Adölesan Annelerin Anneliğe Geçiş Süreci ve Hemşirelik Yaklaşımı

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: Özel Sayı-1 - 2. ULUSLARARASI 4. ULUSAL DOĞUMA HAZIRLIK EĞİTİMİ VE EĞİTİCİLİĞİ KONGRESİ KONGRE BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 95 - 99, 29.05.2023

Ebru Özcan Serap Topatan

Öz

Anne olmak, var olan ve bilinen bir gerçeklikten, bilinmeyen bir gerçekliğe geçişi içeren büyük ve gelişimsel bir yaşam olayıdır. Bu gelişimsel dönemde kadınların bebekleri ile etkileşimlerine güvenmesi, anne olarak kendilerini yeterli hissetmesi, annelik rolünü içselleştirmesi ve annelik rolünü yaşamda var olan diğer rollerine entegre etmesi ile annelik kimliğini kazanmış olur. Annelik kimlik kazanımı, annelerin geçiş sonrası rollerine uyum sağlamalarına; kişilerarası ilişkilerine, annenin olumsuz duygularıyla başa çıkabilmesine ve duygularını yönetebilmesine, annenin kendini güçlenmiş ve özgür hissetmesine yardımcı olmaktadır. Yaş, sosyal destek, annelik rolüne hazır oluşluk, fiziksel ve psikososyal iyilik hali gibi faktörler annelik kimliğinin kazanılmasında rol oynar. Adölesan anneler anneliğe geçiş ve annelik kimliği kazanımında risk altında olan bir gruptur. Adölesan anne olma, adölesanın başkalarına ve kendine olan güveninin ve benlik saygısının azalmasına neden olmaktadır. Adölesan anneler doğum sonrası yalnızlık duyguları, uyku bozuklukları, kendine-bebeğine zarar verme gibi düşünceleri içeren depresyon açısından da büyük risk altındadırlar. Bununla birlikte adölesan annelerin anksiyete, yüksek stres ve depresyon düzeyleri çocukların motor gelişimlerini olumsuz etkilemektedir. Adölesan annelerin gerek fiziksel gerekse psikosoyal yönden karşılaşabileceği riskler göz önünde bulundurulduğunda anne olmaya geçiş sürecinde özellikle desteklenmeleri gereken bir grup olduğu açıkça görülmektedir. Bu nedenle hemşireler anneliğe geçiş sürecinde adölesanların yaşadıkları değişimleri, bakım gereksinimlerini ve annelerin bu süreçteki tepkilerini anlamalı ve bireye bu doğrultuda bakım vermelidirler.
Anahtar Kelimeler: Adölesan, adölesanlarda anneliğe geçiş, anne olmak.

Anahtar Kelimeler

Adölesan, adölesanlarda anneliğe geçiş, anne olmak.

