KARADENİZ’E KIYISI OLAN ÜLKELERDEN İTHAL EDİLEN HUŞ VE YERLİ KAYIN TOMRUKLARINDAN ÜRETİLEN KONTRPLAKLARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 6, 353 - 359, 30.12.2018

Evren Osman Çakıroğlu , İsmail Aydın , Aydın Demir

https://doi.org/10.31765/karen.505960

Öz

Kontrplak
üretiminde genellikle kullanılan ağaç türleri kayın, kızılağaç, kavak, ladin,
çam, okume, tetra, ozigo ve diğer tropik türlerdir. Ülkemizde genelde kayın
ağacının kullanılması, hammadde temini ve maliyeti gibi problemleri beraberinde
getirmektedir. Bu nedenle değişik ağaç türlerinin kontrplak üretiminde
kullanılması gerekliliği üzerinde durulmaktadır. Bu çalışmada, özellikle
Avrupa, Baltık ülkeleri, Polonya, Belarus ve Rusya’da kontrplak sektöründe
kullanılan önemli ağaç türlerinden biri olan huş odunu, kayın odunu ile
karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Bu amaçla üre formaldehit ve melamin üre
formaldehit tutkalları kullanılarak yerli kayın ve Ukrayna’dan ithal edilen huş
tomruklardan elde edilen soyma kaplamalardan üretilen kontrplaklar (kayın, huş
ve huş-kayın) karşılaştırılmıştır. Kontrplak levhalarının yapışma ve eğilme
direnci değerleri sırasıyla TS EN 314-1 ve TS EN 310 standartlarına göre
belirlenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, huş kaplamalardan üretilen
kontrplakların göstermiş olduğu mekanik özellikler, kayın kontrplaklara yakın
değerler vermiştir. Kullanım yerine göre gerekli standart değerleri karşıladığı
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Karadeniz, Mekanik Özellikler, Kayın, Huş, Kontrplak

Kaynakça

• ANŞİN, R. & Özkan, Z. C. (1993), Tohumlu Bitkiler, Odunsu Taksonlar, KTÜ Orman Fak. Yayın No: 167/19, Trabzon. BERKEL, Adnan (1941), Şark Kayını Teknolojik Vasıfları ve İstimali Hakkında Araştırmalar, Yük. Ziraat Enst. Yay. Sayı:118, Ankara. BOZKURT, Yılmaz (1992), Odun Anatomisi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No: 415, İstanbul. BOZKURT, A.Y. & Göker, Y. (1986), Tabakalı Ağaç Malzeme Teknolojisi. İ.Ü. Orman Fakültesi Yayın no: 378, İstanbul. BOZKURT, Y. & Erdin, N. (1990), “Ticarette Kullanılan Ağaçlarda Fiziksel ve Mekanik Özellikler”, İ.Ü. Orman Fak. Dergisi, Seri B, 40 (1), 7-24, İstanbul. BOZKURT, Y. & Erdin, N. (1992), “Yoğunluk ile Mekanik Özellikler Arasındaki İlişkiler”, ORENKO’92, 1992, Trabzon, I. Cilt, s. 199-222. CHOW, S. & Chunsi, K.S. (1979), “Adhesion Strength and Wood Failure Relationship in Wood-Glue Bonds”, Mokuzai Gakkaishi, 25 (2), 125-131. DIN 68705-3, (2003), Yapı Kontrplakları, Alman Standartları Enstitüsü, Verlag. GÜVEN, M., Güler, S. & Daşdemir, İ. (2000), “Erzurum ve Erzincan Yöreleri İçin Huş (Betula pendula l.) Orijin Denemesinin Altı Yıllık Sonuçları”, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Doa Dergisi (Journal of Doa) sayı:8. HERÄJÄRVI, H. (2002). “Properties of birch (Betula pendula, B.pubescens) for sawmilling and further processing in Finland”, The finnish Forest Research Institute, Research Papers, 35 (4), 469-485. HERÄJÄRVI, H. (2004), “Variation of basic density and Brinell hardness within mature Finnish Betula pendula and B. pubescens stems”, Wood Fiber Sci., 36 (2), 216-227. MALKOÇOĞLU, Abdülkadir (1994), Doğu Kayını (Fagus Orientalis Lipsky.) Odununun Teknolojik Özellikleri, Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon. NAMARA, U.S. & Waters, O. (1970), “Comparison of the rate of glueline strength development for oak and maple”, Forest Products Journal, 20 (3), 34-35. PELTOLA, Aarre (2007), The Finnish Statistical Yearbook of Forestry 2007. Finnish Forest Research Institute. 436 p. TANRIVERDİ, F. (1977), “Huşların (Betula L.) Doğu Anadolu Bölgesinde Doğal Yayılış Alanları ve Peyzaj Mimarisinde Kullanılış Olanakları Üzerinde Bir Araştırma”, A.Ü. Ziraat Fak. Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1. TERZİEVA, Ekaterina (2008), The Russian Birch Plywood Industry, Master Thesis, Department of Forest Products, Swedish University of Agricultural Sciences, Swedish. TOKSOY, D., Çolakoğlu, G., Aydın, İ., Çolak, S. & Demirkır, C. (2006), “Technological and economic comparison of the usage of beech and alder wood in plywood and laminated veneer lumber manufacturing”, Building and Environment, 41 (2006), 872–876. TS EN, 310 (1998), Ahşap Esaslı Levhalar, Eğilme Dayanımı ve Eğilmede Elastikiyet Modülünün Tayini, 1. Baskı, TSE Ankara. TS EN, 314-1 (1998), Kontrplak-Kaplama Yapışma Kalitesi, Bölüm:1 Deney Metodları, 1. Baskı, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara. VERKASALO, E. & Heräjärvi, H. (2009), “Potential of Europen Birch Species for Product Development of Veneer and Plywood- Recovery, Grades and Mechanical Properties and Future Market Requirements”, Forest Product Industry, Vol:52, pp 40-51. WAGENFÜHR, R. (1996). Holzatlas. [Wood Atlas]. VEB Fachbuchverlag Leipzig. 4th ed. 688 p. (In German).