Covid-19 Kriz Yönetimi İle Mücadele Sürecinin Liderlerin Davranışları Açısından İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 45 - 56, 31.07.2025

Nadide Çakıroğlu , Abdullah Uzun

https://doi.org/10.71233/kared.1715141

Öz

Bu çalışma Covid-19 pandemisi ile mücadele sürecinde Türkiye’de ve diğer bazı ülkelerde kriz yaklaşımlarının ve liderlerin davranışlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen ülkeler arasında; ABD, Çin, İtalya, Almanya, Brezilya, Yeni Zelanda ve Türkiye yer almaktadır. Çalışmada, literatür taraması ve doküman incelemesini içeren nitel veri toplama teknikleri kullanılmıştır. Covid-19 pandemisiyle mücadelede liderin sergilediği davranışların kriz yönetiminin başarısında önemli bir etkisinin olduğu görülmüştür. Liderlik davranışları açısından Türkiye, Almanya ve Yeni Zelanda salgın sürecinin başarılı bir şekilde yönetildiği ülkeler arasında yer alırken; ABD, İtalya ve Brezilya ise bu süreçte başarısız ülkeler arasında yer almıştır. Kriz ile mücadelede liderin sergilediği davranışların Covid-19 pandemisiyle mücadeleyi kolaylaştırarak güven düzeyini artırdığı ya da mücadeleyi zorlaştırarak güven düzeyini azalttığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemisi , Liderin Davranışları , Kriz Yönetimi

Investigation of Covid-19 Crisis Management and Struggle Process in Terms of Leaders' Behaviors

Öz

The study was conducted to examine the crisis approaches and leaders' behaviors in Turkey and some other countries during the fight against the Covid-19 pandemic. The countries examined within the scope of the study include the USA, China, Italy, Germany, Brazil, New Zealand and Turkey. Qualitative data collection techniques including literature review and document analysis were used in the study. It was observed that the behaviors exhibited by the leader in the fight against the Covid-19 pandemic had a significant impact on the success of crisis management. In terms of leadership behaviors, Turkey, Germany and New Zealand were among the countries where the pandemic process was successfully managed, while the USA, Italy and Brazil were among the failed countries in this process. It was observed that the behaviors exhibited by the leader in the fight against the crisis increased the level of trust by facilitating the fight against the Covid-19 pandemic or decreased the level of trust by making the fight difficult.

