Sosyal Bilgiler Alan Yazınında Küreselleşme Olgusunun İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 24 - 36, 30.06.2021

Fırat Serhat Çağıran

Öz

Çalışmada sosyal bilgiler alan yazınında küreselleşme kavramına olan yaklaşım irdelenmektedir. Nitel araştırma yöntemleriyle kuramsal bilgiye ulaşmanın amaçlandığı çalışmada, başlıklarında “sosyal bilgiler” ve “küresel” ifadelerinin bulunduğu ulusal literatürde yer alan 21 makale analize tabi tutulmuştur. Doküman analiziyle elde edilen verilerde küreselleşme kavramıyla ilişkilendirilen kavramlar, temalara dönüştürülmüştür. Makalelerde temalara açık ve örtük yapılan anlamlandırmalar tanımlanarak bulgulara ulaşılmış, bulgular yorumlanarak sonuçlandırılmıştır. Küreselleşme olgusuna farklı sosyal bilimlerle eleştirel açıdan bir yaklaşım da söz konusu iken, sosyal bilgiler ile ilgili araştırmalarda alan yazınında kültürel yaklaşım esas alınarak, değişim ilerleme, teknoloji, farklılıklara saygı gibi olgularla paralel algılanarak olumlanmaktadır. Bu pozitif yaklaşımın sebepleri tartışılarak çok yönlü bir yaklaşımın gerekliliği önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Küreselleşme, Bilgi Toplumu, Çok Kültürlülük, Küresel Vatandaşlık.

Kaynakça

• Aktekin, S. (2020). Dijitalleşme ve bireyselleşme çağında eğitim ulus devletlerin egemenlik alanından çıkıyor mu? Uluslararası Maarif Dergisi, 1(2), 23-27.
• Arslan, K. (2004). Küreselleşmenin eğitim boyutu. Ege Eğitim Dergisi, 5(1), 1-5.
• Ataç, E. (2017). Türkiye’de eğitim eşitsizliğini okumak: istatistikler ve coğrafi dağılımlar. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(192), 1-27.
• Baygül, S. (2020). Küreselleşme ve teknoloji üzerine bir değerlendirme.Uluslararası Beşeri Bilimler Dergisi, 6(13), 395-411.
• Çakmak, Z., Bulut, B. ve Taşkıran C. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının internet kullanım durumları ile küresel vatandaşlık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 99-112.
• Çatak, M. (2015). Türkiye’de sosyal bilgiler eğitim programlarının incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 19(62), 69-94.
• Çelik, E. (2018). Ekonomik küreselleşme ve eğitim, Türkan Erdoğan, Yıldırım Atayeter ve Sevcan Yıldız, (Ed.), Sosyal beşeri ve idari bilimlerde akademik araştırmalar 6 (s.175-195), Ankara: Gece Kitaplığı.
• Dağ, N. (2012). Vatandaşlığın niteliksel dönüşümü ve vatandaşlık eğitimi üzerine bir betimleme çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 105-11.
• Dumanlı Kürkçü, D. (2013). Küreselleşme kavramı ve küreselleşmeye yönelik yaklaşımlar. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 3(2), 1-11.
• Egüz, Ş. (2016).Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının küresel vatandaşlık eğitimine yönelik algıları. International Journal of Eurasia Social Sciences, 7(24),30-49.
• Gürdoğan Bayır, Ö., Göz, N.L. ve Bozkurt, M. (2015).Sınıf öğretmeni adaylarına göre sosyal bilgiler dersinde küresel vatandaşlık. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4(2), 145-162.
• Günel, E. (2016). Türkiye’de küresel bakış açısının sosyal bilgiler eğitimine kaynaştırılması: sosyal bilgiler öğretmen adayları. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 7(4), 440-461
• Kan, Ç. (2009). Sosyal bilgiler eğitiminde küresel vatandaşlık. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 25-30.
• Meydan, A. ve Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422.
• Neuman, W.L. (2006). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar. İstanbul: Yayınodası.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
• Özden, M. ve Erbay E.R. (2018). Küresel vatandaşlık: belirsizlik mi? fırsat mı? Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(4), 76-81.
• Sağlam, M., Vural, L. ve Akdeniz, U.C. (2011). Küreselleşmenin Türkiye’deki ilköğretim sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarında görülen yansımaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 1-15.
• Şahin, M., Şahin, S. ve Göğebakan Yıldız, D. (2016). Sosyal bilgiler eğitimi programı ve dünya vatandaşlığı: Öğretmen adaylarının perspektifinden. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 31(2), 369-390.
• Şimşek, O. (2016). W. I. Robinson’ın tezi üzerinden küreselleşmeyi okumak. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 24-55.
• Talas, M. ve Kaya Y. (2007). Küreselleşmenin kültürel sonuçları.Türklük Bilimi Araştırmaları, 22, 149-162.
• Topkaya, Y. ve Coşkun, K. (2016). Küresel vatandaşlık bilinci üzerinde sosyal bilgiler öğretim programında yer alan değerlerin etki boyutu. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 238-252.
• Uygun, K. ve Ulu, C.T. (2018). 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitabında küreselleşme olgusunun incelenmesi. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 1-19.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• https://www.socialstudies.org/about (Erişim Tarihi: 16.01.2021)