ENİS BEHİC KORYÜREK AN INVESTIGATION OF LITERATURE ON WAR POEMS

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 6, 15 - 37, 01.12.2015

KAZIM Çandır

Öz

Koryürek Behiç Enis, who lived between 1893-1949 National Literature is one of the artists of the period. Enis Behiç born in the collapse of the Ottoman Empire period. Located in the heart of society feels the pain of the poet, poetry, poetry in high school and the first Şehbâl magazine, which is one of important magazines of the period, starting in 1913 published. These years, the people of the Ottoman wars constantly losing ground, suffering and despair in his time was the ceiling. These years, the people of the Ottoman wars constantly losing ground, suffering and despair in his time was the ceiling. 1911-1912 Tripoli War, the Balkan Wars of 1912-1913, including Canakkale War 28 June 1914 to 30 October 1918 the First World War, hosting several battles in the War of Independence between 19 May 1919 to 11 October 1922 breaking moments such as the poet lived, certainly not only insensitive to them, this was a great chanting poems about historical events. "Homeland dirge, Depression, O Meric, Map opposite, Oh, O Fatherland, darling, and the sword, Retaliation, Poet and Crescent Moon, Moscow, nightmare, sailors, hermit Shepherd, cavalry, Canakkale martyrdom, Exile Feelings, O Turkeli, the army's Prayer, Turan Girls, Losers and Groups 1, Losers and Groups 2, Venetian Pirate's Daughter, sinister raid, the Turkish soldiers "are among them. Enis Behiç Koryürek, starting with the Balkan Wars and the society in which he lived until the end of the War of Independence, wrote poems have been translated feelings. Enis is one of the important poets of the period studied architecture at the National Literature, as well as the strength of the former Ottoman Empire during this period by writing to remind you work so many heroic poems, in fact, is nothing more than an effort to bring its own nation. From the perspective of the time, proved to be successful in this, too, and of course books mentioned in our memories for many years graced the poems.

Anahtar Kelimeler

Enis Behiç Koryürek, war literature, prosody, syllables, poetry.

Enis Behiç Koryürek’in harp edebiyatı konulu şiirleri üzerine bir inceleme

Öz

Enis Behiç Koryürek, 1893-1949 yılları arasında yaşamış Millî Edebiyat Dönemi sanatçılarından biridir. Enis Behiç’in doğduğu yıllarda Osmanlı İmparatorluğu çöküş dönemindedir. İçinde bulunduğu cemiyetin acılarını yüreğinde hisseden şair, şiire lise yıllarında başlamış ve ilk şiirlerini de dönemin önemli dergilerinden biri olan Şehbâl mecmuasında, 1913 ten itibaren yayınlamıştır. Bu yıllar, Osmanlı halkının savaşlarla sürekli toprak kaybettiği, acı ve ümitsizliğin zirve yaptığı zaman dilimi olmuştur. 1911-1912 Trablusgarp Savaşı, 1912-1913 Balkan Savaşları, Çanakkale Savaşı’nın da yer aldığı 28 Haziran 1914-30 Ekim 1918 Birinci Dünya Savaşı, içinde birçok savaşı barındıran 19 Mayıs 1919-11 Ekim 1922 tarihleri arasında Kurtuluş Savaşı gibi önemli kırılma anlarını yaşayan şair, şüphesiz bunlara duyarsız kalmamış; bu büyük tarihî olaylarla ilgili şiirler kaleme alamıştır. "Vatan Mersiyesi, Buhran, Ey Meriç, Harita Karşısında, Ah Ey Vatan, Sevgilim ve Kılıcım, Kısas, Şair ve Hilâl, Moskova, Kâbus, Gemiciler, Münzevi Çoban, Süvariler, Çanakkale Şehitliğinde, Gurbet Duyguları, Ey Türkeli, Ordunun Duası, Turan Kızları, Mağluplar ve Guruplar 1, Mağluplar ve Guruplar 2, Venedikli Korsan Kızı, Uğursuz Baskın, Türk Askerleri" bunlar arasındadır. Enis Behiç Koryürek, Balkan Savaşları ile başlayan ve Kurtuluş Savaşı bitimine kadar içinde yaşadığı toplumun duygularına tercüman olmuş manzumeler yazmıştır. Millî Edebiyat döneminin önemli şairlerinden biri olan Enis Behiç’in, ayrıca bu dönemde pek çok kahramanlık şiirleri yazarak Osmanlının eski gücünü hatırlatmaya çalışması, aslında milletimizi kendine getirebilme çabasından başka bir şey değildir. O dönem açısından bakıldığında da bunda başarılı olduğu görülmüş, bahsedilen şiirler uzun yıllar hafızalarımızı ve ders kitaplarımızı süslemiştir.