Anahtar Kelimeler

Covid-19 Pandemic , Leader’s Behaviors , Crisis Management

Kaynakça

• Ajzenman, N., Cavalcanti, T., and Mata D. (2023). More than Words: Leaders Speech and Risky Behavior During a Pandemic. American Economic Journal: Economic Policy, 15(3), 351-371. https://doi.org/10.2139/ssrn.3582908
• Akgün, O. (2020). Covid-19 Salgını Döneminde Türkiye’de Alınan İdari Kararların Salgının Önlenmesindeki Etkisinin Değerlendirilmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(7), 201-228.
• Altakarli, N. S. (2020). China’s Response to The Covid-19 Outbreak: A Model for Epidemic Preparedness and Management. Dubai Medical Journal, 3(2), 44-49. https://doi.org/10.1159/000508448
• Amann, J., Sleigh, J., and Vayena, E. (2021). Digital Contact-Tracing during The Covid-19 Pandemic: An Analysis of Newspaper Coverage in Germany, Austria, and Switzerland. Plos One, 16(2), 1-16. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0246524
• Ansell, C., Boin, A., and Keller, A. (2010). Managing Transboundary Crises: Identifying The Building Blocks of An Effective Response System. Journal of Contingencies and Crisis Management, 18(4), 195–207. https://doi.org/10.1111/j.1468-5973.2010.00620.x
• Aras, İ. (2022). Xi Jinping Liderliğinde Çin’in Covid-19 Politikası: İnsanlık İçin Ortak Gelecek Topluluğu. Türk İdare Dergisi, (94), 51-79.
• Arnold, C. (2020). Why The U.S. Coronavirus Testing Failures Were İnevitable. https://www.nationalgeographic.com/science/2020/03/why-united-states-coronavirus-testing-failures-were-inevitable (Erişim: 25.07.2020).
• Bakır, C. (2020). The Turkish State’s Responses to Existential Covid-19 Crisis. Policy and Society, 39(3), 424-441. https://doi.org/10.1080/14494035.2020.1783786
• Bian, Q., Zhang, X., and Mao, Q. (2021). The More Actions, The Higher The Performance Evaluation? Evidence From The Crisis Management of Covid-19 in China. International Journal of Disaster Risk Reduction, (60), 1-8. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102281
• Blofield, M. (2020). Assessing The Political and Social Impact of The Covid-19 Crisis in Latin America. https://www.giga-hamburg.de/en/publications/giga-focus/assessing-political-social-impact-covid-19-crisis-latin-america (Erişim: 11.11.2021).
• Boin, A. (2005). The Politics of Crisis Management: Public Leadership under Pressure. New York: Cambridge University Press.
• Crayne, M. P., and Medeiros, K. E. (2020). Making Sense of Crisis: Charismatic, İdeological, and Pragmatic Leadership in Response to Covid-19. American Psychologist, (2), 2-12.
• Detert, J. R., and Burris E. R. (2007). Leadership Behavior and Employee Voice: Is The Door Really Open? Academy of Management Journal, 50(4), 869–884. https://doi.org/10.5465/amj.2007.26279183
• Deutschland, (2020). Coronavirus in Germany. https://www.deutschland.de/en/corona-virus-germany-overview (Erişim: 25.12.2020).
• Djalante, R., Shaw, R., and Dewit, A. (2020). Building Resilience Against Biological Hazards and Pandemics: Covid-19 and Its Implications for The Sendai Framework. Progress in Disaster Science, (6), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.pdisas.2020.100080
• Dominguez, D. et al. (2020). Leveraging The Power of Mutual Aid, Coalitions, Leadership, and Advocacy during Covid-19. American Psychologist, (7), 909-918. https://doi.org/10.1037/amp0000693
• Fukuyama, F. (2020). The Thing That Determines a Country’s Resistance to the Coronavirus the Atlantic. https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2020/03/thingdetermines-how-well-countries-respond-coronavirus/609025/ (Erişim: 15.12.2020).
• Gezgüç, G. M. ve Duman, D. (2020). Pandemiyle Mücadele ve Siyasi Liderlerin Tutumları: ABD, Almanya, Brezilya ve Yeni Zelanda Karşılaştırması. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(7), 253-275.
• Gibadlo, L. (2020). The Government Gains: The German Political Scene during the Covid-19 Pandemic. https://www.ceeol.com/search/gray-literature-detail?id=857273 (Erişim: 16.11.2021).
• Güngör, B. (2020). Türkiye’de Covid-19 Pandemisi Süresince Alınan Önlemlerin Kriz Yönetimi Perspektifinden Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, (4), 818-851. https://doi.org/10.47994/usbad.811463
• Güreşçi, M. (2020). Covid-19 Salgınında Türkiye’de Kriz Yönetimi İletişimi: T.C. Sağlık Bakanlığı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 53-65.
• Gül H. ve Çelebi, F. (2020). Koronavirüs (Covid-19) Pandemisinde Başlıca Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Kriz Yönetiminin Değerlendirilmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1703-1715. https://doi.org/10.33206/mjss.719164
• ILO ve OECD (2020). The Impact of the Covid-19 Pandemic on Jobs and Incomes in G20 Economies: ILO-OECD Paper Prepared at the Request of G20 Leaders Saudi Arabia’s G20 Presidency 2020. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/dgreports/cabinet/documents/ publication/wcms756331.pdf (Erişim: 12.12.2021).
• Kapucu, N. ve Üstün, Y. (2018). Collaborative Crisis Management and Leadership in The Public Sector. International Journal of Public Administration, 41(7), 548-561. https://doi.org/10.1080/01900692.2017.1280819
