Kaygusuz Abdal’da Peygamber Tasavvuru ve Hz. Muhammed İmajı (Saraynâme’sindeki Anlatılara Göre)

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 6, 12 - 43, 26.12.2018

Eyüp Baş

Öz

Çalışmada, Anadolu’da Alevi-Bektaşî edebiyatının
kurucusu kabul edilen Kaygusuz Abdal’ın (1341-1444?),  Saraynâme
adlı eserine göre peygamberlik anlayışı ve Hz.Muhammed’e dair tasavvurları
üzerinde durulmuştur. Saraynâme, onun
tanrı, peygamber, özel olarak da Hz. Muhammed’e dair duygularını en güzel
şekilde yansıtan bir eseridir. Eserdeki anlatılara göre, Kaygusuz Abdal’ın
zihin dünyasında peygamber tasavvuru, Kur’an ve hadisler merkezli şeksiz
şüphesiz bir inanç şeklindedir. Onun inanç dünyasında Hz.Muhammed’in imajı ve
yeri ise, bildik sünnî İslâm anlayışından hiç farklı değildir. Saraynâme
boyunca kendisinden Ahmed, Muhammed ve Mustafa isimleriyle bahseden Kaygusuz
Abdal, peygamber/nebî olarak onu bütün nebilerin önünde bir konuma koyarak,
âlemlerin kendisi hatırına yaratılmış olduğu şeklindeki kabule katılır. O,
Anadolu coğrafyası özelinde Mevlana (1207-1273), Hacı Bektaş Velî (1209-1271),
Yunus Emre (1240-1320) gibi dinî/manevî önderlerin İslam’ı Anadolu Türklüğüne
en güzel şekilde temsil çabalarını devam ettirmiş önemli bir şahsiyettir.0000-0002-8447-8225

Anahtar Kelimeler

kaygusuz abdal, islam, peygamber, hz. muhaammed, alevi, anadolu, sarayname, bektaşi

Kaynakça

• AZAMAT Nihat, “Kaygusuz Abdal”, DİA, İstanbul 2002, C. 25, ss. 74-76.DAĞLI Muhtar Yahya, Kaygusuz Abdal, Hayatı ve Nefesleri, İstanbul 1939.EYUBOĞLU İsmet Zeki, Bütün Yönleriyle Kaygusuz Abdal, İstanbul 1992.KAYGUSUZ ABDAL, Saraynâme, Haz. Abdurrahman Güzel, Ankara 1989.ÜZÜM İlyas, “Yeşil Kubbe'de Asılı Kandil: Nûr-ı Muhammedî-Kültürel Kaynaklarına Göre Alevilik'te Hz. Muhammed Tasavvuru”, Dini Araştırmalar, Ocak-Nisan 2009, Cilt: 12, S. 33, ss. 205-233.YARDIMCI Mehmet, “Kaygusuz Abdal-Yaşadığı Çağ ve Yaşamı”, https://docplayer.biz.tr/16270629-Kaygusuz-abdal-yasadigi-cag-ve-yasami.html, (Erişim tarihi: 28.08.2018)