Psikoseksüel Gelişim Kuramının Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği Alanına Yansımaları

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 68 - 82, 19.12.2017

Tuğba Yılmaz Esencan , Gülay Rathfısch

Öz

Hemşirelik kuramları, hemşireliğin temel kavramlarına ve aralarındaki ilişkiyi tanımlama, açıklama ve öngörüde bulunma yoluyla sistematik bir görüş kazandıran, uygulamaları destekleyen, kolaylaştıran ve rehberlik eden hemşirelik bilimsel bilgisinin zihinsel formlarıdır. Hemşirelik uygulamalı bir disiplin ve uygulamalı bir bilim olarak kabul edilir ve temelinde birçok farklı disiplinlerin etkisi bulunmaktadır. 1800'lerde ilk olarak ortaya çıkan Psikolojik bilim ya da davranış bilimlerinin, hemşirelik uygulamasında önemli etkileri vardır. Bunların başında ise doğum ve kadın hastalıkları alanında Freud’un kuramları ve kişilik gelişimi evrelerinin hemşirelik girişimlerine ve bakım sürecine yansımaları gelmektedir. Freud’un kuramları, fikir ve kavramları hastalıklarla ilgili birçok süreci anlamakta büyük etkiye sahiptir. Bireyin kişisel gelişimin karmaşık doğasını, gebelik sürecini, postpartum dönemi, emzirme sürecini, hormonların psikolojik etkilerini, kadının yaşam dönemlerini ve kadın hastalıkların nedenlerini ve tedavilerini anlayabilmek amacıyla kadın sağlığı hemşiresi bu teorilerle ilgilidir. Hemşire ve ebe gebesinin ihtiyaçlarını belirleyebilir ve davranışlarına daha uygun tepki verebilir. Özellikle psikolojik açıdan algısında farkındalık oluşturarak empatik yaklaşma yeteneğini kullanabilir. Gebelik, doğum ve doğum sonrası sürecin etkilerini, ihtiyaçlarını belirleyerek gebenin bakımını bu doğrultuda planlayabilir. Gebelik ve doğum sürecinde korkularıyla baş etme yöntemleri geliştirme ve yüzleşmesi için bilinçaltı davranışlarının kontrol edilmesi de oldukça yararlı olur. Her gebeliğe özel bireysel hemşirelik ve ebelik bakım planı geliştirilmesini sağlar. Hemşire bu teorileri kullanarak hastalığını kabullenmeyen jinekolojik onkoloji hastalarının tedaviye uyum sağlamasına, obstetride gebelik sürecini ve doğum sürecini desteklemekte, emzirme döneminde, postpartum dönemde, kadının tüm yaşam dönemlerinde, diyetinin düzenlenmesinden sağlıklı yaşam kalitesi davranışları oluşturmak ve diğer ilgili konuların önemini anlamaları konusunda da yardımcı olur.

Anahtar Kelimeler

Kadın Hastalıkları ve Doğum Hemşireliği, Ebe, Psikoseksüel Gelişim Kuramı, Freud

Kaynakça

• Beji N. Aşçı Ö.S (2011). Cinsellikle ilgili Kuramlar ve İlk Bilimsel Çalışmalar. Androloji Bülteni.,45: 160–163. Brenner, C (1998). Psikanaliz. Temel Kavramlar. (Çev. I. Savaşır, Y. Savaşır). Ankara: Hekimler Birliği Yayınları. Chatterjee, J (2010). Original source of the psychodynamic theory. Erişim Tarihi: 21.11.2016. Cherry, K (2012). Freud's Stages of Psychosexual Development. Erişim Tarihi: 21.11.2016,Psychology:http://psychology.about.com/od/theoriesofpersonality/ss/psychosexualdev_7.htm Conk Z,Yılmaz H, Bolışık B, Başbakkal (2013).Pediatri Hemşireliği. Çocukluk Döneminde Büyüme ve Gelişme.,s.s:54-99. Deutsch M, Krauss R.M(1972). Les Theories on Psychologie Sociale, Psikoseksüel Gelişim Evreleri.,Çev. Doç Dr. Bekir Onur, Mouton,Paris. Doksa T K, Önen B (2004). Portreler Sigmund Freud., Yeni Symposium, 42 (2): 60-71. Ersevim İ(1997). Freud ve Psikanalizin Temel İlkeleri. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul,s. 110. Esencan Y.T., Beji K.N(2015). Günümüze Değin Cinsellik Konusunda Yapılan Çalışmaların İrdelenmesi., Androloji Bülteni; 17(63):301-310. Freedman, J. L. Sears, D.O. ve Carlsmith J. M. (1978). Introduction to Psychology, Prentice Hall, (Çev. A. Dönmez), Sosyal Psikoloji, (2. Baskı), Ankara: İmge Kitabevi, 1993. Freud, S. (1971). Introductory Lectures on Psychoanalysis, Londra: Hogarth Press, (Çev. Selçuk Budak), Psikanalize Giriş Dersleri, (1. Basım), Ankara: Öteki Yayınevi, 1994. Freud,S(1969).La vie sexuelle., P.U.F., Paris s:139-155. Jerrold S. Greenberg. Clint E. Bruess. Sarah C(2011). Conklin. Exploring The Dimensions of Human Sexuality. Fourth Edition. Usa, Jones and Bartlett Publishers;47–60. Karabacak Ü., Acaroğlu R(2011). Konfor Kuramı, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, cilt.4, ss.197-202. Karagözoğlu Ş (2005). Bilimsel Bir Disiplin Olarak Hemşirelik., Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9 (1), ss.6-14. Kozier B, Erb G,Bufalıno P. (1989) . İntroduction to Nursing. Concepts of Growth and Development. P:350-355. Lindberg J, Hunter M, Kruszewski A. (1990).Introduction to Nursing Concepts Issues&Opprtunities. General Principles of Growth and Development. P:89-91. Morgan, C. T (2004). Psikolojiye Giriş. (H. Arıcı, O. Aydın, R. Bayraktar, o. İmamoğlu, S. Karakaş, I. Savaşır, et al., Çev.) Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları. Neyzi O, Ertuğrul (2002). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları. Büyüme ve Gelişme., s.s;:57-88. Örüner E, Büyükgönenç L( 2012). Çocuk Sağlığı. Büyüme ve Gelişme.,s.s:34-74. Öztürk,M.O (1998). Psikanaliz Ve Psikoterapi, Bilimsel Tıp Yayınevi, 3. Baskı, Ankara. Potter A,Perry A.(1985). Fundamentals of Nursing. Growth ande Development.p:461-462 Potter A,Perry A.(1995). Basic Nursing Theory and Practise. Growth and Development.p:437. Sperry L.,Gudeman E.J., Blackwell B.,Faulkner R.L (2002). Psikiyatrik Olgu Formulasyonları.. Çev: Levent Küey. İzmir. Sigmund Freud, çev.: Ali Babaoğlu(2014). Haz İlkesinin Ötesinde: Ben ve İd., Metis Yayınevi, İstanbul,4. Baskı, ss. 84-85. Taner Y, Arsev A(2007). Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları. Büyüme ve Gelişme Kuramları. P:3-10. Teber S (2003). “Bilimsel Bir Peri Masalı” Sigmund Freud’un “Aile ve Tarihsel Romanı”.İstanbul: Okuyan Us Yayın. Velioğlu P (1999) Hemşirelikte Kavram ve Kuramlar, İstanbul, Alaş Ofset. Yanbastı G (1996). Kişilik Kuramları (2nci Baskı). İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, No. 53.