Anahtar Kelimeler

Enis Behiç Koryürek, Harp edebiyatı, aruz, hece, şiir.

Kaynakça

• AĞAOĞLU, Samet, (1949), “Rahmetli Enis Behiç”, Zafer, 19 Ekim Çarşamba, Yıl: 1, nu. 184.
• Aktaş, Basri E., (1949), “Enis Behiç Koryürek”, Zafer, 19 Ekim Çarşamba, nu. 173.
• Akyüz, Kenan, (1986), Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, İstanbul, 4.
• Baskı, İnkılap Kitabevi. Arel, Sâdeddin, (1951), “Arûz Vezinleri ve Mûsikî Usulleri”, Mûsikî Mecmuası, 1 Eylül.
• Artam, Nûreddin, (1950), “Yankılar, Enis Behiç…”, Ulus, Ankara, 18 Ekim Çarşamba, Yıl: 30.
• Aşun, Vehbi Cem, (1949), “Enis Behiç”, Ülke Gazetesi, Sivas, 25 Ekim Salı, nu. 1309.
• Attila, Osman, (1967), “Enis Behiç Koryürek”, Türk Kahramanlık Şiirleri
• Antolojisi, İstanbul, Ak Yayınları. Berkem, Süreyya S. , (1949), “Enis Behiç Koryürek’in Ölümü
• Münasebetiyle, Matem Yılları”, Hürriyet, 21 Ekim Cuma, Yıl: 2, nu. 531. Betin, Saffet Örfî, (1927), “Enis Behiç’in Miras’ı”, Hayat, C. II, nu.43, Ankara.
• Birinci, Necat, (1985), “Koryürek, Enis Behiç”, Türk Edebiyatı
• Ansiklopedisi, İstanbul. Çakır, Ömer, (2004), Türk Şiirinde Çanakkale Muharebeleri, Ankara, AKM Yayınları.
• Çandır, Kâzım, Enis Behiç Koryürek, Hayatı, Sanatı, Eserleri, Gazi Üniversitesi SBE, Ankara, 2014, (yayınlanmamış doktora tezi).
• Çandır, Kâzım, “Enis Behiç Koryürek’in 1912-1922 Yılları Arasında
• Yazdığı Savaş Konulu Şiirleri Üzerine Bir İnceleme”, Türk Harp Edebiyatı Konulu I. Uluslararası Türkiyat Sempozyumu, 1-3 Kasım /Çankırı, Bildiriler, (Editör: Doç. Dr. Ömer Çakır), Berikan Yayınevi, Ankara, 2014.
• Çandır, Kâzım, “Enis Behiç Koryürek’in Şiirleri Üzerinde Bir İnceleme”, Canik Başarı Üniversitesi, Kültür ve Medeniyet Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, Bahar 2015.
• Çolak, Melek, (2009), Enis Behiç Koryürek’ten Budapeşte’ye
• Mektuplar, Ankara, Akçağ Yayınları. Dıranas, Ahmed Muhib, (1949), “Enis Behiç Koryürek”, Zafer, 20 Ekim Perşembe, Yıl: 1, nu. 174.
• Dizdaroğlu, Hikmet, (1952), “Miras ve Güneşin Ölümü”, Hisar, Şubat, nu.22.
• Gezgin, Hakkı Sühâ, (1927), “Enis Behiç’in Şiir Mecmuası, Miras”, Hayat, Eylül, C. 2, nu. 41, Ankara.
• Gezgin, Hakkı Sühâ, (1940), “Enis Behiç”, Yeni Mecmua, 24 Mayıs, nu.
