EXAMINING THE ART of HAZF and ITS CHANGE of MEANING in THE QURAN

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 18, 331 - 340, 28.12.2024

Mesut Cevher , Ahmet Haluk Müftüoğlu

Öz

The most fundamental feature that distinguishes humans from other beings is that they have the power to understand, comprehend and express. As a matter of fact, Allah says the following on this matter: "We created man in the most beautiful form." Man naturally needs a language to convey his thoughts and ideas to the other party. The languages spoken by societies also differ from each other, and as the society develops, the language spoken also changes. is developing and becoming widespread. According to research, more than seven thousand languages are currently spoken in the world. The reason that makes the Arabic language, which is only one of these languages, important and widespread is different from other languages. The most important reason that makes the Arabic language so important is undoubtedly that the Holy Quran was sent down from Allah in Arabic. For this reason, for approximately 1400 years from the east of Islam until today, Muslims have given great importance to learning and teaching the Arabic language to understand the Holy Quran. They contributed to the development of Arabic and its growth and development as an independent branch of science. One of the most important features of Arabic is that it contains many literary arts. Thanks to these arts, the message to be conveyed to the addressee becomes more understandable. Hazf art, which forms the basis of our work, is just one of these arts. The art of hazf: It is the removal of one or more elements in the sentence without causing any deterioration in the meaning. We divided this study into two parts. In the first part, we will talk about the definition and historical process of the science of rhetoric, the definition and nature of the art of hazf, and finally the reasons for using the art of hazf and its benefits. In the second part, we will talk about the verses related to the subject and their effects on the meaning.

Anahtar Kelimeler

The Quran, Verse, Hazf, Rhetoric

KUR’AN-I KERİM’DE HAZF SANATI ve MANAYA DELALETİNİN İNCELENMESİ

Öz

İnsanı diğer varlıklardan ayıran en temel özellik anlama, kavrama ve ifade edebilme gücüne sahip olmasıdır. Nitekim Allah, bu hususta şöyle buyurmaktadır: “Biz insanı en güzel biçimde yarattık.’’ İnsanın, düşünce ve fikirlerini karşı tarafa aktarabilmesi için konuşmaya, hâliyle bir dile ihtiyacı vardır. Toplumların konuştukları diller de birbirlerinden farklılık arz etmekte ve toplum geliştikçe konuşulan dil de gelişip yaygınlaşmaktadır. Yapılan araştırmalara göre şu anda dünya üzerinde yedi binden fazla dil konuşulmaktadır. Bu dillerden sadece birisi olan Arap dilini önemli kılan ve yaygın hale getiren sebep ise diğer dillerden daha farklıdır. Arap dilini bu denli önemli kılan en önemli sebep şüphesiz Kur’an-ı Kerim’in Allah katından Arapçayla indirilmiş olmasıdır. Bu nedenle İslam’ın doğuşundan bugüne kadar geçen yaklaşık 1400 yıl boyunca Müslümanlar Kur’an-ı Kerim’i anlayabilmek için Arap dilinin öğrenim ve öğretimine çok önem vermişlerdir. Arapçanın gelişimine ve müstakil bir ilim dalı olarak büyüyüp gelişmesine katkı sağlamışlardır. Arapçanın en önemli özelliklerinden birisi de birçok edebî sanatı ihtiva etmesidir. Bu sanatlar sayesinde muhataba ulaştırılmak istenen mesaj daha anlaşılır hâle gelmektedir. Bizim de çalışmamızın temelini oluşturan hazf sanatı bu sanatlardan sadece birisidir. Hazf sanatı, cümledeki bir veya daha fazla öğenin anlamda bir bozulmaya sebebiyet vermeksizin çıkartılmasıdır. Biz bu çalışmamızı iki bölüme ayırdık. İlk kısımda; belagat ilminin tanımı ve tarihsel sürecini, hazf sanatının tanımı ve mahiyetini son olarak da hazf sanatının kullanılma sebeplerinden ve faydasından bahsedeceğiz. İkinci bölümde ise konuyla ilgili ayetlerden ve manaya etkilerinden söz edeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Kur’an-ı Kerim, Ayet, Hazf, Belagat