Kaynakça

• Arnold-Baker, C. (2019). The process of becoming: maternal identity in the transition to motherhood existential analysis. Journal of the Society for Existential Analysis, 30(2).
• Barimani, M., Vikström, A., Rosander, M., ForslundFrykedal, K., & Berlin, A. (2017). Facilitating and inhibiting factors in transition to parenthood–ways in which health professionals can support parents.
• Scandinavian Journal of Caring Sciences, 31(3), 537-546.
• Brown, S. G., Hudson, D. B., Campbell-Grossman, C., Kupzyk, K. A., Yates, B. C., & Hanna, K. M. (2018). Social support, parenting competence, and parenting satisfaction among adolescent, african american, mothers. Western Journal of Nursing Research, 40(4), 502-519.
• Campos, A. C. S., Barbieri, M., Torloni, M. R., & Guazzelli, C. A. F. (2012). Does motherhood affect the quality of life of adolescents. Journal of Pediatric and Adolescent Gynecology, 25(6), 380-383.
• Crugnola, C. R., Ierardi, E., Bottini, M., Verganti, C., & Albizzati, A. (2019). Childhood experiences of maltreatment, reflective functioning and attachment in adolescent and young adult mothers: effects on mother-infant interaction and emotion regulation. Child Abuse & Neglect, 93, 277-290.
• DeVito, J. (2010). How adolescent mothers feel about becoming a parent. The Journal of Perinatal Education, 19(2), 25.
• Ding, Y. H., Xu, X., Wang, Z. Y., Li, H. R., Wang, W. P. (2014). The relation of infant attachment to attachment and cognitive and behavioural outcomes in early childhood. Early Human Development, 90, 459–464. doi: 10.1016/j.earlhumdev.2014.06.004.
• Dünya Sağlık Örgütü, https://www.who.int/health-topics/adolescent-health/#tab=tab_1,2021
• Erfina, E., Widyawati, W., McKenna, L., Reisenhofer, S., & Ismail, D. (2019). Adolescent mothers' experiences of the transition to motherhood: An integrative review. International Journal of Nursing Sciences, 6(2), 221-228.
• Goossens, G., Kadji, C., & Delvenne, V. (2015). Teenage pregnancy: a psychopathological risk for mothers and babies. Psychiatria Danubina, 27(1), 499-503.
• Harding, J. F., Zief, S., Farb, A., & Margolis, A. (2020). Supporting expectant and parenting teens: new evidence to ınform future programming and research. Maternal and Child Health Journal, 24(2), 67-75.
• Khandan, S., Riazi, H., Amir Ali Akbari, S., Nasiri, M., & Montazeri, A. (2018). Adaptation to maternal role and infant development: a crosssectional study. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 36(3), 289-301.
• Kingston, D., Tough, S., & Whitfield, H. (2012). Prenatal and postpartum maternal psychological distress and infant development: a systematic review. Child Psychiatry & Human Development, 43(5), 683–714. doi:10.1007/s10578-012-0291-4.
• Laney, E. K., Hall, M. E. L., Anderson, T. L., & Willingham, M. M. (2015). Becoming a mother: the influence of motherhood on women's identity development. Identity, 15(2), 126-145.
• Lanzi, R. G., Bert, S. C., Jacobs, B. K., & Centers for the Prevention of Child Neglect. (2009). Depression among a sample of first‐time adolescent and adult mothers. Journal of Child and Adolescent Psychiatric Nursing, 22(4), 194-202.
• Letourneau, N. L., Stewart, M. J., & Barnfather, A. K. (2004). Adolescent mothers: support needs, resources, and support-education interventions. Journal of Adolescent Health, 35(6), 509-525.
• Logsdon, M. C., Barone, M., Lynch, T., Robertson, A., Myers, J., Morrison, D., ... & Gregg, J. (2013). Testing of a prototype Web-based intervention on postpartum depression for adolescent mothers. Applied Nursing Research, 26 (3), 143-145.
• Mallette, J. K., Futris, T. G., Brown, G. L., & Oshri, A. (2015). The influence of father involvement and interparental relationship quality on adolescent mothers' maternal identity. Family Relations, 64(4), 476-489.
• McGuinness, T. M., Medrano, B., & Hodges, A. (2013). Update on adolescent motherhood and postpartum depression. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services, 51(2), 15-18.
• Meighan, M., Mercer R. T. (2018). Maternal role attainment-becoming a mother. Aldlisgood, M. (ed). In: Nursing Theorists and Their Work (p. 432-446). 9th ed. St. Louis, Elsevier.
• Meleis, A. I. (2010). Transitions theory: Middle Range and Situation Specific Theories in Nursing Research and Practice. Springer publishing company.
• Meleis, A. I. (2019). Facilitating and managing transitions: an ımperative for quality care. Investigación en Enfermería: Imagen y Desarrollo, 21(1).
• Mercer, R. T. (2004). Becoming a mother versus maternal role attainment. Journal of Nursing Scholarship. 36(3). 226-232.
• Mercer, R. T. & Walker L. O. (2006). A review of nursing interventions to foster becoming a mother. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 35(5), 568-582.
• Muzik, M., Rosenblum, K., Schuster, M., Kohler, E. S., Alfafara, E., & Miller, N. M. (2016). A mental health and parenting intervention for adolescent and young adult mothers and their infants. J Depress Anxiety, 5(233), 2167-1044.
• Nelson, A. M. (2003). Transition to motherhood. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing, 32(4), 465-477.
• Parfitt, Y., Pike, A., & Ayers, S. (2014). Infant developmental outcomes: a family systems perspective. Infant and Child Development, 23, 353–373. doi:10.1002/icd.1830.
• Rezaeian, A., NiknejadJalali, A., & Ashrafzadeh, F. (2013). An evidence based care package to improve motor skills of infants living in fostercare according to integrative review approach. Evidence Based Care, 3, 73–87. doi:10.22038/ebcj.2013.1084.
• Sangsawang, B., Wacharasin, C., & Sangsawang, N. (2019). Interventions for the prevention of postpartum depression in adolescent mothers: a systematic review. Archives of Women's Mental Health, 22(2), 215-228.
• Schumacher, K. L. & Meleis, A. I. (1994). Transitions: a central concept in nursing. The Journal of Nursing Scholarship, 26(2), 119-127. Trivette, C. M., Dunst, C. J., Hamby, D. W. (2010). Influences of family-systems intervention practices on parent-child interactions and child development. Topics in Early Childhood Special Education, 30(1), 3-19.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA), 2018. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
• Venkatesh, K. K., Phipps, M. G., Triche, E. W., & Zlotnick, C. (2014). The relationship between parental stress and postpartum depression among adolescent mothers enrolled in a randomized controlled prevention trial. Maternal and Childhealth Journal, 18(6), 1532-1539.
• Warsiti, W. (2020). The effect of maternal role intervention with increased maternal role identity attainment in pregnancy and infant growth: a meta-analysis. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences, 8(F), 287-292.