• Gövsa, İbrahim Alâaddin, (1949), “Günün Düşüncesi: Enis Behiç”,
• Hürriyet, 21 Ekim Cuma, Yıl: 2, nu. 531. Gözler, H. Fethi, (1985), “Enis Behiç Koryürek’in Edebiyatımızdaki Yeri”,
• Millî Kültür, Ankara, nu.49, Temmuz 1985.
• Haydar, Ali, (1949), “Enis Behiç Koryürek Vefat Etti”, Zafer, 19 Ekim.
• Hayrettinli, Turgut, (1949), “Bir Şair Daha Kaybettik: Enis Behiç
• Koryürek”, Vatan, 23 Ekim Pazar, Yıl: 10, nu. 3022.
• Hüseyin, Ali, (1949), “Koryürek, Enis Behiç”, Aylık Ansiklopedi Dergisi,
• İstanbul, 1 Aralık, Seri 2, nu. 6. Karaca, Alaattin, (2002), “Koryürek, Enis Behiç”, Türkiye Diyanet Vakfı
• İslam Ansiklopedisi, TDV Yayınları, Cilt 26. Kocahanoğlu, Osman Selim, (1988), “Millî Edebiyat ve Beş Hececiler”,
• Yeni Defne, İstanbul, C.7, nu.76, Temmuz. Koryürek, Enis Behiç, “Buhran”, (1329/1913), Şehbâl, 15 Haziran, nu. 77.
• Koryürek, Enis Behiç, “Çanakkale Şehitliğinde”, (1915), Türk Yurdu,
• İstanbul, 10 Eylül 1331/23 Eylül 1915, Yıl:5, nu.92.
• Koryürek, Enis Behiç, “Gemiciler”, (1915), Türk Yurdu, İstanbul, 12
• Mayıs 1331/25 Mayıs 1915, Yıl: 5, nu.83.
• Koryürek, Enis Behiç, “Gurbet Duyguları”, (1917), Türk Yurdu, İstanbul, Mart 1333/29 Mart 1917, Yıl:5, nu.131.
• Koryürek, Enis Behiç, “Mersiye-yi Vatan”, (1329/1913), Şehbâl, 1 Nisan, Sene, 3. Cild, nu. 73.
• Koryürek, Enis Behiç, “Süvariler”, (1915), Türk Yurdu, İstanbul, 21
• Mayıs 1331/3 Haziran 1915, Yıl:5, nu.84.
• Koryürek, Enis Behiç, “Şair ve Hİlâl”, (1915), İctihad, İstanbul, 14 Ocak.
• Koryürek, Enis Behiç, “Vatan Mersiyesi”, (1328/1912), Şehbâl, 15 Şubat, Sene, 3. Cild, nu. 70.
• Koryürek, Enis Behiç, Enis Behiç Koryürek’ten Miras ve Güneşin Ölümü, (1951), (Hazırlayan: Fethi Tevetoğlu), Ankara, Güneş Matbaacılık.
• Koryürek, Enis Behiç, Miras ve Güneşin Ölümü, (1971), (Hazırlayan: Fethi Tevetoğlu), Ankara, MEB.
• Koryürek, Enis Behiç, Miras, (1927), İkbâl Kitabhanesi, İstanbul,
• Miroğlu, A. Cemil, (1949), “Enis Behiç Koryürek İçin”, Zafer, 21 Ekim Cuma, Yıl: 1, nu. 175.
• Necatigil, Behçet, (1998), “Koryürek, Enis Behiç”, Edebiyatımızda
• İsimler Sözlüğü, İstanbul, 17. Baskı. Okay, Orhan, (1992), “Enis Behiç Koryürek”, Büyük Türk Klâsikleri, İstanbul, C. 12.
• Onbulak, Sinan, (1950), “Enis Behiç”, Zafer, 17 Ekim Salı, Yıl: 2, nu. 532.
