Anadolu İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Öznel İyi Oluş ile Ahlaki Olgunluk Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 9, 101 - 118, 30.06.2020

Şefika Mutlu Zeliha Karaağaç Cingöz

Öz

Her eğitim sisteminin bir amacı olduğu gibi Türk milli eğitim sisteminin amaçları Milli Eğitim Temel Kanununda belirtilmiştir. Milli eğitimin genel amaçları incelendiğinde iki temel alana vurgu yaptığı görülmektedir ki bunlar “ahlaki olgunluk” ve “iyi oluş hali”dir. Bu çalışmada da bireylerin iyi oluş hali ve ahlaki olgunluk düzeyi arasındaki ilişkiyi tespit etmek amaçlanmıştır. Bu anlamda öğrencilerin öznel iyi olma hali ile ahlaki olgunluk düzeylerinin tespiti ve bunların birbiriyle olan ilişkilerinin ne boyutta olduğunun da araştırılması önem arz etmektedir. Anadolu imam hatip lisesi öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile öznel iyi oluş düzeylerinin ne olduğu ve iki durum arasındaki ilişki durumunun araştırıldığı bu çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırmaya Anadolu imam hatip lisesinde öğrenim gören ve her sınıf seviyesinden toplam 2074 öğrenci katılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; ahlaki olgunluk ve iyi oluş hali düzeylerinde cinsiyet, aylık gelir durumu, sosyal medya ve bilgisayarda geçirdiği günlük süresi değişkenlerine göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Son olarak araştırmaya katılan öğrencilerin öznel iyi oluş ve ahlaki olgunluk düzeylerine arasında orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Öğrencilerin öznel iyi oluş düzeyi arttıkça ahlaki olgunluk düzeyleri de artmaktadır. Öznel iyi oluş ve ahlaki olgunluk düzeyleri ve bu düzeyler arasındaki ilişkinin incelendiği bu araştırmanın literatüre önemli katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din eğitimi, öznel iyi oluş, ahlaki olgunluk, Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencileri

The Relationship Between Subjective Well-Being and Moral Maturity Levels of Anatolian Imam Hatip High School Students

Öz

The general aims of national education which are specified in the Basic Law of National Education are examined, it is seen that it emphasizes two main areas. These are “moral maturity” and “well-being”. In this sense, determining the subjective well-being and moral maturity levels of the students and investigating the extent of their relationship with each other is important. In this study, it is aimed to determine the relationship between subjective well-being and moral maturity. This study, which investigates the moral maturity levels and subjective well-being levels of the Anatolian İmam Hatip High School students and the relationship between the two situations, is conducted according to the relational screening model, which is one of the quantitative research methods. A total of 2074 students from each grade level participated in the study from Anatolian imam hatip high school. According to the research results; significant difference was found in moral maturity and well-being levels according to gender, monthly income status, social media and daily time spent on computer. In addition, it is observed that there is a moderately significant relationship between subjective well-being and moral maturity levels of the students participating in the research. It is thought that this study, which examines the subjective well-being and moral maturity levels and the relationship between these levels, will contribute to the policy makers as it explains the factors related to the literature and the welfare of the youth because it fills the gap in the field.

Anahtar Kelimeler

Religious education, subjective well-being, moral maturity, Anatolian imam hatip high school

Kaynakça

• Acuner, H. Yusuf. 14-18 Yaş Arası Gençlerde Ahlâkî Yargı Gelişimi ve Ahlâk Eğitimi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2004. Bakioğlu, Fuad - Rukiye Şahin. “Kültürlerarası Tolerans ile Ahlaki Olgunluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 7/29 (2014): 108-116.
• Baumeister, Roy F. – Campbell, Jennifer D. – Krueger, Joachim I. - D. Vohs, Kathleen, “Does High Self-Esteem Cause Better Performance, İnterpersonal Success,Happiness, or Healthier lifestyles?”, American Psychological Society 4/1 (2003).
• Bursal, Murat. SPSS ile Temel Veri Analizleri. Ankara: Anı Yayıncılık, 2017.
• Büyüköztürk, Şener – Kılıç Çakmak, Ebru – Akgün, Özcan – Karadeniz, Şirin – Demirel, Funda. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi, 2016.
• Dilmaç, Bülent. İlköğretim Öğrencilerine İnsani Değerler Eğitimi Verilmesi ve Ahlaki Olgunluk Ölçeği ile Eğitimin Sınanması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1999.
• Dilmaç, Bülent. Bir Grup Fen Lisesi Öğrencisine Verilen İnsani Değerler Eğitiminin ve İnsani Değerler Ölçeği İle Sınanması, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2007.
• Eryılmaz, Ali. Başa Çıkma Stratejilerinin Kişilik Özellikleriyle Ergen Öznel İyi Oluşu Arasındaki Aracı Rolü, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2009.
• Eryılmaz, Ali. “Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeğinin Geliştirilmesi”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 7/4 (2009): 975-989.
• Karasar, Niyazi. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi: “Kavramlar, İlkeler, Teknikler” (21. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2012.
• Kayri, Murat. “Araştırmalarda Gruplar Arası Farkın Belirlenmesine Yönelik Çoklu Karşılaştırma (Post-Hoc) Teknikleri”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19 (2009): 51-64.
• Kohlberg, Lawrence - Richard H. Hersh. “Moral Development: A Review of the Theory”. Theory Into Practice 2/16 (1997): 53-59. Myers, David G. - Deiner, Ed. “Who is Happy”. American Psychological Society 6/1 (1995): 10-19.
• Piaget, Jean. Çocukta Zihinsel Gelişim. İstanbul: Cem Yayınları, 2004.
• Rask, Katja - Åstedt‐Kurki, Päivi - Laippala, Pekka. “Adolescent Subjective Well-Being and Family Dynamics”. Scandinavian Journel of Caring Sciences 17/2 (2003): 129-138.
• Seligman, Martin E. P. “Authentic Happiness: Using the New Positive Psychology to Realize Your Potential for Lasting Fulfillment”. Cognitive Behavioral Therapy Book Reviews 1/8 ( 2005).
• Şengün, Mustafa. Lise Öğrencilerinin Ahlaki Olgunluk Düzeylerinin Bazı Kişisel Değişkenler Açısından İncelenmesi, Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2008.
• Şengün, Mustafa - Kaya, Mevlüt. “Ahlaki Olgunluk Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/24-25 (2007): 51-64,
• Tagay, Özlem - Şahin-Baltacı, Hülya. “Ergenlerde Öznel İyi Oluş ve Zaman Tutumu: Benlik Saygısı ve İyimserliğin Aracı Rolü”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 41 (2017): 131-144.
• Tekin, İshak. “Ahlaki Olgunluk Kavramı Üzerine Kuramsal Bir Çözümleme”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/5 (2017): 2275-2298.
• UNICEF. Türkiye’de Çocukların Gözünden Çocuğun İyi Olma Hali Alanlarının ve Göstergelerinin Tanımlanması ve Değerlendirilmesi. Türkiye Ofisi, 2014.