Problems of Verse Forms in Âdile Sultan’s Divan

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 5, 1 - 10, 01.06.2015

İbrahim Akyol

Öz

Poetry is described as words with meter and rhyme in Classic Turkish Literature. Figures of rhyme sequence and line numbers compose verse forms of this literature. Âdile Sultan who lived in 19th century is the only female poet of Ottoman dynasty and there is no women apart from her who has a divan in the dynasty. But her misfortune is living in the fall period of the empire. However, it is understood that she was well-educated and decent, Âdile Sultan had not enough performance for poetry and she could not use verse forms of Classic Turkish Literature properly. In Adile Sultan’s Divan, there various problems about verse forms of Classic Turkish Literature. Order of the Divan and the verse forms are primary problems. Ode, ghazel, terkib-i bend, terci-i bend, stanza, tahmis and hexagon are described as problematic verse forms in this study. Additionally, 30 poems which are not verse forms of rhetoric books are found in her Divan. Moreover these poems constitute %12 percentage of this literary work. However, these issues are primary problems of Âdile Sultan’s poetry, they can be explained according to disadvantages of the century when she lived in terms of Classic Turkish Literature.

Anahtar Kelimeler

Classic Turkish Literature, Adile Sultan, Diwan, poetry forms, problems

Âdile Sultan Divanı’nda Nazım Şekilleri İle İlgili Problemler

Öz

Klasik Türk Edebiyatında şiir, vezinli ve kafiyeli söz olarak tanımlanır. Kafiyenin diziliş şekli ve mısra sayıları bu edebiyatın nazım şekillerini oluşturmaktadır. 19. asırda yaşayan ve Osmanlı hanedanının yetiştirdiği tek kadın şair olan Âdile Sultan, aynı zamanda hanedanın divan sahibi tek kadın şairidir. Ancak Âdile Sultan’ın şanssızlığı çöküş döneminde yaşamış olmasıdır. Her ne kadar iyi bir tahsil ve terbiye gördüğü anlaşılsa da Âdile Sultan şiirde başarılı bir performans gösterememiş, divanında Klasik Türk Edebiyatının nazım şekillerini başarılı bir şekilde kullanamamıştır. Âdile Sultan’ın divanında Klasik Türk edebiyatının nazım şekilleri açısından birçok problemler bulunmaktadır. Öncelikle divan tertibi açısından başlayan bu problemler, nazım şekilleri ile devam etmektedir. Kaside, gazel, murabba, terkib-i bend, terci-i bend, kıt’a, tahmis, müseddes gibi nazım şekillerinden problemli olanlar tespit edilmiştir. Ayrıca belağat kitaplarında belirtilen nazım şekillerine uymayan 30 ayrı şiir tespit edilmiştir ki bu durum divanın geneline oranı %12’dir. Bu durum Âdile Sultan’ın şiirinde bir noksanlık olmakla beraber, Klasik Türk Edebiyatı açısından yaşadığı yüzyılın getirdiği olumsuzluklarla izah olunabilir.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Edebiyatı, Âdile Sultan, Divan, Nazım Şekilleri, Problemler