• Onbulak, Sinan, (1951), “Rahmetli Enis Behiç Koryürek”, Zafer, 17 Ekim Çarşamba, Yıl: 3, nu. 897.
• Orhon Orhan Seyfi, (1951), “Enis Behiç”, Zafer, 18 Ekim Perşembe, Yıl: 3, nu. 898.
• Ortaç, Yusuf Ziya, (1960), Portreler, İstanbul, Akbaba Yayınları.
• Oruz, İffet Halim, (1950), “Kadın Gözüyle, Enis Dostum ”, Kadın
• Gazetesi, 16 Ekim, Yıl: 4, nu. 190. Ozansoy, Halit Fahri, “Enis Behiç Koryürek”, (1949), Son Posta, 28 Ekim, nu. 1274.
• Önal, Mehmet, (1981), “Enis Behiç Koryürek”, Töre Dergisi, Temmuz, C.11, nu.122.
• Özkırımlı, Atilla, (1990), “Koryürek, Enis Behiç”, Türk Edebiyatı
• Ansiklopedisi, İstanbul, Cem Yayınevi, C. 3. Sevük, İsmail Habib, (1340/1924), Türk Teceddüd Edebiyatı Tarihi,
• İstanbul, Matbaa-i Âmire. Sevük, İsmail Habib, (1939), Edebî Yeniliğimiz, İstanbul, 3. Tabı, Remzi Kitabevi.
• Sevük, İsmail Habib, (1956), Hecenin 5 Şairi, İstanbul, Yeni Matbaa.
• Solok, Cevdet Kudret, (1927), “Enis Behiç- Mîras”, Servet-i Fünûn, Kasım, nu. 1933.
• Solok, Cevdet Kudret-Nayır, Yaşar Nabi, (1928), “Enis Behiç”, Meşale,
• İstanbul, 1 Ağustos, nu. 3. Süreya, Cemal, (1966), “Enis Behiç Koryürek”, Mülkiyeli Şairler, İstanbul, Ekin Basımevi.
• Süreyya Reşid, (1927), “Miras”, Millî Mecmua, 15 Teşrin-i evvel/Ekim, C.8, Yıl:4, nu. 96.
• Tevetoğlu, Fethi, (1951), Enis Behiç Koryürek, Hayatı ve Eserleri,
• Ankara, Güneş Matbaacılık. Tevetoğlu, Fethi, (1985), Enis Behiç Koryürek, Hayatı ve Eserleri,
• Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Tuğal, Şükrü Halil, (1949), “Hazin Bir Hâtıra, Enis Behiç’in Ardından”,
• Zafer, 20 Ekim Perşembe, Yıl: 1, nu. 174. Tuncer, Hüseyin, (1994), Beş Hececiler, Akademi Kitabevi.
• Tuncor, Ferit Râgıb, (1950), “Enis Behiç Koryürek”, Kadın Gazetesi, 16 Ekim, Yıl: 4, nu. 190.
• Ürkmez, Hülya (2009), Beş Hececilerin Şiir Anlayışları ve Şiirleri
• Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi, (Dan. Prof. Dr. Ramazan Kaplan), Ankara, 548 s. Yazar, Mehmed Behçet, (1940), “Edebiyatçılarımızı Tanıyalım: Enis Behiç
• Koryürek”, Yedigün, 16 İkinci Kânun/16 Ocak, Yıl: 7, C. XIV, nu. 358. Zorlutuna, Halide Nusret, (1950), “Merhum Enis Behiç’e Dair Hatıralar”,
• Kadın Gazetesi, 13 Kasım Pazartesi, Yıl: 4, nu. 194.