MAAS – HİZMET OLARAK HAREKETLİLİK DÜNYA KENTLERİ VE İSTANBUL ÖRNEKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI İNCELEMESİ

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 45 - 60, 31.12.2021

Senay Oğuztimur Buse Şahın Ali Dağ Semra Tünay

Öz

Bir hizmet olarak hareketlilik kavramı / MaaS (Mobilty as a Service), sürdürülebilir ulaşım planları (SUMP-sustainable
urban mobility plans) kapsamında alınan stratejik kararların uygulanmasında akıllı ulaşım sistemlerinden yararlanarak
tek bir hareketlilik servisi oluşturarak ulaşım faaliyetlerinin düzenlenmesini konu alır. MaaS kent içi toplu taşımanın
artması ve özel araç kullanımının azaltılmasına yönelik çeşitli entegrasyon seviyelerine odaklanmaktadır. İlk olarak
MaaS Global’in Helsinki Merkezli bir operatör kurulması ile birlikte ‘whim’ dijital uygulaması kent kullanıcılarına
sunulmuştur. MaaS operatörü toplu ulaşım, araç, bisiklet paylaşımı, araç kiralama ve benzeri ulaşım opsiyonlarını ya
da bunların bir kombinasyonunu, kentlilere kolayca ulaşabilecekleri dijital platformu sunmaktadır. Günümüzde dünya
genelinde birçok şehirde farklı uygulamalar MaaS alanında hizmet sunmaktadır. Türkiye’de ise; İstanbul, Ankara ve
İzmir gibi büyük şehirlerde parçacıl şekilde uygulama alanları oluşturulmaya başlanmıştır. Bu çalışmada kentsel
hareketlilikte verimliliği ve hizmet kullanımını arttırmak için güçlü toplu taşıma sistemlerinin MaaS sistemiyle
entegrasyonu; öncü dünya kentleri uygulamaları ve İstanbul’dan uygulamalar incelenerek değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir kent içi ulaşım planlaması (SUMP), akıllı ulaşım sistemleri, entegre ulaşım sistemleri, hizmet olarak hareketlilik, MaaS

MAAS – MOBILITY AS A SERVICE A COMPARATIVE STUDY ON THE EXAMPLES OF THE WORLD CITIES AND İSTANBUL

Öz

The concept of mobility as a service / MaaS deals with the regulation of transportation activities by creating a single
mobility service by making use of smart transportation systems in the implementation of strategic decisions taken
within the scope of sustainable transportation plans. MaaS focuses on various levels of integration towards increasing
urban public transport and reducing the use of private cars. First of all, with the establishment of an operator based in
Helsinki as MaaS Global, the 'whim' digital application was introduced to citizens. The MaaS operator offers public
transportation, car, bike sharing, car rental and similar transportation options or a combination of these, within a digital
platform where citizens can easily reach. Today, different applications in many cities around the world offer services
in the field of MaaS. In Turkey; beginner level applications have started to serve in metropolitan cities such as Istanbul,
Ankara and Izmir. In this study, the integration of powerful public transportation systems with the MaaS system -in
order to increase efficiency and service use in urban mobility-; pioneering world cities practices and practices from
Istanbul are examined.

Anahtar Kelimeler

Sustainable urban transportation planning, smart transportation systems, integrated transportation systems, MaaS (mobility as a service)

