Kadmiyum, Krom ve Kurşunun Ceratophyllum demersum L. ve Pogostemon erectus Dalzell Kuntze Üzerine Fitotoksisitesinin Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 543 - 550, 01.06.2018

Muhammet Doğan Mehmet Karataş Muhammad Aasım

Öz

Sanayi faaliyetleri, birçok ağır metalin su ortamına karışmasına neden olmaktadır. Ağır metaller bitkiler üzerinde ciddi toksik etkiler gösterirler. Bu çalışmada, kadmiyum Cd , krom Cr ve kurşun Pb metallerinin Ceratophyllum demersum L. ve Pogostemon erectus Dalzell Kuntze üzerine morfolojik etkileri ve medyan etkili konsantrasyon EC50 değerleri araştırılmıştır. 5 gün sonunda elde edilen veriler istatistiksel olarak Probit Analizi ile değerlendirilmiştir. C. demersum’da EC50 değerleri Cd için 1.403 mg/L 1.018-1.864 , Cr için 8.473 mg/L 6.198 - 11.667 ve Pb için 78.349 mg/L 49.622-112.981 olarak tespit edilmiştir. P. erectus’da EC50 değerleri Cd için 0.879 mg/L 0.590 - 1.252 , Cr için 1.120 mg/L 0.729 - 1.646 ve Pb için 1.727 mg/L 1.144 - 2.653 olarak bulunmuştur. EC50 değerleri bakımından C. demersum ve P. erectus için en toksik ağır metaller Cd > Cr > Pb olarak kaydedilmiştir. Ağır metallerin yüksek seviyelerde uygulanması bitki üzerindeki toksik etkiyi artırmıştır. Genel olarak, metal toksisitesi altındaki bitkilerde kloroz, yaprak dökülmesi, yumuşama ve ölümler gözlenmiştir. Bu çalışma, bu bitkiler ile yapılacak olan fitoremediasyon çalışmalarına önemli katkılar sunabilir

Anahtar Kelimeler

Ağır metal, EC50, Kloroz, Toksisite

Assessment of Phytotoxicity of Cadmium, Chromium and Lead on Ceratophyllum demersum L. and Pogostemon erectus Dalzell Kuntze

Öz

Sanayi faaliyetleri, birçok ağır metalin su ortamına karışmasına neden olmaktadır. Ağır metaller bitkiler üzerinde ciddi toksik etkiler gösterirler. Bu çalışmada, kadmiyum Cd , krom Cr ve kurşun Pb metallerinin Ceratophyllum demersum L. ve Pogostemon erectus Dalzell Kuntze üzerine morfolojik etkileri ve medyan etkili konsantrasyon EC50 değerleri araştırılmıştır. 5 gün sonunda elde edilen veriler istatistiksel olarak Probit Analizi ile değerlendirilmiştir. C. demersum’da EC50 değerleri Cd için 1.403 mg/L 1.018-1.864 , Cr için 8.473 mg/L 6.198 - 11.667 ve Pb için 78.349 mg/L 49.622-112.981 olarak tespit edilmiştir. P. erectus’da EC50 değerleri Cd için 0.879 mg/L 0.590 - 1.252 , Cr için 1.120 mg/L 0.729 - 1.646 ve Pb için 1.727 mg/L 1.144 - 2.653 olarak bulunmuştur. EC50 değerleri bakımından C. demersum ve P. erectus için en toksik ağır metaller Cd > Cr > Pb olarak kaydedilmiştir. Ağır metallerin yüksek seviyelerde uygulanması bitki üzerindeki toksik etkiyi artırmıştır. Genel olarak, metal toksisitesi altındaki bitkilerde klorozis, yaprak dökülmesi, yumuşama ve ölümler gözlenmiştir. Bu çalışma, bu bitkiler ile yapılacak olan fitoremediasyon çalışmalarına önemli katkılar sunabilir.

Anahtar Kelimeler

Ağır metal, EC50, Klorozis, Toksisite

Kaynakça

• Aravind, P., Prasad, MNV. 2003. Zinc alleviates cadmium- induced oxidative stress in Ceratophyllum demersum L.: a free floating freshwater macrophyte. Plant Physiol. Biochem., 41:391-397.
• Baykan, 2007. Kursun nitrat (Pb(NO3)2) metal tuzunun Daphnia magna (Straus 1820)(Cladocera, Crustacea) üzerindeki akut toksik etkisinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 62 s.
• Benavides, MP., Gallego, SM., Tomaro, ML. 2005. Cadmium toxicity in plants. Braz. J. Plant Physiol., 17:21-34.
• Chen, M., Zhang, L., Li, J., He, X., Cai, J. 2015. Bioaccumulation and tolerance characteristics of a submerged plant (Ceratophyllum demersum L.) exposed to toxic metal lead. Ecotoxicol. Environ. Saf., 122:313-321
• Sinha, S., Saxena, R., Singh, S. 2005. Chromium induced lipit peroxidation in the plants of Pistia stratiotes L: role of antioxidants and antioxidant enzymes. Chemosphere, 58: 598- 604.
• Üçüncü, E. 2011. Su mercimeği (Lemna minor Linneaus 1753) kullanılarak farklı konsantrasyonlardaki ağır metal (Cu, Cr ve Pb) karışımlarının laboratuvar ortamında biyoremediasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Yıldız, M., Terzi, H., Uruşak, B. 2011. Bitkilerde krom toksisitesi ve hücresel cevaplar. E.Ü. Fen Bilimleri Enst. Derg., 27:163- 176.
• Zengin, KF., Munzuroğlu, Ö. 2005. Fasulye fidelerinin (Phaseolus vulgaris L. Strike) klorofil ve karotenoid miktarı üzerine bazı ağır metallerin (Ni+2, Co+2, Cr+3, Zn+2) etkileri. F.Ü. Fen Müh. Bil. Derg., 17:164-172.