 2014;56:13–6.
• 17. Sarı T., Temoçin F, Köse H. Sağlık Çalışanlarının İnfluenza Aşısına Yaklaşımları Klinik Derg2017;30(2):59–63.
• 18. Offit PA. Thimerosal and vaccines-a cautionary tale. N Engl J Med 2007;357:1278–9.
• 19. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/1117,gbpgenelge2008pdf. pdf Erişim tarihi: 25.02.2018
• 20. Miller NZ. Aluminium in Childhood Vaccines İs Unsafe. J Am Physic Surg 2016;21(4):109–117.
• 21. Haley BE. Mercury toxicity: genetic susceptibility and synergistic effects. Medical Veritas 2005;2(2):535–542. Available at: http://www.1796kotok. com/pdfs/haley.pdf. Accessed: Aug 23, 2016.
• 22. Luján L, Pérez M, Salazar E, et al. Autoimmune/ autoinflammatory syndrome induced by adjuvants (ASIA syndrome) in commercial sheep. Immunol Res 2013;56(2–3):317–324.
• 23. https://tsim.saglik.gov.tr/forms/frmservlet?config=tsim. Sağlık bakanlığı Temel Sağlık İstatistik Modülü. Erişim tarihi: 26.02.2018.
• 24. Centers for Disease Control and Prevention. Measles cases in the United States reach 20-year high. Available at: https://www. cdc.gov/media/releases/2014/ p0529-measles.html. Accessed February 2, 2018.
• 25. Cottrell S., Robert RJ. Measles outbreak in Europe. BMJ 2011;342:d3724. doi: https://doi.org/10.1136/bmj.d3724 (Published 15 June 2011).
• 26. https://ecdc.europa.eu/en/news-events/measles-cases-eutreble-2017-outbreaks-still-ongoing. European Centre for Disease Prevention and Control. An agency of the European Union. Erişim tarihi: 02.03.2018
• 27. Chow, M. Y. K., Danchin, M., Willaby, H. W., Pemberton, S., Leask, J., 2017. Parental attitudes, beliefs, behaviours and concerns towards childhood vaccinations in Australia: a national online survey. Aust. Fam. Physician 46, 145–151.
• 28. Attwell K, Ward PR, Meyer SB, Rokkas PJ, Leask J. “Do-ityourself ”: Vaccine rejection and complementary and alternative medicine (CAM). Soc Sci Med 2018;196, 106–114.
• 29. Pedersen, I. K., . ‘It can do no harm’: body maintenance and modification in alternative medicine acknowledged as a non risk health regimen. Soc Sci Med 2013;90, 56–62.
• 30. Burghouts J, Nogal B, Uriepero A, Hermans PW, Waard JH, Verhagen LM Childhood Vaccine Acceptance and Refusal among Warao Amerindian Caregivers in Venezuela; A Qualitative Approach. PLoS ONE 2017;12(1), e0170227.
• 31. Özen M. Doğan N. Aşı-Hastalık ilişkisi: Söylenti mi, Gerçek mi?. Klinik Gelişim 2012;25, 16–20.
• 32. Argüt N., Yetim A., Gökçay G. Aşı Kabülünü Etkileyen Faktörler. Çocuk Derg 2016;16(1–2), 16–24.
• 33. Daly G. Vacctivism terminology: how to empower instead of cower. Available at: https://issuu. com/naturalmothermagazine/ docs/febraury_2017_final. Accessed february 13, 2018.
• 34. Attwell K, Smith DT, Ward PR. The Unhealthy Other’: How vaccine rejecting parents construct the vaccinating mainstream. Vaccine 2018, 36, 1621–1626.
• 35. Taylor S, Khan M., Muhammad A., Akpala O., Strien M., Morry C., Feek W., Ogden E. Understanding vaccine hesitancy in polio eradication in northern Nigeria. Vaccine 2017;35(47), 6438–443.
• 36. Jarrett C, Wilson R, O’Leary M, Eckersberger E, Larson HJ. the SAGE Working Group on Vaccine Hesitancy. Strategies for addressing vaccine hesitancy - A systematic review. Vaccine 2015;33, 4180–4190.
• 37. http://www.who.int/immunization/monitoring_surveillance/ data/gs_eurprofile.pdf ?ua=1 Data received as of 2017-Jul-11. Global and regional immunization profile European Region. Erişim tarihi: 28.02.2018.
• 38. Teleb N, Hajjeh R. Vaccine preventable diseases and immunization during humanitarian emergencies: challenges and lessons learned from the Eastern Mediterranean Region. EMHJ 2016;22(11), 775–777.
• 39. http://www.who.int/immunization/monitoring_surveillance/ data/gs_amrprofile.pdf ?ua=1 Data received as of 2017-Jul11. Global and regional immunization profile Region of the Americas. Erişim tarihi: 28.02.2018.
• 40. https://data.oecd.org/healthcare/child-vaccination-rates.htm. Child vaccination rates. Diphtheria, tetanus, pertussis / Measles, % of children, 2015. Erişim tarihi: 27.02.2018.
• 41. European Centre for Disease Prevention and Control. Case studies on preparedness planning for polio in Poland and Cyprus. Stockholm: ECDC 2016; ISBN 978-92-9498- 025-0 https://ecdc.europa.eu/sites/portal/files/media/en/ Publications/Publications/Preparedness_planning_polio_ Poland_Cyprus_Dec_2017.pdf
• 42. Akşit S. Zorunlu Bağışıklama mı, İsteğe Bağlı Bağışıklama mı? Ülkelerin Deneyimleri 4. Ulusal Sosyal Pediatri Kongresi, 15- 18 Kasım 2016, Antalya. http://www.sosyalpediatri.org.tr/ sunumlar/2017/4ulusalsosyalpe/sadikaksit.pdf. Erişim tarihi: 3.3.2018.
• 43. Avcı E. Çocukluk Dönemi Aşılarına İlişkin Karşılaştırmalı Bir Analiz: Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye. Özgürlük Araştırmaları 2017;9, 5–35.