Yetişkin Bireylerin Dindarlık Düzeylerinin Toplumsal Cinsiyet Algısına Olan Etkisinin Belirlenmesi: Nevşehir İlinde Ampirik Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 12 - 25, 31.12.2021

Rabia Erkenkalkan

Öz

Bu çalışmanın amacı yetişkin bireylerin dini yönelimlerinin toplumsal cinsiyet algılarına olan etkisini belirlemektedir. Bu amaç doğrultusunda Nevşehir ilinde ikamet eden 405 kişiye ulaşılmış ve katılımcılara Altınova ve Duyan (2013) tarafından geliştirilen “Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği” ile Türkçe uyarlaması Cirhinlioğlu (2006) tarafından yapılan “Dini Yönelim Ölçeği” uygulanmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilern Spss 22.0 programı ile analiz edilmiş ve analizlerde parametrik olmayan testlerin kullanılmasına karar verilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemleri arasında yer alan ilişkisel tarama modeli tercih edilmiştir. Araştırma sonucuna göre katılımcıların toplumsal cinsiyet algıları ile cinsiyetleri ve meslekleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Aynı zamanda katılımcıların dini yönelim düzeyleri ile medeni durumları, yaşları, meslekleri, dini bilgi düzeyleri ve dindar olma durumları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bunlarla birlikte katılımcıların dini yönelim düzeylerinin ve alt boyutlarından olan sosyal dini yönelimin toplumsal cinsiyet üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda toplumsal konu üzerinde etki olacağı düşünelen durumlar hakkında önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din, Cinsiyet, Dini Yönelim, Toplumsal Cinsiyet.

Kaynakça

• Altınova, H., H. ve Duyan, V. (2013). Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeğinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması, Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22, https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/48480/614123.
• Arıkan, R. (2004). Araştırma teknikleri ve rapor hazırlama. Ankara: Asil Yayın.
• Berktay, F. (2006). Tarihin Cinsiyeti, İstanbul: Metis Yayınları.
• Cirhinlioğlu, G., F. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Utanç Eğilimi, Dini yönelimler, Benlik Kurguları ve Psikolojik İyilik Hali Arasındaki İlişkiler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Erdoğan, E. (2014). Tanrı Algısı, Dini Yönelim Biçimleri ve Dindarlığın Psikolojik Dayanıklılıkla İlişkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erkanlı E ve Topuz S (2016) Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadın ve Erkeğe Atfedilen Anlamların Metafor Yöntemiyle Analizi Alternatif Politika, Nisan 2016.
• Ersoy E (2009) Cinsiyet kültürü içerisinde kadın erkek kimliği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230, http://web.firat.edu.tr/sosyalbil/dergi/arsiv/cilt19/sayi2/209-230.pdf.
• Geçer, H., Kartopu, S., ve Hacıkeleşoğlu, H. (2017). Toplumsal Cinsiyet ve Dindarlık: Üniversite Öğreincileri Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(56), 494-521, https://asosjournal.com/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=34888.
• Giddens A (2005) Sosyoloji, Ayraç Yayınevi, Ankara
• Gürhan, N. (2010). Toplumsal Cinsiyet ve Din. E-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 4, 58-80, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/115954.
• Karakaya, H. (2018). Toplumsal Cinsiyet Algısı, Din ve Kadın, Journal of Analytic Divinity, 2(2), 36-62, https://doi.org/10.46595/jad.418134
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
• Kaya, Ş., F. ve Uysal, V. (2015). Günümüzde Dindarlık ve Toplumsal Cinsiyet Rolü algıları Üstüne Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), 646-662,https://doi.org/10.26695/mukatcad.2019.27.
• Kürkçü, A. (2013). Toplumsal Cinsiyet ve Din: Son dönem Dindar Kadın Yazarların Bakışıyla Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Algısının Dönüşümü ve Din, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Nakip, M. (2006). Pazarlama Araştırmaları Teknikleri ve Spss Destekli Uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Okumuş, E. (2003). Toplumsal Değişme ve Din, İnsan Yayınları, İstanbul.
• Sağlam, F. (2016). Kitap İncelemesi: Toplumsal Cinsiyet Din ve Kadın, Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, 83-89, https://doi.org/10.17050/kafifd.265937.
• Savcı İ (1990) Toplumsal cinsiyet ve teknoloji, Ankara Üniversitesi Siyasi Bilimler Fakültesi Dergisi, 54(1), 124-142, DOI: 10.1501/SBFder_0000001939
• Uysal, V. (2006). Türkiye’de Dindarlık ve Kadın, İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Yapıcı A (2016) Cinsiyete göre farklılaşan dindarlıklar ve kadınlarda dinsel yaşamın farklı görüntüleri, Dini Araştırmalar, 49(1), 131-161, https://doi.org/10.15745/da.268813
• Yeter, E. (2015). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadının Öznelliği ve Din, Çokurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(2), 189-210, https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuilah/issue/27032/284635
• Zengin, Ç. A. (2019). Dindarlık ve Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.