Niğde'de Çalışan Annelerin İş - Aile Yaşamı: Sosyolojik Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 2, 121 - 149, 31.10.2024

Özlem Onat , Hakkı Kalaycı

https://doi.org/10.57115/karefad.1436594

Öz

Araştırma, iş gücüne katılan annelerin ev dışında aktif rol almasının aile dinamikleri ve iş yaşamına etkilerini sosyolojik bir perspektifle incelemeyi amaçlamaktadır. Bu araştırma, fenomenolojik yaklaşıma dayalı nitel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Araştırma kapsamında örneklem olarak Niğde ilinde en az 2 yıl süreyle çalışma hayatında bulunmuş 15 anne seçilmiştir. Katılımcıların aile ve iş yaşamlarıyla ilgili düşünceleri, yarı yapılandırılmış 18 sorudan oluşan görüşme formu aracılığıyla anlaşılmaya çalışılmıştır. Elde edilen bulgular temel temalar etrafında belirlenmiştir. Bu temalar üzerine yoğunlaşan betimsel analizler gerçekleştirilmiş ve veri analizi kod açma yöntemi kullanılarak anlaşılmaya çalışılmıştır. Ortak örüntülerin belirlenmesiyle sonuçlar çıkarılmıştır. Bulgular, kamu sektöründe çalışan annelerin iş hayatında karşılaştığı zorlukları ve duygusal deneyimleri açık bir şekilde ortaya koymuştur. Araştırmanın öne çıkan sonuçları arasında iş hayatında olan annelerin çocuklarıyla yeterli zaman geçirememesi, iş yerinde izin taleplerinde yaşadıkları güçlükler ve devlet politikalarının geliştirilme ihtiyacı bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlar, çalışan annelerin iş hayatını dengelemek zorunda olduklarını ve çeşitli zorluklarla karşılaştıklarını açıkça göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Çalışan anne, iş ve aile yaşamı, sosyolojik değerlendirme, Niğde

Work-Family Life of Working Mothers in Niğde: A Sociological Evaluation

Öz

The research aims to examine the sociological implications of mothers' active participation in the workforce on family dynamics and work life. Adopting a phenomenological approach, the study is designed as a qualitative research. A sample of 15 mothers, who have been employed in the workforce in Niğde province for at least 2 years, was selected. Participants' thoughts on their family and work lives were explored through a semi-structured interview form consisting of 18 questions. The obtained data were analyzed around core themes, employing descriptive analyses and using the method of open coding for data analysis. Results were drawn by identifying common patterns. Findings clearly illustrate the challenges and emotional experiences faced by mothers working in the public sector. Prominent outcomes of the study include mothers' inability to spend sufficient time with their children due to work commitments, difficulties encountered in requesting leave at the workplace, and the need for the development of state policies. The results highlight that working mothers are required to balance their work lives, encountering various challenges in the process.

Anahtar Kelimeler

Working Mother, Work and Family Life, Sociological Evaluation, Niğde

Kaynakça

• Adak, N. (2007). Kadınların ikilemi: İş ve aile yaşamı. Sosyoloji Dergisi (Ülgen Oskay'a Armağan Özel Sayısı), 1-15.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. Sakarya Kitabevi.
• Arat, Y. (2011). Türkiye'de çalışan kadınlar: Çalışma yaşamında cinsiyet eşitsizliği. Eflatun Yayınevi.
• Aslan, A. E. (2006). Cumhuriyet ve kadın memurlar. Amme İdaresi Dergisi, 39(4), 120-121.
• Aşık, A. G. (2013, 17 Ocak). 10. kalkınma planı ve yine Türkiye’yi kadınlar büyütebilir mi? Tepav. https://www.tepav.org.tr
• Atıl, Y. H. (2009). Türkiye’de üniversite kütüphanelerinde kadın işgücü. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 23, 353.
• Beyenal, S. (2019). Çalışan anne olmanın ev, iş ve sosyal yaşam üzerindeki etkileri [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Büyük, S. ve Tansel, A. (2007). Türkiye'de çocuk sahibi kadınların işgücü piyasasına katılımı: Eğilimler ve engeller. T.C. Kalkınma Bakanlığı, Çalışma ve İş Kurumu Araştırma Dairesi Başkanlığı.
• Çıtak, M. (2008). Türkiye'de kadın işgücü piyasasının tarihsel süreci ve çalışan kadınların sosyal korunması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 25-46.
• Çiftçi, Ö. (1982). Kadın sorunu ve Türkiye’de kamu görevlisi kadınlar. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Çoban Döşkaya, F. (Editor) (2010). 21. yüzyılın eşiğinde kadınlar: Değişim ve güçlenme. 1, Dokuz Eylül Yayınları. Doğramacı, E. (1989). Türkiye’de kadının dünü ve bugünü. Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji (C. Güzel Yay. Haz.). Kırmızı Yayınları.
• Hüseyinli, N. ve Hüseyinli, T. (2016). Çocuk bakımının kadın işgücü üzerinde etkileri ve hukuki düzenlemeler. Akdeniz İİBF Dergisi, 16 (34), 108-137.
• Jary, D., & Jary, J. (1991). The Harper Collins Dictionary Of Sociology. HarperCollins.
• Kasapoğlu, A. (2012). Sosyolojik yaklaşımlar temelinde aile kuramları. A. Kasapoğlu ve N. Karkıner (Ed.), Aile sosyolojisi içinde (ss. 2-26). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Larossa & Reitzes. (1993) Orta sınıf babalığında süreklilik ve değişim akt. Erdem, S. (2019). Sosyolojide temel fikirler, 137.
• Makal, A. (2012). Türkiye’de kadın emeğinin tarihsel kökenleri: 1920-1960. A. Makal ve G. Toksöz (Ed..). Geçmişten günümüze Türkiye’de kadın emeği içinde (ss. 38-115). Ankara Üniversitesi Yayınevi.
• Önder, N. (2013). Türkiye’de kadın işgücünün görünümü. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 35-61.
• Özcan, Y. Z. ve Özbay, Ö. (2002). Sosyolojide yöntem. İ. Sezal (Ed.), Sosyolojiye giriş içinde (ss. 57-93). Martı Kitap ve Yayınevi.
• Özdemir, E. (2021). Çalışan kadınların annelik ve iş hayatı deneyimleri: Gaziantep örneği [Yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Özgür, G. (2020). Tarihsel değişim sürecinde iş ve aile yaşamında kadın: Muğla ili, bankacılık sektöründe çalışan çocuklu kadınlar üzerine bir inceleme [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ritzer, G. (1992). Sociological theory (Ümit Tatlıcan, Çev.). McGraw-Hill, Third Edition. http://www.umittatlican.com/files/Emile%20Durkheim%20(Ritzer,%201992).pdf
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.