ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “DİL BİLGİSİ”NE İLİŞKİN ALGILARININ SÖZE VE ÇİZİME YANSIMASI

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 67, 813 - 834, 15.09.2020

Mustafa Balcı , Deniz Melanlıoğlu

Öz

Dil bilgisi öğretimi, okul çağı ile başlayan sistemli ana dili eğitiminin önemli bir bileşenidir. Dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerinin etkin kullanımı için öğrencinin bilinçaltındaki dil yapılarını ortaya çıkararak kullanım alanlarını fark ettirme, dilin işleyiş özelliklerini kavratma, etkili iletişimin gerçekleşmesini sağlama gibi birtakım yükümlülüklere sahip olan dil bilgisi öğretiminde istenilen düzeyde olunmadığı yapılan araştırmalarda ifade edilmektedir. Öğretmen yeterliği, materyal eksikliği, kullanılan yöntem ve tekniklerin niteliği şeklinde çeşitlenen problemlerin temelinde öğrencilere, neden dil bilgisine ilişkin bilgileri edinmeleri gerektiği konusunda yeterli bir açıklama yapılmamasının yer aldığı dile getirilmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı; dil bilgisi öğrenme alanına ilişkin ortaokul öğrencilerinin algılarını tespit etmek olarak belirlenmiştir. İfade edilen amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden fenomografik desenle modellenen çalışmada veri toplama aracı olarak yapılandırılmış çizim formu ile yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda ortaokul öğrencilerinin dil bilgisi öğrenme alanına ilişkin farkındalık düzeylerinin yüksek olduğu ancak sınıf uygulamalarının bu öğrenme alanına karşı mesafeli durmalarına yol açtığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe Eğitimi, Dil Bilgisi Öğretimi, Algı, Öğrenci Çizimleri.

Kaynakça

• ERDEM, İ.-M. ÇELİK (2011). “Dil Bilgisi Öğretim Yöntemi Üzerine Değerlendirmeler”.Turkish Studies. VI/1: 1030-1041.
• ERGİN, M. (2008). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınevi.
• ERTEKİNOĞLU, S. (2003). Türkçe Derslerinde Dil Bilgisi Öğretimi Üzerine Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
• GÖÇER, A. (2015). “Temel Dil Becerilerinin Geliştirilmesinde Dil Bilgisi Öğrenme Alanının Yeri, İşlevi ve Öğretimi: Bütünlük İlkesi ve Tümevarım Yöntemi Ekseninde Tematik Bir Yaklaşım”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. IV/1: 233-242.
• GÖÇER, A.- H. SAYIN (2014). “6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Kılavuz Kitaplarındaki Metinlerin Dil Bilgisi Öğretimindeki Yeterliliği ve Kullanım Durumlarının İncelenmesi”. Journal Of European Education. IV/2: 11-28.
• GÜNEŞ, F. (2011). “Dil Öğretim Yaklaşımları ve Türkçe Öğretimindeki Uygulamalar”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. VIII/15: 123 – 148.
• GÜNEŞ, F. (2013). “Yapılandırıcı Yaklaşımla Dil Bilgisi Öğretimi”. Eğitimde Kuram ve Uygulama. IX/3: 171-187.