Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeni Milliyetçiliği: Toplumsal Dönüşüm

Yıl 2024, Sayı: 18, 71 - 81

Umud Orujov

https://doi.org/10.38060/kare.1570956

Öz

Bu araştırmada, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Ermeni milliyetçiliğinin toplumsal dönüşüm süreci kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Literatür taraması yöntemiyle gerçekleştirilen araştırma, literatürdeki milliyetçilik kavramları ve Ermeni milliyetçiliğine dair mevcut çalışmaları derinlemesine inceleyerek, bu alandaki bilgi boşluklarına ışık tutmayı amaçlamaktadır. Milliyetçilik olgusunun tanımı ve tarihsel gelişimi üzerinde durularak, Osmanlı dönemindeki Ermeni toplumunun sosyal ve siyasi yapısı detaylı bir şekilde analiz edilmiştir. Araştırma, 20. yüzyılın ortalarından itibaren Clifford Geertz ve Anthony Smith gibi akademisyenlerin katkılarıyla gelişen etnosembolik yaklaşım çerçevesinde, kültürel sembollerin ve pratiklerin toplumsal dönüşüme olan katkılarına özel bir önem atfetmektedir. Bu bağlamda, Ermeni milliyetçiliğinin şekillenmesi, toplumsal dinamikleri ve bu süreçlerin sonuçları derinlemesine incelenmiştir. Elde edilen bulgular, Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküş dönemindeki milliyetçilik akımlarının ve etnik kimlik oluşumlarının anlaşılmasına önemli katkılar sağlamaktadır. Bu çalışma, kendi alanında orijinal bir bakış açısı sunarak, Ermeni milliyetçiliğinin Osmanlı toplumu üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır. Çalışma, literatüre sağladığı katkılarla birlikte, sosyal dönüşüm süreçlerinin karmaşıklığını vurgulamakta ve bu alandaki tartışmalara yeni bir perspektif kazandırmaktadır. Son olarak, bu araştırma, Osmanlı İmparatorluğu’nun çok kültürlü yapısı içerisinde Ermeni milliyetçiliğinin rolünü anlamak isteyen araştırmacılara değerli bir kaynak sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fransız Devrimi, Etnosembolizm, Uluslaşma, Kimlik, Tanzimat dönemi

Proje Numarası

Yok

Armenian Nationalism in The Ottoman Empire: Social Transformation

Öz

This study comprehensively examines the process of social transformation of Armenian nationalism within the Ottoman Empire. Conducted through a literature review, the research delves into the concepts of nationalism and existing studies on Armenian nationalism, aiming to illuminate knowledge gaps in this field. By focusing on the definition and historical development of nationalism, the study analyzes the social and political structure of the Armenian community during the Ottoman period in detail. It places particular emphasis on the contributions of cultural symbols and practices to social transformation, framed by the ethnosymbolic approach developed by scholars like Clifford Geertz and Anthony Smith since the mid-20th century. The study investigates the shaping of Armenian nationalism, its social dynamics, and the implications of these processes. The findings provide significant insights into the nationalist movements and ethnic identity formations during the decline of the Ottoman Empire. By offering an original perspective, this research highlights the impact of Armenian nationalism on Ottoman society and contributes to ongoing discussions about the complexity of social transformation processes. Ultimately, it serves as a valuable resource for researchers interested in understanding the role of Armenian nationalism within the Ottoman Empire's multicultural framework.

Anahtar Kelimeler

French Revolution, Ethnosymbolism, Nationhood, Identity, Tanzimat period

Etik Beyan

Yok

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

OSMANISCHES REICH: ARMENISCHE NATIONALISMUS - SOZIALE TRANSFORMATION.

Öz

Diese Forschung untersucht umfassend den Prozess der sozialen Transformation des armenischen Nationalismus im Osmanischen Reich. Durch eine Literaturübersicht durchgeführt, zielt die Studie darauf ab, Licht auf die Wissenslücken in der bestehenden Literatur zu werfen, indem sie Konzepte des Nationalismus und aktuelle Studien zum armenischen Nationalismus gründlich analysiert. Sie behandelt die Definition und historische Entwicklung des Nationalismus und bietet eine detaillierte Analyse der sozialen und politischen Struktur der armenischen Gemeinschaft während der osmanischen Zeit.

Die Forschung legt besonderen Wert auf den ethnosymbolischen Ansatz, der von Wissenschaftlern wie Clifford Geertz und Anthony Smith in der Mitte des 20. Jahrhunderts entwickelt wurde, und konzentriert sich auf den Einfluss kultureller Symbole und Praktiken auf die soziale Transformation. In diesem Kontext werden die Entstehung des armenischen Nationalismus, seine sozialen Dynamiken und die Ergebnisse dieser Prozesse eingehend untersucht. Die Ergebnisse tragen erheblich zum Verständnis der Nationalismusbewegungen und der ethnischen Identitätsbildung während des Niedergangs des Osmanischen Reiches bei.

Diese Studie bietet eine originelle Perspektive in ihrem Bereich und zeigt die Auswirkungen des armenischen Nationalismus auf die osmanische Gesellschaft auf. Indem sie die Komplexität der sozialen Transformationsprozesse hervorhebt, liefert sie eine neue Sichtweise in die laufenden Diskussionen zu diesem Thema. Letztlich dient diese Forschung als wertvolle Ressource für Wissenschaftler, die die Rolle des armenischen Nationalismus innerhalb der multikulturellen Struktur des Osmanischen Reiches verstehen möchten.