Kaynakça

• Cambridge Dictionary, https://dictionary.cambridge.org/tr/translate/ (Erişim Tarihi: 12.06.2021)
• Coşkun, D. (2020). ‘Mobility As A Service (MaaS) nedir?’, Cıo Update Dergisi. https://www.cioupdate.com.tr/nedir/mobility-as-a-service-maas-nedir/ (Erişim Tarihi: 15.04.2021)
• Department of Transport, Directorate for Mobility Planning. (2017). 2.0 Sustainable Mobility Strategy. https://transports.public.lu/dam-assets/publications/contexte/strategie/modu2-enbrochure. pdf (Erişim Tarihi: 05.02.2021)
• Goodall, W., Fishman, T., Bornstein, J., Bonthron, B. (2017). The Rise Of Mobility As A Service: Reshaping How Urbanities Get Around. Deloitte University Press. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/nl/Documents/consumer-business/deloittenl- cb-ths-rise-of-mobility-as-a-service.pdf (Erişim Tarihi: 02.05.2021)
• Government Of The Grand Duchy Of Luxembourg, Department Of Transport. Mobilty As A Service. https://transports.public.lu/fr/mobilite/maas.html (Erişim Tarihi: 20.06.2021)
• Gülhan, G vd. (2013). TMMOB İMO 10. Ulaştırma Kongresi, Ulaşım Talebinin Belirlenmesinde Erişebilirlik ve Arazi Kullanım Modellerinden Yararlanılması. https://hatay.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/16367_56_23.pdf (Erişim Tarihi: 21.02.2021)
• Gür, A. (2019). Integration of public transport services: the case of Istanbul (Master's thesis). https://open.metu.edu.tr/bitstream/handle/11511/45060/index.pdf (Erişim Tarihi: 18.07.2021) Innovative mobility services in Finland. IPAC ınternational Pragramme For Action On Climate, OECD Publishing. https://www.oecd.org/climate-action/ipac/practices/innovative-mobility-servicesin- finland-bc4ce864/ (Erişim Tarihi: 03.06.2021)
• Kamargianni, M.,Matyas, M., Li, W., Schäfer, A. (Mayıs, 2015). Feasibility Study for “Mobility as a Service” concept in London. UCL Energy Institute. https://www.ucl.ac.uk/bartlett/energy/sites/bartlett/files/fs-maas-compress-final.pdf (Erişim Tarihi: 20.06.2021)
• Korkmazyürek, B., & Polat, E. Kentsel Ulaşımda Esnek, Akıllı ve Yeni Bir Planlama Yaklaşımı: Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Planları. Kent Akademisi, 12(2), 225-240. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kent/issue/46948/537224 (Erişim Tarihi: 12.06.2021)
• Kömürcü ve diğerleri, Türkiye Belediyeler Birliği - Sürdürülebilir Kent İçi Hareketlilik Planları, 2019. https://www.tbb.gov.tr/basin-ve-yayin/haberler/20191121-surdurulebilir-kent-ici-hareketlilikplanlari (Erişim Tarihi: 12.06.2021)
• LADOT(2020). A Review of the 2019-2020 Dockless Vehicle Pilot Program Raporu https://ladot.lacity.org/sites/default/files/documents/ladot-dockless-year-one-report.pdf (Erişim Tarihi: 05.07.2021)
• LADOT(2016). Urban Mobility in A Dijital Age A Transportation Technology Strategy for Los Angeles Raporu https://ladot.lacity.org/sites/default/files/documents/transportationtechnologystrategy_2016.p df (Erişim Tarihi: 19.06.2021)
• Luk, J., & Olszewski, P. (2003). Integrated public transport in Singapore and Hong Kong. Road & Transport Research, 12(4), 41. https://www.researchgate.net/publication/261596725_Integrated_public_transport_in_Singapor e_and_Hong_Kong (Erişim Tarihi: 12.01.2021)
• LVM-Ministry of Transport and Communications. Mobility as a Service the new transport paradigm. https://www.lvm.fi/etusivu/ (Erişim Tarihi: 12.06.2021)
• Marsh & McLennan Companies. (2020. Mobılıty As A Servıce A Sum Of Parts Present Today https://www.oliverwyman.com/content/dam/oliverwyman/ global/en/images/insights/automotive/2020/Mobility_as_a_service.pdf (Erişim Tarihi: 30.04.2021)
• Report of Mobilty as a Service, International Association of Public Trasnport, 2019, 4-7. https://www.metropolis.org/sites/default/files/resources/Report_MaaS_final.pdf/ (Erişim Tarihi: 23.05.2021)
• Steven Sarasini, “D1.1 - Guidelines for successful multi-stakeholder partnerships”. IMOVE Project deliverable. https://www.metropolis.org/sites/default/files/resources/Report_MaaS_final.pdf (Erişim Tarihi: 02.06.2021)
• Tesid Sohbetleri -3 Hizmet Olarak Mobilite (Mobility As A Service-Maas) Ve Geleceğin Elektrikli Platformları- TESİD (Türk Elektronik Sanayicileri Derneği)- https://tesid.org.tr/hizmet-olarakmobilite- mobility-as-a-service-maas-ve-gelecegin-elektrikli-platformlari (Erişim Tarihi: 30.04.2021)
• UCL Energy Institute (2015) Feasibility Study for “Mobility as a Service” concept in London
• UITP(2019) Mobility As A Service Raporu https://www.uitp.org/news/mobility-as-a-service-your-journey-starts-here/ (Erişim Tarihi: 30.04.2021)
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, (2020). Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve 2020-2023 Eylem Planı. 2020. S.19 https://www.uab.gov.tr/duyurular/ulusal-akilli-ulasim-sistemleri-stratejibelgesi- ve-2020-2023-eylem-plani-yayinlandi (Erişim Tarihi: 23.03.2021)
• UNECE(2020) Transport Trends and Economics 2018–2019 Mobility as a Service Raporu https://unece.org/DAM/trans/main/wp5/publications/Mobility_as_a_Service_Transport_Trends _and_Economics_2018-2019.pdf (Erişim Tarihi: 12.04.2021)
• WHİM https://whimapp.com/sustainability/ (Erişim Tarihi: 12.01.2021)