• Khan, M. et al. (2015). The Modes of Conflicts and Managerial Leadership Styles of Managers, Global Business & Management Research, 7(2), 44-52.
• Kleinfeld, R. (2020). Do Authoritarian or Democratic Countries Handle Pandemics Better? https://carnegieendowment.org/2020/03/31/do-authoritarian-or-democraticcountries-handle-pandemics-better-pub-81404 (Erişim: 10.12.2020).
• Koçel, T. (1999). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayınları.
• Lai, C. et al. (2020). Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus-2 (SARS-Cov-2) and Coronavirus Disease-2019 (Covid-19): The Epidemic and The Challenges. International Journal of Antimicrobial Agents, 55(3), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.ijantimicag.2020.105924
• Lotta, G. et al. (2020). Community Health Workers Reveal Covid-19 Disaster in Brazil. The Lancet, 396(10248), 365-366. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31521-X
• Mattei, P. and Vigevano, L. (2021). Contingency Planning and Early Crisis Management: Italy and The Covid-19 Pandemic. Public Organization Review, 21(4), 647-663. https://doi.org/10.1007/s11115-021-00545-1
• Narlikar, A. (2020), The Good, The Bad, and The Ugly: Germany’s Response to The Covid-19 Pandemic. https://www.orfonline.org/wp/content/uploads/2020/05/ORF-SpecialReport-108-Germany-Covid19-New-21May.pdf (Erişim: 14.11.2021).
• Oğuz, C. ve Sezek N. E. (2020). Latin Amerika’da Covid-19 Pandemisinin Sosyoekonomik Etkileri: Brezilya ve Meksika Örnekleri. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, (5), 164-184.
• Pandemik İnfluenza Ulusal Hazırlık Planı (2019). https://grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf (Erişim: 10.09.2021).
• Pennycook, G. et al. (2020). Predictors of Attitudes and Misperceptions about Covid-19 in Canada, The UK, and The USA. PsyArXiv, (10), 1-25.
• Pfrimer, M. H. and Barbosa R. (2020). Brazil’s War on Covid-19: Crisis, not Conflict- Doctors, not Generals. Dialogues in Human Geography, 10(2), 137-140. https://doi.org/10.1177/2043820620924880
• Pilkington, E. and McCarthy, T. (2020). The Missing Six Weeks: How Trump Failed The Biggest Test of His Life. https://www.theguardian.com/us/news/2020/mar/28/trump-coronavirus-politics-us-health-disaster (Erişim: 05.11.2020).
• Richter, K. (2020). How New Zealand Beat the Coronavirus. https://www.politico.eu/ article/kiwis-vs-coronavirus-new-zealand-covid19-restrictions-rules (Erişim: 21.11.2021).
• Sarıyıldız, A., Paşaoğlu, M., and Yılmaz, M. (2021). Türkiye, Çin, ABD, Fransa Sağlık Sistemleri ve Covid-19 Politikaları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(2), 314-327. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.818483
• Selvi, A. (2020). Metropol’ün Anketinden Ne Çıktı? https://www.hurriyet.com.tr (Erişim: 16.04.2020).
• Sertdemir, A. (2020). Türkiye’nin Koronavirüsle Mücadele Performansı Üzerine Bir Değerlendirme, Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 15-26.
• Şenkal, H. ve Ocak, M. (2020). Liderlik Tiplerinin Örgütlerin Kriz Algılama ve Krizle Başa Çıkma Stratejileri Üzerine Etkisi, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 6-22.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı (2020). Normal Hayata Dönüşü Kademe Kademe Başlatacağız. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/119206/-normal-hayata-donusu-kademe-kademe-baslatacagiz (Erişim: 11.05.2020).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020). DSÖ Türkiye Covid-19 Raporunu Yayımladı. https://www.saglik.gov.tr/TR,73655/dso-turkiye-covid-19-raporunu-yayimladi-05102020.html (Erişim: 05.10.2020).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2020). Hayat Eve Sığar. https://hayatevesigar.saglik.gov.tr/hes.html (Erişim: 10.12.2020).
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2021). İlk Koronavirüs Aşısı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya Yapıldı. https://www.saglik.gov.tr (Erişim: 13.01.2021).
• Tekin, Ö. F. (2015). Kriz Yönetimi ve Kamu Yönetimi İçin Önemi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 18(2), 119-135. https://doi.org/10.17336/igusbd.80098
• Tunçer, P. (2012). Yönetim ve Organizasyon. İstanbul: Beta Yayınları.
• Turan, A. ve Çelikyay, H. (2020). Türkiye’de Kovid-19 İle Mücadele: Politikalar ve Aktörler. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3(1), 1-25.
• Türk Tabipleri Birliği (2020). Covid-19 Pandemisi İki Aylık Değerlendirme Raporu. https://www.ttb.org (Erişim: 23.04.2021).
• WHO (2020). Coronavirus. https://covid19.who.int (Erişim: 25.06.2020).
• Wilson, S. (2020), Pandemic Leadership: Lessons From New Zealand’s Approach to Covid-19. Leadership, 16(3), 279-293. https://doi.org/10.1177/1742715020929151
• Wooten, L. P. and James, E. H. (2008). Linking Crisis Management and Leadership Competencies: The Role of Human Resource Development. Advances in Developing Human Resources, 10(3), 352-379. https://doi.org/10.1177/1523422308316450
• https://tr.euronews.com/2020/06/13/italya-basbakan-conte-covid-19-sorusturmas-nda-tan-k-s-fat-yla-3-saat-sorgulandı (Erişim: 13.06.2020).
• https://www.yenicaggazetesi.com (Erişim: 1.05.2020).
• https://www.memurlar.net (Erişim: 16.04.2020).
• https://www.sputniknews.com (Erişim: 31.03.2021).