Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 359 - 389, 28.12.2019

Ali Çetin

Öz

Bilim tarihi, bir disiplin olarak son dönemde ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte onun tarihsel kökenleri bulunmaktadır. Bilim tarihi, başlangıçtan itibaren bir tür erken klasik döneme ait bilimlerin tarihi olarak sunulmuştur. Bu kabul, bilimin salt Batı kaynaklı bir yapıya sahip olduğu fikrini de doğurmuştur. Bilim tarihi, bir disiplin olarak, bilimin doğası, gelişimi ve içeriği üzerine odaklanmış, bünyesinde farklı yaklaşımları da barındıran özel bir bilim dalıdır. Onun temel amacı, insan aklının, gerçekliğin bilgisini elde etme yolunda ortaya koyduğu çabaları, bütün yönleriyle aydınlatmaktır. Ülkemizde bilim tarihi alanında anılması gereken isimlerden biri kuşkusuz Fuat Sezgin’dir. Sezgin, oryantalistlerin yöntemlerine uygun olarak, bitmeyen bir disiplin ve gayretle İslam bilim tarihinin en önemli kesimlerini keşfetmiş, yorumlamış ve alan bağlamında ilgili çevrelere sunmuştur. Çalışmamızda bilim tarihinin doğası ve işlevinin yanı sıra Fuat Sezgin’in alan bağlamında kültürümüze olan katkılarını irdeleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Bilim, Bilim tarihi, İslam Bilim Tarihi, Medeniyet, Fuat Sezgin

An Evaluation on the History of Science and Fuat Sezgin

Öz

The history of science has recently emerged as a
scientific discipline. Although it is a new discipline, the history of science
has historically old origins. History of science has been put forward as a
history of ancient sciences. This tendency has given rise to a perception that science
has a Western origin as a history. History of science is a scientific
discipline that focuses on the nature, development and content of science, and
incorporates quite different approaches. The main objective of all these
approaches is to illuminate all aspects of the human mind's efforts to reach
reality. One of the names worthy of mentioning in the field of history of
science in our country is Fuat Sezgin. Sezgin has carried out his scientific
studies in the style of orientalists in all his life and presented the most
important elements of the history of Islamic science to the scientific and
cultural community. In this study, we will examine the nature and function of
the history of science as well as Fuat Sezgin's contributions to our culture in
the context of this discipline.

Anahtar Kelimeler

Science, History of Science, History of Islamic Science

Kaynakça

• 1. Abdul-Raof, Hussein. Schools of Qur’anic Exegesis: Genesis and Development. Oxford: Routledge, 2010.
• 2. Agassi, Joseph. Science and its History. Dordrecht: Springer Science & Business Media, 2008.
• 3. Daiber, Hans. Islamic Thought in the Dialogue of Cultures: A Historical and Bibliographical Survey. Leiden: Brill, 2012.
• 4. Dönmez, Süleyman. «İslam Medeniyet Esasında Fuat Sezgin Hakkında Bir Değerlendirme.» Antakiyat 1/2 (2019): 1-16.
• 5. Goldziher, Ignaz. Muslim Studies. Trans. C.R. Barber ve M. Stern. Cilt 2. Albany: State University Press, 1971.
• 6. Grant, Edward. The Foundation of Modern Science in The Middle Ages. Cambridge: Cambridge Universitey Press, 1996.
• 7. İkbal, Muzaffer. The Making of Islamic Science. Kuala Lumpur: Islamic Book Trust, 2009.
• 8. İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı. http://www.ibtav.org/sayfa/1/ozgecmisi (01.12. 2019 tarihinde erişilmiştir).
• 9. Kragh, Helge. An Introduction to the Historiography of Science. New York: Cambridge University Press, 1987.
• 10. Peiffer, Jeanne. «France.» Writing the History of Mathematics: Its Historical Development içinde, yazan Christoph J. Scriba Ed. Joseph W. Dauben, 3-42. Basel. Bosston.Berlin: Birkhause, 2002.
• 11. Pickering, Mary. Auguste Comte: An Intellectual Biography.1. New York: Cambridge University Press, 1993.
• 12. Rashed, Roshdi. The Development of Arabic Mathematics: Between Arithmetic and Algebra. Trans. A.F.W. Armstrong. Dordrecht, Netherlands: Kluwer Academic Publishers, 1994.
• 13. Reisman, David - McGinnis, Jon. Classical Arabic Philosophy: An Anthology of Sources. Indianapolis: Hackett Publishing, 2007.
• 14. Sarton, George. The Life of Science. New York: Henry Schuman, 1948.
• 15. Sayılı, Aydın. Bilim Tarihi. İstanbul: Gündoğan Yayınları, 2010.
• 16. Sezgin, Fuat. Buhari’nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1956.
• 17. —. İslam’da Bilim ve Teknik. Çeviren Abdurrahman Aliy. 1. İstanbul: İstanbul Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları, 2008.
• 18. —. «İslam'ın Bilimler Tarihindeki Yaratıcı Yerine Bir Bakış.» Adam Akademi, 1 (2011): 89-98.
• 19. Shoemaker, Stephen J. «Muhammad and The Qur’an Late Antiquity (Oxford: Oxford University Press, 2010.» Late Antiquity içinde, 1078-1108. Oxford: Oxford University Press, 2010.
• 20. Skirbekk, Nils Gilje and Gunnar. A History of Western Thought: From Ancient Greece to the Twentieth Century. London: Routledge, 2001.
• 21. Zhmud, Leonid. The Origin of the History of Science in Classical Antiquity. Trans. Alexander Chernoglazov. Berlin • New York: Walter de Gruyter, 2006.
• 22. Ziai, Hossein. «Islamic Philosophy.» The Cambridge Companion to Classical Islamic Theology içinde, Ed. Tim Winter, 55-77. Cambridge; New York: Cambridge University Press, 2008.