Kurgudan Sinemaya José Saramago’nun Körlük Adlı Eserinin İncelenmesi

Yıl 2021, - Özel Sayı: Türkiye’de Karşılaştırmalı Edebiyat, 133 - 149, 31.07.2021

Fesun Koşmak

Öz

Karşılaştırmalı Edebiyat, farklı disiplinler ile sürekli temas halinde ve kendi sınırlarının dışında da bulunan bir alandır. Mitoloji, tarih, felsefe, sosyoloji, psikoloji, sinema ile içi içe olan Karşılaştırmalı Edebiyat, disiplinlerarası bir özellik taşır. Birçok edebi eserin sinemaya uyarlanması, edebi metinlerin sinemayla buluşmasını sağlar. José Saramago’nun Körlük adlı eseri de 2008 yılında aynı isimle beyazperdeye aktarılır. Eser, ‘beyaz körlük’ diye adlandırılan salgın hastalığın hızlı bir şekilde ülkeye yayılmasını ve insanların görme yetilerini kaybetmelerinin yanı sıra insanların salgından önce de kör olduklarına vurgu yapar.
Çalışmada önce ‘distopya’ kavramı, ardından karşılaştırmalı edebiyatın bir alanı olan edebiyat-sinema ilişkisi üzerinde durulacak, sonrasında çalışmanın ana gövdesini oluşturan Saramago’nun Körlük eseri bu eksende ele alınacak ve incelenecektir. Çalışma arketip inceleme yöntemiyle değerlendirilecektir. Körlüğün toplumda yayılmasıyla eserdeki kahramanların hayatlarının akışının nasıl değiştiği gözler önüne serilecek ve sinema uyarlamasında körlüğün ele alınış biçimi irdelenecektir. Saramago’nun romanı ile eserin sinema uyarlaması, yazar ve yönetmen bakış açısı bakımından karşılaştırılarak ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Distopya, Disiplinlerarası, José Saramago, Körlük

Kaynakça

• Atasoy, Emrah. (Şubat / Mart / Nisan 2017). “Ütopyacılık, Ütopya ve Distopya Üzerine Genel ve Eleştirel Bir Bakış”. Distopya, Doğu Batı - Düşünce Dergisi, Yayına Hazırlayan: Taşkın Takış, Ankara, Yıl: 20, Sayı: 80, Doğu Batı Yayınları, ss.55-71.
• Çiftçi, Osman Zahid. (2016). Tanrı’yla Kavgalı Adam - José Saramago’da Tanrı, Din ve İnsan. Konya, Çizgi Kitabevi Yayınları: 654, Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Doğan, Hümeyra Ahsen. (Aralık 2019). “Körlük”. Journal of Analytic Divinity, Cilt: 3, Sayı: 2, ss.235-245.
• Gordin D. Michael - Helen Tilley - Gyan Prakash. (2017). “Mekân ve Zamanın Ötesinde Ütopya ve Distopya”. Ütopya / Distopya: Tarihsel Olasılığın Koşulları. Çevirenler: Esma Kartal - Cem Kayalıgil - Ayşegül Turan, Derleyenler: D. Michael Gordin - Helen Tilley - Gyan Prakash, İstanbul, Koç Üniversitesi Yayınları: 144, Koç Üniversitesi Yayınları, ss.7-22.
• Hoffmann-Corbineau, Angelika. (2000). Einführung in die Komparatistik. Berlin, Erich Schmidt Verlag.
• Kefeli, Emel. (2000). Karşılaştırmalı Edebiyat İncelemeleri. İstanbul, Kitabevi: 148, Kitabevi Yayınları.
• Kurtyılmaz, Deniz. (2020). Ütopya, Karşı-Ütopya ve Modernite. İstanbul, Dün Bugün Yayınları.
• Meirelles, Fernando. (2008). Körlük. Cannes Film Festivali, Focus Features International.
• Saramago, José. (2015). Körlük. Çeviren: Işık Ergüden, İstanbul, Kırmızı Kedi Yayınevi.