Kaynakça

• Azîme, Muhammed Abdulhalık. Dirasat li üslubi'l-Kurani'l-Kerim, Kahire: Dar’ül Hadis, tsz.
• Durmuş, İsmail. “Hazif”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 17/122-124. İstanbul, 1998.
• el-Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. eṣ-Ṣıḥâḥ fi’l-luġa, Beyrut, 1974.
• el-Enbârî, Abdurrahmân b. Muhammed. el-Vecîz fî ‘İlmi’t-Tasrîf. thk. ‘Alî Hüseyin el-Bevvâb. Riyâd, 1982.
• el-Ferâhîdî, Ebu Abdurrahman el-Halîl b. Ahmed. Kitâbü'l-‘ayn. nşr. Mehdî Mahzûmî. Kum 1414/1993
• el-Fîrûzâbâdî, Ebu’t- Tahir Mecdüddîn Muhammed b.Ya’kub. el-Kâmûsu’l- Muhît Beyrut: Mektebetu Tahkik’t-Turâs fî Müessesetü’r Risâle, 2005.
• el-Mut’inî, Abdulazîm İbrahim. Hasais-üt Tabir –el Kur-an ve Sematihi el belağiyye, Kahire: Mektebet’ül Vehbe, 1429/2009.
• es-Samerrâî, Muhammed Fâdıl. es-Sarfu’l-’Arabî Ehkâmun ve Me‘ânin, Beyrut: Dâru’l-İbni Kesîr, 2013.
• es-Süyûtî, Ebü'l-Fazl Celâleddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. el-İtkân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân (nşr. Mustafa Dîb el-Buğa) Beyrut 1987.
• Esmer, Râcî. Mu‘cemu’l-Mufassal fî ‘Ilmi’s-Sarf, Beyrut: 1997.
• Eş-Şehri, Abdurrahman b. Muade. Eş-Şahidu'ş-Şiiri fi Tefsiri'l-Kurani'l-Kerim. Mektebet’ül Minhac, 2013-1431.
• ez-Zerkeşî, Ebu Abdullah Muhammed b. Bahadır. El- Burhan fî Ulûmi’l- Kur’an. tah. Yusuf Abdurrahman el-Mir’aşli, Daru’l-Marife, Beyrut, 3/113.
• İbn Abbâd, es Sahib İsmâîl. el-Muhîţ fi’l-lüğa. nşr. Muhammed Hasan el-Yâsîn. Beyrut, 1994.
• İbn Manzûr, Cemâluddîn Muhammed b. Mükrim. Lisânu’l-Arab. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1990.
• İbnü’ş-Şecerî, Ebü’s-Saâdât Ziyâüddîn Hibetullah b. Alî b. Muhammed b. Hazma el-Hâşimî el-Alevî el-Hasenî el-Bağdâdî. el-Emâlî, thk. Mahmud Tanahi, Kahire, tsz.
• Matlûb, Ahmed. Esâlîb belâğiyye, Kuveyt, y.e.y. 1980.
• Nâsır, Müsâid b. Süleyman. et-Tefsir’ül Lügavi lil Kuran’il Kerim, 1432/2012.
• Reşîd Rızâ, Muhammed. el- Menâr. Mısır Matbaatü’l Menâr, Müeyyed el-Alevî, et-Tırâz, Beyrut, 1982.
• Sâlih, Behcet Abdülvâhid. el-İ’rabü’l mufassal li-Kitâbillahii’l mürettel. Ammân: Dâru’l-Fikr, 1993.
• Sîbeveyhi, Ebu Bişr, 'Amr b. Osman. el-Kitâb. thk. Abdusselâm Muhammed Harun. Kâhire, 1988.