İMZASIZ BİR RAPOR: II. MEŞRUTİYET’İN İLK YILLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN İÇ SORUNLARI VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 80, 1171 - 1190, 05.01.2024

Kurtuluş Demirkol

https://doi.org/10.56694/karadearas.1378099

Öz

II. Meşrutiyet Dönemi’nin başlarında, Osmanlı İmparatorluğu’nun iç sorunlarına ve çözüm önerilerine dair dönemin bakış açısına örnek teşkil eden bir raporun ilgili literatüre kazandırılması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Çalışmada, Dâhiliye Nezareti tarafından hazırlanan ve İmparatorluğun başlıca iç sorunlarının tespit ve çözümünü içeren isimsiz rapor transkribe edildikten sonra sadeleştirilerek verilmiştir. Rapora göre dönemin en büyük iç so-runu emniyet, güvenlik ve asayiş meselesidir. Bunun dışında başlıca sorunlar idari teşkilatın yetersizliği, İmparator-luğun muhtelif etnik ve dini grupları arasındaki ayrılıkçı duygular, bayındırlık, toprak dağılımındaki adaletsizlik, te-fecilik, adalet ve eğitim sistemidir. Başlıca çözüm önerisi hükümetler üstü sabit ve istikrarlı bir programın hazırlanıp yürürlüğe konulmasıdır. Bununla birlikte jandarma sayısı artırılmalı, yeni bir toprak sayımı yapılarak topraklar be-delsiz olarak topraksız halka dağıtılmalı, gayrimüslim unsurlar devlet hizmetine daha çok alınmalı, Ziraat Bankasının resmi işlemleri kolaylaştırılarak herkesin krediye ulaşması sağlanmalıdır. Adliye teşkilatı tamamlanmalı ve eğitim tüm İmparatorluk geneline yayılmalıdır. Vilayet ve nahiye kanunları yürürlüğe konulmalı ve İmparatorluğun yol ağı tamamlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

İç siyaset, emniyet ve güvenlik, jandarma, bayındırlık, adalet ve eğitim

Kaynakça

• BOA. HSDHADB. 1/26.
• DEVELİOĞLU, F. (2007). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
• GÖNÜLLÜ, A. R. (2011). Osmanlı Devleti’nin Son Döneminde Yol Vergisi (1866-1921), Türki-yat Araştırmaları Dergisi, (30): 289-333.
• Kubbealtı Lugatı, lugatim.com, Erişim Tarihi: 15.09.2023
• MALHUT, M. (2010). 20. Yüzyıl Başında “İmtiyaz” Kelimesi İle “Kapitülasyon” Kelimesinin Tarihsel Açıdan Karşılaştırılmalı İncelenmesi, History Studies, 2 ( 2): 401-413.
• SAMİ, Ş. (1978). Kâmûs-ı Türkî, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• ŞEŞEN, R. (1993). Cezîre, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), VII: 509-511.