AHMET ÜMİT’İN ESERLERİNDE KURGUNUN ASIL AKTÖRÜ YA DA BÜTÜNLEYİCİ UNSURU OLARAK KİTAP, KÜTÜPHANE VE OKUMA MOTİFİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 213 - 238, 26.10.2019

Mehmet Ali Akkaya , Nermin Kocabıyık

Öz

Türk
edebiyatının yaşayan en önemli kalemlerinden bir olan Ahmet Ümit, edebiyatın
farklı türlerinde ortaya koyduğu eserleri ile günümüzün en çok okunan
yazarlarından biridir. Özellikle polisiye roman türünün Türkiye’de sevilmesinde
ve hatırı sayılır bir takipçi grubunun oluşmasında belirleyici ve besleyici
yazın ustalarından biri olan Ümit, bugün artık edebiyat dışında da ulusal
kültür dünyamızın en bilinen ve saygın figürlerinden biridir. Yazarın raflarda
yerini alan hemen her yeni kitabının kısa sürede en çok satanlar listesinde yer
alması ve farklı özelliklere sahip geniş bir okuyucu yelpazesi, söz konusu
kimliklendirmenin somut göstergesidir. Bu çalışmada, Ahmet Ümit külliyatını
oluşturan 1 şiir, 5 öykü, 2 masal ve 14 romanda (eserlerin tekrarı olan 4 çizgi
roman hariç) geçen kitap, kütüphane ve okuma kavramları ve bu kavramlara
yüklenen anlamların ortaya konulması amaçlanmıştır. Bazen kurgunun asıl
kahramanlarından biri, bazen de olay örgüsünün bütünleyicisi olan söz konusu
kavramlar aracılığıyla, kişilik olarak da ülkemizde önemi bir rol model olan
Ahmet Ümit’in eserleri aracılığı ile kitabın ve okuma kültürünün gelişimine
sağladığı katkının serimlenmesine çalışılmıştır. Betimleme yöntemi ile
kurgulanan çalışmada, seçili kavramların metin içinde analiz edilmesi ile
derlenen verilerden yararlanılmış, ayrıca bu veriler de yorumlanmıştır. Ahmet
Ümit sempatisi ve eserlerindeki anlatısı üzerinden kitaba ve okuma kültürüne
yönelecek her farkındalık sahibi bakış, bu araştırmanın başarısı anlamına
gelecektir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Ümit, Türk edebiyatı, kitap, kütüphane, okuma

Kaynakça

• Ahmet Ümit – Biyografi (2019). 17 Haziran 2019 tarihinde https://www.ahmetumit.com/biyografi.php adresinden erişildi.
• Akkaya, M. A. (2016). Binbir gece masallarında kitap ve kütüphane motifi. İstanbul: Hiperlink.
• Alver, K. (2006). Edebiyat ve kimlik. Bilgi. 13, ss. 32-42.
• Arıcı, A.F., Ungan, S. & Şimşek, T. (2012). Çocuk edebiyatı türleri ve çocuk eğitimine katkıları. T. Şimşek (Ed.), Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı el kitabı içinde (ss. 217-322). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Polater, D. (2015). Ahmet Ümit’in romanlarında gotik bellek. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Bartın Üniversitesi, Bartın.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük (2019). Edebiyat maddesi. 30 Mayıs 2019 tarihinde http://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• Ümit, A. (2011). Agatha’nın anahtarı. (8.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2011). Aşk köpekliktir. (33.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2008). Bab-ı esrar. (2008). İstanbul: Doğan Kitap.
• Ümit, A. (2010). Beyoğlu rapsodisi. (29.bs.). İstanbul: Doğan Kitap.
• Ümit, A. (2013). Beyoğlu’nun en güzel abisi. İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2017). Bir ses böler geceyi. (33.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (1998). Çıplak ayaklıydı gece. İstanbul: Can Yayınları.
• Ümit, A. (2015). Elvada güzel vatanım. İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2007). İnsan ruhunun haritası. (4.bs.). İstanbul: Doğan Kitap.
• Ümit, A. (2015). İstanbul hatırası. (12.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2014). Kar kokusu. (29.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2011). Kavim. (26.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2018). Kırlangıç çığlığı. İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2002). Kukla. (5.bs.). İstanbul: Om Yayınevi.
• Ümit, A. (2007). Masal masal içinde. (13.bs.). İstanbul: Doğan Kitap.
• Ümit, A. (2014). Ninatta’nın bileziği. (25.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2012). Olmayan ülke. (3.bs.). İstanbul: Doğan Kitap.
• Ümit, A. (2000). Patasana. (4.bs.) İstanbul: Om Yayınevi.
• Ümit, A (2002). Polisiye, edebiyatın piçi değil, kremasıdır. [Röportaj]. Milliyet Kültür&Sanat. 26 Eylül 2002, 13 Haziran 2019 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/2002/09/26/sanat/san10.html adresinden erişildi.
• Ümit, A. (2014). Sis ve gece. (43.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2014). Sokağın zulası. (3.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2012). Sultanı öldürmek. İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2011). Şeytan ayrıntıda gizlidir. (22.bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Ümit, A. (2006). Tanrı yazar mı, yazar tanrı mı? Radikal Kitap. Sayı 267, s. 22.
• Ümit, A. (2005). Türk polisiyesi benimle başladı. [Röportaj]. Derkenar. 26 Mayıs 2005, 13 Haziran 2019 tarihinde http://www.derkenar.gen.tr/index.asp?git=soylesiler&soylesi=4 adresinden erişildi.