National and Regional-Global Context of the Crisis in Ukraıne and Perspectives for Future

Yıl 2014, Cilt: 41 Sayı: 41, 15 - 38, 29.07.2014

Oktay Bingöl

https://doi.org/10.12787/KARAM826

Öz

In this article, Ukraine’s crisis, which started from the end of 2013 and has matured in February 2014, and has begun to occupy the world agenda is seen as a comprehensive and multi dimensional conflict with historical, socio- cultural, economic, psychological, institutional, geopolitical and international dimensions beyond the triggers and catalysts. Ukrainian state can not provide legitimacy in the whole country in more than 20 years after the USSR. In Ukraine, the demographic differentiation of the country corresponding to the struggle for influence between the EU and Russia, and the geopolitical lines rather than ethnic and religious ones is seen as a major obstacle in building the national identity and modern Ukrainian nation. In the current crisis, the dependence of Ukrainian economy on Russia and control of it by the alliance of oligarchs and political elites are another important factor. Russia's efforts in recent years to use the population with close ties to her and the energy resources as the means of foreign policy against the national movements in the near abroad give rise to destructive effect with Ukraine in particular. As NATO and EU enlargement get closer to her borders, Russia has seen the threat it has perceived as vital for survival, and is moving with zero-sum game approach in Ukraine similar to Georgia crisis. It is seen likely that Ukraine crisis could spread outside of Eastern Europe in the coming period. In this context, the interactions between the struggle for power, particularly energy in Eurasia, and the Cyprus problem, the Middle East Peace Process, Iran's nuclear program, the Syrian crisis and the Kurdish problem are seen highly possible. It is assessed that the new conflict areas and cooperation opportunities at the global level may arise during this period in which the United States has turned to East Asia and the Pacific.

Anahtar Kelimeler

Ukraine crisis, Near abroad, Energy, Russia, USA.

Ukrayna Krizinin Ulusal, Bölgesel-Küresel Bağlamı ve Gelecek Öngörüleri

Öz

Bu makalede 2013 sonlarından başlayarak 2014 Şubat ayında olgunlaşan ve dünya gündemini işgal etmeye başlayan Ukrayna’daki kriz, başlatıcı ve kolaylaştırıcı faktörlerin ötesinde tarihsel, sosyo- kültürel, ekonomik, psikolojik, kurumsal, jeopolitik ve uluslararası boyutlarıyla kapsamlı ve çok boyutlu bir çatışma olarak görülmektedir. Ukrayna devleti, SSCB sonrası 20 yılı aşkın sürede ülkenin tamamında meşruiyet sağlayamamaktadır. Ukrayna’da etnik ve dinsel hatlardan ziyade jeopolitik hatlara ve AB ve Rusya arasındaki etki mücadelesine denk düşen demografik farklılaşmanın, ulusal kimliğin ve modern Ukrayna ulusunun inşasında önemli bir engel olduğu görülmektedir. Yaşanan krizde Ukrayna ekonomisinin Rusya’ya bağımlılığı ile oligarklar ve siyasi seçkinlerin ittifakı tarafından kontrolü diğer önemli bir faktördür. Rusya’nın son dönemlerde yakın çevresinde ulusal hareketlere karşı kendine yakın nüfus ile sahip olduğu enerji kaynaklarını dış politika vasıtası olarak kullanma gayretleri Ukrayna özelinde tahrip edici etkiler doğurmaktadır. Rusya, NATO ve AB’nin genişlemesi sınırlarına dayandıkça algıladığı tehdidi yaşamsallaştırmakta, Gürcistan örneğine benzer şekilde Ukrayna’da da sıfır toplamlı oyun yaklaşımıyla hareket etmektedir. Ukrayna krizinin önümüzdeki dönemde Doğu Avrupa’nın dışına taşabilecek yansımaları olması muhtemel görülmektedir. Bu kapsamda; Avrasya coğrafyasındaki başta enerji olmak üzere güç mücadelesinin Kıbrıs sorunu, Orta Doğu Barış süreci, İran’ın nükleer programı, Suriye krizi ve Kürt sorunuyla etkileşimi mümkün görülmektedir. ABD’nin Doğu Asya ve Pasifik’e yönelmeye başladığı bu dönemde küresel boyutta yeni çatışma alanları ve işbirliği fırsatlarının ortaya çıkabileceği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ukrayna krizi, Yakın çevre, Enerji, Rusya, ABD

Kaynakça

• AKÇORA Muzaffer (2008). “Ukrayna Seçimleri ve Kırım”, KÖKSAV e-bülten. http://www.koksav.org.tr/ebulten/ocak2008/080129_kok-eb_ckakcora.pdf
• AKIN Ebru K. (2007). “Ukrayna’da Seçimler ve Sonrası: Bölünür mü, Bölünmez mi?”, Karadeniz Bülteni, Sayı.6, Ekim 2007.
• ARMAOĞLU Fahir (2007). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, 17. Baskı, Alkım Yayınları, İstanbul.
• “Avrasya Satranç Tahtasında Rusya’nın Dönüşümüne Yardımcı Olacak Jeopolitik Eksen:Ukrayna (1)”, Karadeniz Bülteni, Sayı 3, Ocak 2007.