A COMPARATIVE STUDY ON EMILE ZOLA’S NANA AND HÜSEYIN RAHMI GÜRPINAR’S MÜREBBIYE

Yıl 2022, Sayı: 14, 77 - 97, 15.12.2022

Zeynep Kösteloğlu

https://doi.org/10.38060/kare.1141823

Öz

The division of gender roles in societies has preserved its traditional structure from past to present. As the perception of gender roles by individuals is the outcome of the social structure, these internalized roles also concern the psychological conditions of individuals. In this study, Émile Zola's Nana and Hüseyin Rahmi Gürpınar's Mürebbiye will be analyzed. The moods of the characters who go beyond the known gender roles in the texts, which are under the influence of the social structure, will be examined. In this study, the works will be approached with an eclectic analysis method, using sociological criticism and psychoanalytic criticism methods, as the psychological state of the characters in the face of events will be expressed and the gender factor.
The limitation of the study is Nana and Mürebbiye. Although both works were written by naturalist writers of the same age, they include the relations between characters who do not conform to the usual gender roles and the exchange of power. In Nana, Zola conveys the crisis of the French society in the modernization process through the radical change of gender roles with individualism coming to the fore while Gürpınar, in Mürebbiye, similarly describes the Turkish society's approach of modernization as pure westernization and alienation towards the existing social values. The study will conclude that there was a revolt of individuals against gender roles during the periods in which the works were set, and this situation includes the change of not only women and but also men.

Anahtar Kelimeler

Gender, Mürebbiye, Nana, Comparative Method, Sociological Criticism Method, Psychoanalytic Criticism Method

EMILE ZOLA’NIN NANA ESERI ILE HÜSEYIN RAHMI GÜRPINAR’IN MÜREBBIYE ESERLERI ÜZERINE KARŞILAŞTIRMALI BIR İNCELEME

Öz

Toplumlarda cinsiyet rollerinin dağılımı geçmişten bugüne geleneksel yapısını korumaktadır. Bireyler tarafından cinsiyet rollerinin algılanışı sosyolojik yapının getirisi olduğu gibi, özümsenen bu roller bireylerin psikolojik yapılarını da ilgilendirmektedir. Bu çalışmada Émile Zola’nın Nana eseri ile Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Mürebbiye eseri mercek altına alınacaktır. Metinlerdeki bilinen toplumsal cinsiyet rollerinin dışına çıkan karakterlerin, sosyolojik yapının etkisi altında kalan ruh halleri irdelenecektir. Toplumsal cinsiyet faktörünün yanı sıra karakterlerin olaylar karşısındaki ruhsal durumları da dile getirileceği için bu çalışmada eserlere, sosyolojik eleştiri ve psikanalitik eleştiri yöntemleri kullanılarak, eklektik inceleme yöntemiyle yaklaşılacaktır.
Çalışmanın sınırlılığını, Nana ile Mürebbiye oluşturmaktadır. İki eser de, birbirine yakın dönemde yaşamış ve natüralist olan yazarlar tarafından kaleme alınmış olmakla beraber, bilindik toplumsal cinsiyet rollerine uymayan karakterlerin arasındaki ilişkileri ve gücün el değiştirmesi fikrini içermektedir. Zola, Fransız toplumunun modernleşme sürecindeki buhranını Nana’da, toplumsal cinsiyet rollerinin, bireyselliğin de ön plana çıkmasıyla kökten değişimi üzerinden aktarırken, Gürpınar, Mürebbiye’de yine benzer şekilde Türk toplumunun modernleşmeyi batılılaşmak olarak ele alışını ve bu durumun yarattığı mevcut toplumsal değerlere yönelik bir yabancılaşma halini ve toplumsal cinsiyet rolleri açısından değişimini göstermektedir. Çalışmada, eserlerin geçtiği dönemlerde, bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine bir başkaldırısının söz konusu olduğu ve bunun yalnızca kadının değişimi değil, erkeğin de değişimini içermekte olduğu sonucuna ulaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Mürebbiye, Nana, Karşılaştırmalı Yöntem, Sosyolojik Eleştiri Yöntemi, Psikanalitik Eleştiri Yöntemi

Kaynakça

• KAYNAKÇA Simone de Beauvoir, The Second Sex, (Çev. Constance Borde ve Sheila Malovany-Chevallier), (New York: Vintage Books, 2011).
• Judith Butler, Cinsiyet Belası, (Çev. Başak Ertür), (İstanbul, Metis Yayınları: 2014).
• Terry Eagleton, Literary Theory: (Minneapolis: An Introduction, University of Minnesota Press, 1996).
• Rita Felski, Modernitenin Cinsiyeti, (Çev. Atalay Gündüz), (İstanbul: Dergah Yayınları: 2020), Yayın No: 860.
• Laura Levine Frader, "Gender and Labor in World History", Der. Meade, Teresa A. ve Wiesner-Hanks, Merry E., A Companion to Gender History, (Cornwall: Blackwell Publishing Ltd, 2004), 26-51.
• Lizbeth Goodman, Literature and Gender, (New York: The Open University, 1996).
• Hüseyin Rahmi Gürpınar, Mürebbiye, (İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2018).
• Luce Irigaray, "This Sex Which is not One", (Çev. Claudia Reeder), (Ithaca: Cornell University Press, 1980).
• Jacques Lacan, "On Feminine Sexuality, the Limits of Love and Knowledge": The Seminar of Jacques Lacan, Book XX, Encore 1972-1973, (Çev. Bruce Fink), Der. Jacques-Alain Miller, (New York: W.W. Norton & Company Inc., 1999).
• Claude Lévi-Strauss, The Elementary Structures of Kinship, (Çev. James Harle Bell ve John Richard von Sturmer), Der. Rodney Needham, (Boston: Beacon Press, 1969).
• Berna Moran, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1: Ahmet Mithat'tan Ahmet Hamdi Tanpınar'a, (İstanbul: İletişim Yayınları, 1998).
• Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, (İstanbul: İletişim Yayınları, 2018).
• Gayle Rubin, "The Traffic in Women: Notes on the "Political Economy" of Sex, Der. Rayna R. Reiter, Toward an Anthropology of Women, (New York: Monthly Review Press, 1975), 157-210.
• Eve Kosofsky Sedgwick, Between Men: English Literature and Male Homosocial Desire, (New York: Colombia University Press, 1985).
• Bülent Somay, Bir Şeyler Eksik: Aşk, Cinsellik ve Hayat Hakkında Bilmek İstemediğimiz Şeyler, (İstanbul: Metis Yayınları, 2020).
• Hippolyte Taine, Histoire de la Littérature Anglaise, (Paris: Hachette, 1863).
• Merry E. Wiesner-Hanks, Gender in History: Global Perspectives, 2nd ed. (London: Blackwell Publishing Ldt, 2011).
• Émile Zola, Nana, (Çev. Samih Tiryakioğlu), (İstanbul: Can Sanat Yayınları, 2020).