OKUL YÖNETİCİLERİNİN PAYLAŞILAN LİDERLİK DAVRANIŞLARI VE OKUL İKLİMİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ (İSTANBUL İLİ KAĞITHANE İLÇESİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 10, 30.06.2023

Mecit Kara , Gamze Yılmaz

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin paylaşılan liderlik davranışları ve okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırma nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeli altında yürütülmüştür. Araştırmada Aslan (2015) tarafından geliştirilen Okul Örgütlerinde Paylaşılan Liderlik Ölçeği ve Özdere (2017) tarafından geliştirilen Okul İklimi Ölçeği” kullanılmıştır.

Bu araştırmadaki veriler 2022-2023 Eğitim Öğretim yılında İstanbul ili Kağıthane ilçesinde görev yapan 246 gönüllü katılımcılarla yapılan anket çalışması sonucunda oluşturulmuştur.
Araştırma sonucunda İstanbul ilindeki okul müdürlerinin paylaşılan liderlik davranışlarına yönelik öğretmen algılarında; cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık olmadığı, okul iklimi algılarında ise anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır.

Her iki ölçeğe yönelik öğretmen algılarında yaş, mesleki kıdem, öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Ayrıca araştırmanın bulgularına göre okul müdürlerinin liderlik davranışları ile okul iklimi arasında pozitif yönlü, orta düzeyde anlamlı bir ilişkinin olduğu ortaya koyulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Liderlik davranışları, okul müdürü, okul iklimi, eğitim yönetimi

UNTERSUCHUNG DER BEZIEHUNG ZWISCHEN DEM GETEILTEN FÜHRUNGSVERHALTEN DER SCHULLEITER UND DEM SCHULKLIMA (BEISPIEL FÜR DEN DISTRIKT KAĞITHANE DER PROVINZ ISTANBUL)

Öz

Der Zweck dieser Forschung ist es, die Beziehung zwischen dem gemeinsamen Führungsverhalten der Schulverwaltung und dem Schulklima gemäß der Wahrnehmung der Lehrer zu untersuchen. Diese Forschung wurde unter dem relationalen Umfragemodell durchgeführt, einem der quantitativen Forschungsmodelle. In der Forschung wurden die von Aslan (2015) entwickelte Shared Leadership Scale in School Organizations und die von Özdere (2017) entwickelte School Climate Scale verwendet.

Die Daten in dieser Studie wurden als Ergebnis einer Umfrage erstellt, die mit 246 freiwilligen Teilnehmern durchgeführt wurde, die im Studienjahr 2022-2023 im Bezirk Kağıthane in Istanbul arbeiteten.
Als Ergebnis der Forschung, in der Wahrnehmung von Lehrern über gemeinsames Führungsverhalten von Schulleitern in Istanbul; Es wurde festgestellt, dass es keinen signifikanten Unterschied in Bezug auf die Geschlechtsvariable gab, und dass es einen signifikanten Unterschied in der Wahrnehmung des Schulklimas gab.

Es wurde festgestellt, dass es keinen signifikanten Unterschied in der Lehrerwahrnehmung für beide Skalen in Bezug auf Alter, berufliches Dienstalter und Bildungsstatus gab. Darüber hinaus zeigte sich nach den Ergebnissen der Untersuchung, dass ein positiver, mäßig signifikanter Zusammenhang zwischen dem Führungsverhalten der Schulleitung und dem Schulklima besteht.

Anahtar Kelimeler

Liderlik davranışları, okul müdürü, okul iklimi, eğitim yönetimi

EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN SCHOOL HEADS' SHARED LEADERSHIP BEHAVIOR AND THE SCHOOL CLIMATE (ISTANBUL PROVINCE KAĞITHANE DISTRICT EXAMPLE)

Öz

The aim of this research is to examine the relationship between school administrators' shared leadership behaviors and school climate according to teacher perceptions. This research was conducted under the relational survey model, one of the quantitative research models. The Shared Leadership Scale in School Organizations developed by Aslan (2015) and the School Climate Scale developed by Özdere (2017) were used in the research.

The data in this research was created as a result of the survey conducted with 246 volunteer participants working in Kağıthane district of Istanbul in the 2022-2023 academic year.
As a result of the research, in the perceptions of teachers about shared leadership behaviors of school principals in Istanbul; It was determined that there was no significant difference according to the gender variable, and there was a significant difference in school climate perceptions.

It was determined that there was no significant difference in teacher perceptions for both scales according to age, professional seniority, and educational status variables. In addition, according to the findings of the research, it was revealed that there is a positive, moderately significant relationship between the leadership behaviors of the school principals and the school climate.

Anahtar Kelimeler

Liderlik davranışları, okul müdürü, okul iklimi, eğitim yönetimi

Kaynakça

• Aslan, M. & Ağıroğlu Bakır, A. (2014). Public and private school teachers’ opinions about distributed leadership . İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 121-141. https://doi.org/10.17679/iuefd.75431 Barutçugil, İ. (2019). Liderlik. İstanbul: Kariyer Yayınları.
• Bass, B. (1990). Liderlik. M. Özdemir.(Akt). Eğitim yönetimi (s.200) . Ankara: Anı yayıncılık
• Bayrak, C. (2003). Bir Sistem Olarak Okul. Ö. Demirel & Z. Kaya (Ed.), Öğretmenlik mesleğine giriş (s. 185-229) içinde. Ankara:Pegem Akademi Yayıncılık.
• Bennis, W. (1995). Lider olmanın temel ilkeleri stratejik yönetim ve liderlik. M. Özel (Çev.), İstanbul:İz Yayıncılık.
• Bostancı, A. B. (2012). Paylaşılan liderlik algısı ölçeğinin Türkçeye uyarlaması. International Journal of Human Sciences, (9)2, 1619-1632.
• Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Özdemir, S. (Ed.). (2013). Eğitim yönetiminde kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çelik, V. (2002). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Çelik, V. (2007). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demirel, Ö. (1993). Eğitim terimleri sözlüğü. Ankara: Usem Yayınları.
• Erdoğan, İ. (1994). Eğitimde değişim yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Eren, E. (2003). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Ertekin, Y. (1978). Örgüt iklimi. Ankara: Doğan Basımevi.
• French, J. R. P., Jr., & Raven, B. (1959). The bases of social power. In D. Cartwright (Ed.)
• Güçlü, N. ve Özden, S. (2000). Etkili okullar ve öğretim liderliği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 67-68.
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. 17. Baskı.
• Lieberman, A., & Miller, L. (1991). Revisiting the social realities of teaching.
• Sarıçiçek, L. (2014). Gaziantep ili Şehitkâmil ilçesi’ndeki ilkokullarda öğretmen görüşlerine göre paylaşılan liderlik ve okul iklimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Şentürk, C. (2010). İlköğretim okulu müdürlerinin liderlik davranışları ile okul ikliminin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Taymaz, Haydar. (2003). Okul yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık Varlı, S. (2015). İlkokul müdürlerinin liderlik davranışları ile okul iklimi ilişkisi: Sakarya ili örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Varol, M. (1989). Örgüt kültürü ve örgüt iklimi. Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49 (1), 198-222.
• Yavuz, M. (2006). İlköğretim okulu müdürlerinden beklenen roller ve karşılanma düzeyleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Konya.