Öz
Bu çalışmada, Bafra’nın en özgün ve gösterişli tarihi evlerinden biri olan Yıldız Evi’nin sanat ve mimarlık tarihi bağlamında tanıtılarak değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Ayrıntılı bir şekilde incelenerek belgelenen yapının geleneksel Bafra konutları içindeki konumu, Osmanlı konut mimarisindeki yeri hususu değerlendirilmiştir.
Zemin katı dükkân, üst katları bağımsız konut olarak tasarlanıp inşa edilen üç katlı Yıldız Evi, merkez Gazipaşa Mahallesi’nde bulunmaktadır. Vaktiyle Rum bir aile tarafından yaptırılan yapı, kısmen küçük çaplı hasar görmekle birlikte, özgün görünümünü ve mimari bütünlüğünü büyük ölçüde korumaktadır. Yapım sistemi ve süsleme özellikleri, yapının 1880’li yıllar ile 1910 yılı arasında yapılmış olabileceğine işaret etmektedir. İnşa edildiği dönemin mimari özelliklerini yansıtan konut, Bafra’nın en özgün ve gösterişli evlerinden biridir.
Yıldız Evi, geleneksel Bafra konutlarında görülen en yaygın tip olan kâgir yığma yapım sistemli bir yapıdır. Yamuk dörtgen şeklindeki köşe parselde yapılan ve iki cephesi sokağa açılan Yıldız Evi, sokak perspektifi bağlamında estetik haz uyandıran, ilgi çekici dekoratif ayrıntılar içeren simetrik ve dengeli bir cephe düzenine sahiptir. Yapı, 19. yüzyıl sonrası geleneksel Türk konutlarının büyük çoğunluğuna hakim olan iç sofalı düzenin baskın olduğu Bafra konutlardan biridir. Plan birimlerinin yamuk dörtgen şeklindeki parsel üzerine yerleştirilmesi, mekânlar arası geçiş/ilişki, işlev ve cephelerle bağlantı bakımından yapı, son derece başarılıdır. Yıldız Evi’nin cephe tasarımı, cephe elemanlarının biçim dili, cephelerde yer alan taş ve sıvalı kabartma bezemeler, dönemin birçok yapısını şekillendiren Batı Yeni Klasiği ve Türk Ampiri üslup etkileri taşımaktadır. Geleneksel Bafra evleri bağlamında, Yıldız Evi, cephe elemanlarının tür çeşitliliği ve dekoratif unsurların yoğunluğu bakımından en dikkat çeken örneklerden biridir.
Anahtar Kelimeler
Osmanlı mimarisi Karadeniz Bölgesi Bafra geleneksel konut ev.
Destekleyen Kurum
yok
Proje Numarası
yok
Teşekkür
yok
Kaynakça
- Abdik, Ertan vd., (2012), Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 2012, Samsun: Samsun Valiliği.
- Bayraktar, M. Sami (2016), Samsun’da Türk Devri Mimarisi, Samsun: Canik Belediyesi.
- ________ (2018), Çarşamba’da Tarihi Yapı Mirasımız, Tarih Boyunca Çarşamba, (Ed. İbrahim Tellioğlu), Trabzon: Serander Yayınları, 111-182.
- Bayraktar, M. Sami, Alper Atıcı, Şuayip Çelemoğlu, N. Tuğba Yiğitpaşa, (2021), “Tekkeköy’de Tarihi Yapı Mirası”, Tarih Boyunca Tekkeköy, (Ed. İbrahim Tellioğlu), İstanbul: Serander Yayınları.
- Caner Tarkan Yıldız, Ankara, 1965, Üniversite, Eczacı.
- Çelemoğlu, Şuayip (2022), “Fatsa Kabakdağı Kırsal Mimarisi”, Fatsa ve Yöresi Tarihi – II, (Ed. Sadullah Gülten vd.), Samsun: Fenomen Yayınları, 369-400.
Öz
Anahtar Kelimeler
Osmanlı mimarisi Karadeniz Bölgesi Bafra geleneksel konut ev.
Proje Numarası
yok
Kaynakça
- Abdik, Ertan vd., (2012), Taşınmaz Kültür Varlıkları Envanteri 2012, Samsun: Samsun Valiliği.
- Bayraktar, M. Sami (2016), Samsun’da Türk Devri Mimarisi, Samsun: Canik Belediyesi.
- ________ (2018), Çarşamba’da Tarihi Yapı Mirasımız, Tarih Boyunca Çarşamba, (Ed. İbrahim Tellioğlu), Trabzon: Serander Yayınları, 111-182.
- Bayraktar, M. Sami, Alper Atıcı, Şuayip Çelemoğlu, N. Tuğba Yiğitpaşa, (2021), “Tekkeköy’de Tarihi Yapı Mirası”, Tarih Boyunca Tekkeköy, (Ed. İbrahim Tellioğlu), İstanbul: Serander Yayınları.
- Caner Tarkan Yıldız, Ankara, 1965, Üniversite, Eczacı.
- Çelemoğlu, Şuayip (2022), “Fatsa Kabakdağı Kırsal Mimarisi”, Fatsa ve Yöresi Tarihi – II, (Ed. Sadullah Gülten vd.), Samsun: Fenomen Yayınları, 369-400.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | yok |
| Yayımlanma Tarihi | 7 Temmuz 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 9 Sayı: 18 |
Kaynak Göster
The Journal of Institute of Black Sea Studies is an Open Access journal and provides immediate open access to its contents. The Journal aims to promote the development of global Open Access to scientific information and research. The Publisher provides copyrights of all online published papers (except where otherwise noted) for free use of readers, scientists, and institutions (such as link to the content or permission for its download, distribution, printing, copying, and reproduction in any medium, except change of contents and for commercial use), under the terms of Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0). License, provided the original work is cited. Written permission is required from the publisher for use of its contents for commercial purposes.
The Journal of Institute of Black Sea Studies is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0).