Visual Images As Mnemonic Devices In The Context Of Language Revitalisation: Some Notes With Sample Illustrations

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 144 - 156, 27.04.2022

Çevirmen: Serkan Cihan

Öz

Görsel Malzemenin Dilin Yeniden Canlandırılması Bağlamında Anımsatıcı Olarak Kullanılması: Notlar Ve Örnekler

Öz

Bu makale, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan dillerin yeniden canlandırılması çabaları çerçevesinde görsel malzemenin eğitim amaçlı ne şekilde kullanılabileceği üzerine bir örnek sunmaktadır. Etkileşimli öğrenmede görsellerin rolünü ortaya koyarken Rusya’nın Kuzey Kafkasya bölgesinde konuşulan ve konuşur sayısı yönünden bakıldığında küçük ölçekli Türk dillerinden biri sayılan Nogayca örneğinden hareket edilmiştir. Nogayca, Volga ve Kuzey Baltık Denizi bölgelerinde konuşulan Mişer Tatarcasına yakın bir dildir.
Günümüzde, çocukların ve gençlerin, çoğunlukla, toplumsal kullanım açısından baskın dil konumunda olan Rusçayı tercih etmeleri sonucu Nogaycanın kullanım oranı hızlı bir şekilde azalmaktadır. Ayrıca yine ekonomik kaygılarla büyük şehirlere doğru yaşanan göçlerle birlikte çocukların Nogaycayı aktif bir şekilde kullanacakları toplumsal alanların gittikçe daralması dilin nesilden nesile aktarımını zorlaştırmaktadır. Diğer yandan ise yetişkinlerin önemli bir kısmının ve yaşlı neslin neredeyse tamamının Nogaycayı tercih ediyor olması, çocukların bizzat kullanmasalar da bir ölçüde aile içi iletişimi sağlayan bu dili en azından anlamalarında hâlâ önemli bir motivasyon unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır.
Makalemizde, görsel malzemenin, Nogaycayı etkin olarak kullanmayan ikidilli çocukların, var olduğunu düşündüğümüz edilgen dilsel belleklerini harekete geçirme amacıyla kullanılabileceği düşüncesinden hareket ediyoruz. Bu bağlamda, bu tür malzemenin, özellikle, toplumsal hayatı, kültürel unsurları ve yaşlı nesli gerçekçi olarak yansıtan fotoğrafların, duygusal ilgiyi tetiklemek suretiyle çocuklarda, miras dili olan Nogaycanın tercihen ya da alternatifsiz kullanıldığı durumlarla ilgili belleği ortaya çıkaracağını var sayıyoruz. Yaklaşımımız, dilin belgelenmesi amacıyla gerçekleştirdiğimiz saha araştırmalarında derlediğimiz fotoğraflar ile eğitim ve dilbilim alanlarında uygulanan yöntemleri bir araya getirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nogayca, dil öğretimi, görsel malzeme, anımsatıcılar, dilin yeniden canlandırılması

Kaynakça

• Austin, P. & Sallabank, J. (2018). Language documentation and language revitalization: Some methodological considerations. Hinton, Leanne; Huss, Leena; Roche, Gerald (eds), The Routledge Handbook of Language Revitalization. Abingdon: Routledge. p.207-215.
• Brown, H. D. (2019). Language assessment: principles and classroom practices. White Plains, NY: Pearson Education (Third edition).
• Himmelmann, N. P. (2006). Language documentation: What is it and what is it good for? Gippert, J.; Himmelmann, N.P.; Mosel, U. (eds), Essentials of Language Documentation. Berlin & New York: Mouton de Gruyter. p.1-30.
• Karakoç, B. (forthcoming). “Noghay”. Johanson, Lars & Csató, Éva Á. (eds), The Turkic languages. London & New York: Routledge. (Second revised edition).
• Nathan, D. & Fang, M. (2009). “Language documentation and pedagogy for endangered languages: a mutual revitalisation”. Austin, Peter K. (ed.), Language Documentation and Description. Vol. 6. London: SOAS. p.132-160.
• Penfield, S. D. & Tucker, B. V. (2011). From documenting to revitalizing an endangered language: where do applied linguists fit? Language and Education, 25(4), p.291-305.
• Sapién, R.-M. & Hirata-Edds, T. (2019). “Using existing documentation for teaching and learning endangered languages”. Language and Education, 33(6), p.560-576.
• Stahlberg, S. (2020). Multicoloured language. Helsingfors/Helsinki: Bokpil.