Anahtar Kelimeler

Französische Revolution, Ethnosymbolismus, Nationhood, Identität, Tanzimat-Periode.

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Ahmad, Feroz. Bir Kimlik Peşinde Türkiye. Çeviren Sedat Cem Karadereli. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007.
• Akıncı, Abdulvahap. “Milliyetçilik kuramları.” Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 15, (2014): 131-150.
• Asker, Ali. Ermeni Meselesi ve Kafkasya Gerçekleri, Yüzüncü Yılında Ermeni Meselesi: İddialar-Yalanlar-Gerçekler (Editör: Hakan Boz), İstanbul: Aygan Yayınları, 2015.
• Başar, Koç, Cansu. “Osmanlı Millet Sisteminden Ulusa Geçiş.” Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 23 (2016): 195-231.
• Chakmakjian, Hagop, A. Armenian Christology And Evangelization of Islam. Leiden, 1965.
• Dabağyan, Levon, Panos. Türkiye Ermenileri Tarihi. İstanbul: IQ Kültür-Sanat Yayıncılık, 2003.
• Dabağyan, Levon, Panos. Emperyalistler kıskacında: Ermeni tehciri. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2007.
• Eryılmaz, Bilal. Osmanlı Devletinde Millet Sistemi. İstanbul: Ağaç Yayıncılık, 1992.
• Eryılmaz, Bilal. Osmanlı Devletinde Gayrimüslim Tebaanın Yönetimi. İstanbul: Risale Yayınları, 1996.
• Fevzi, Güven, İbrahim, Asker, Ali. “Unraveling the Rationality of Genocide: A Comparative Analysis of Khojaly and Srebrenica.” Bilig 111 (2024): 79-102.
• Gellner, Ernest. Nations and Nationalism. New York: Cornell University Press, 1983.
• Giddens, Anthony. Ulus Devlet ve Şiddet. Çeviren Cumhur Atay. İstanbul: Kalkelon Yayınları, 2008.
• Heper, Metin. Türkiye Siyaset Sözlüğü: Siyaset, Toplum ve Kültür. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2006.
• Hobsbawn, Eric. J. 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik, “Program, Mit, Gerçeklik”. Çeviren Osman Akınhay. İstanbul: Ayrıntı Yayıncılık, 1993.
• Işıklar, Celal. “Günümüz Türkiye’sinde Ordunun Asker alma Sisteminin Korunması Meselesi ve Milli Devlet Anlayışı ile İlgisi.” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 12, (2008): 797-821.
• Işık, Alper. Türkiye’de Ulus Devlet ve Gayrimüslim Azınlık. İstanbul: Levha Yayınevi, 2016.
• Karal, Enver, Ziya. Osmanlı Tarihi VI. Cilt Islahat Fermanı Devri 1856-1861. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2011.
• Karyelioğlu, Selim. “Ulus Devlet ve Milliyetçiliğin Tarihsel Dayanakları ve Küreselleşmenin Ulus Devlet ve Milliyetçilik Üzerindeki Etkileri.” Ethos 5, (2012): 137-169.
• Küçük, Abdurrahman. Ermeni Kilisesi ve Türkler. Ankara: Andaç Yayınları, 2003.
• Külekçi, Cahit. “Fransız İhtilali ve Ermeni Milliyetçiliğinin Doğuşu.” İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5, (2014): 151-170.
• Leca, Jean. Uluslar ve Milliyetçilikler. İstanbul: Metis Yayınları, 1998.
• Memiş, Ekrem. “M.Ö. 3. Binyılda Anadolu’da Türkler.” Türk Dünyası Araştırmaları 53, (1988): 35-46.
• Memiş, Ekrem. “Ermenilerin Kökeni ve Geçmişten Günümüze Türk-Ermeni İlişkileri.” Sosyal Bilimler Dergisi 7, (2005): 1-11.
• Nalbandian, Louise. The Armenian Revolutionary Movement. California: University of California Press, 1963.
• Simeon. Tarihte Ermeniler. Çeviren Hrand Andreasyan, İstanbul: Çivi Yazıları, 1999.
• Smith, Anthony, David. Küreselleşme Çağında Milliyetçilik. Çeviren Derya Kömürcü. İstanbul: Everest Yayınları, 2002.
• Smith, Anthony, David. The Antiquity of Nations. New York: Polity Press, 2004.
• Smith, Anthony, David. The Ethnic Origins of Nations. New Jersey: Blackwell, 1986.
• Uzun, Turgay. “Ulus, Milliyetçilik ve Kimlik Üzerine Bir Değerlendirme. Kimlikler.” Doğu Batı Düşünce Dergisi 23, (2003): 131-154.
• Vartan, Matiossian. The Politics of Naming the Armenian Genocide: Language, History and 'Medz Yeghern'. Londra: Bloomsbury Publishing, 2021.
• Zekiyan, Boğos, Levon. Ermeniler ve Modernite. Çeviren Altuğ Yılmaz. İstanbul: Aras Yayıncılık, 2002.
• Zizek, Slavoj. Yamuk Bakmak. Çeviren Tuncay Birkan. İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
• Zürcher, Erik. A Modern History. London: I.B, 2005.