Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Koku Terapisi: Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 52 - 60, 30.03.2024

Öz

Bilim dünyasında, aromaterapi ile cinsellik arasında bir bağlantı olduğu konusunda genel bir fikir birliği olsa da bu konuda yeterli çalışma yapılmamış ve odak noktası genellikle postmenopozal dönemdeki kadınlarda cinsel sorunlar ve cinsel isteksizlik gibi konuların aromaterapinin etkileri üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu nedenle, cinsel işlev bozuklukları aromaterapi ile ilişkisi geri planda kalmıştır. Çalışmalarda genellikle gül yağı ve lavanta yağı gibi yağlar aromaterapi olarak kullanılmıştır. Ayrıca bu derlemede günümüzde yaygın olarak karşılaşılan cinsel işlev bozuklukları ele alınmış ve özellikle erkekler de erektil disfonksiyon ve kadınlarda cinsel isteksizlik gibi birçok cinsel işlev bozukluğu iyileştirme potansiyeli farklı kaynaklar ışığında ele alınmıştır. Geçmişten bu yana hasta bakımında aromaterapi uygulamalarını kullanıldığı hemşirelik mesleğinde aromaterapi uygulamalarına yer vermek önemlidir çünkü holistik bakım ve mesleki etik değerleriyle uyumludur. Bu derlemede aromaterapinin cinsel işlev üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Kaynakça

  • Abbaspoor Z, Siahposh A, Javadifar N, Siahkal SF., Mohaghegh Z., & Sharifipour F. (2022). The effect of citrus aurantium aroma on the sleep quality in postmenopausal women: a randomized controlled trial. International Journal of Community Based Nursing and Midwifery, 10(2), 86–95.
  • Ali B, Al-Wabel NA, Shams S, Ahamad A, Khan SA, & Anwar F. (2015). Essential oils used in aromatherapy: A systemic review. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine, 5(8), 601-611. Andrei P, & Comune APD. (2005). Aromaterapia e suas aplicações Aromatherapy and its applications. Cadernos, 11, 57–68.
  • Ariani A, Yusita I, & Nurlaelasari D. (2022). Kombinasi aromaterapy jasmine sambac dan loving yoga terhadap disfungsi seksual pada akseptor kb suntik DMPA. Jurnal Ilmiah Universitas Batanghari Jambi, 22(3), 1923.
  • Baltacı N. (2019). Tamamlayıcı ve bütünleşik bir bakım uygulaması: aromaterapi. Sosyal Bilimler Çalışmaları Dergisi, 5 (32), 1802–1809.
  • Bilgiç Ş. (2017). Hemşirelikte holistik bir uygulama; aromaterapi. Namık Kemal Tıp Dergisi, 5(3), 134-141.
  • Bilgin Z, & Kömürcü N. (2016). Kadın cinselliği ve kanıt temelli yaklaşımlar. Androloji Bülteni, 18(64), 48–55.
  • Bülbül T. (2017). Cinsel fonksiyon bozukluklarında integratif tıp uygulamaları. Sağlık Bilimleri Dergisi, 26 (3), 282-286.
  • Choi SY, Kan, P, Lee H S, & Seol GH. (2014). Effects of Inhalation of Essential Oil of Citrus aurantium L. var. amara on Menopausal Symptoms, Stress, and Estrogen in Postmenopausal Women: A Randomized Controlled Trial. Hindawi Publishing Corporation, 1-7.
  • Chow KM, Chan JCY, Choi KC, Chan CWH (2016) A review of psychoeducational interventions to improve sexual functioning, quality of life, and psychological outcomes in gynecological cancer patients. Cancer Nurs, 39:20–31
  • Chow KM, Chan CWH, Choi KC, White ID, Siu K Y, & Sin WH. (2021). A practice model of sexuality nursing care: a concept mapping approach. Supportive Care in Cancer, 29, 1663-1673. Davies KP. (2015). Development and therapeutic applications of nitric oxide releasing materials to treat erectile dysfunction. Future Science OA, 1(1).
  • Dorri M, Hashemitabar S, & Hosseinzadeh H. (2018). Cinnamon (Cinnamomum zeylanicum) as an antidote or a protective agent against natural or chemical toxicities: a review. Drug and chemical toxicology, 41(3), 338-351.
  • Duman NB. (2019). Cinsellik ve Cinsel Sağlık: Tanımlar, Kavramlar, Cinsel Hak Ve Özgürlükler. Cinsel Sağlık, 25.
  • Edvinsson M, Karlsson M, Linton SJ, Brattgård K, Solinger G, & Flink I K. (2023). Male pelvic pain: The role of psychological factors and sexual dysfunction in a young sample. Scandinavian Journal of Pain, 23(1), 104–109.
  • Farnia V, Shirzadifar, M, Shakeri J, Rezaei M, Bajoghli H, Holsboer-Trachsler, E, & Brand S. (2015). Rosa damascena oil improves SSRI-induced sexual dysfunction in male patients suffering from major depressive disorders: Results from a double-blind, randomized, and placebo-controlled clinical trial. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 11, 625–635.
  • Faubion, S. S., & Rullo, J. E. (2015). Sexual dysfunction in women: A practical approach. American Family Physician, 92(4), 281–288.
  • Gnatta JR, Kurebayashi LFS, Turrini R NT, & Da Silva M JP. (2016). Aromatherapy and nursing: Historical and theoretical conception. Revista Da Escola de Enfermagem, 50(1), 127–133.
  • Gökmetin Z, & Özdemir L. (2016). Romatoid artritte ağrı ve yorgunluğun yönetiminde aromaterapi ve refleksolojinin kullanımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 13(1), 44-49.
  • GüL A, & Eti Aslan F. (2012). Ağrı kontrolüne kanıt temelli yaklaşım; masaj ve aromaterapi. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 4(1), 29-30.
  • Jakribettu RP, Boloor R, Bhat HP, Thaliath A, Haniadka R, Rai MP, Baliga MS. (2016). Ginger (Zingiber officinale Rosc.) Oils. In Essential oils in food preservation, flavor and safety, Academic Press, 447-454.
  • Kendurkar A, & Kaur B. (2008). Major depressive disorder, obsessive-compulsive disorder, and generalized anxiety disorder: Do the sexual dysfunctions differ? Primary Care Companion to the Journal of Clinical Psychiatry, 10(4), 299–305.
  • Khadivzadeh T, Najafi MN, Ghazanfarpour M, Irani M, Dizavandi FR, & Shariati K. (2018). Aromatherapy for sexual problems in menopausal women: a systematic review and meta-analysis. Journal of Menopausal Medicine, 24(1), 56.
  • Kiyani-Selmi A, Badami R, & Thaghian F. (2018). Comparison of the effect of resistance training and lavender fragrances on erection function in men during methadone treatment of opioid dependence. Journal of Isfahan Medical School, 35(458), 1755–1761.
  • Köse E, Sarsilmaz M, Meydan S, Sönmez M, Kuşe I, & Kavakli A. (2011). The effect of lavender oil on serum testosterone levels and epididymal sperm characteristics of formaldehyde treated male rats. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 15(5), 538–542.
  • Köse E, Sarsilmaz M, Ögetürk M, Kuş Đ, Kavakli AF. (2007). Öğrenme davranışlarında gül esans yağ aromasının rolü: deneysel bir çalışma. Fırat Tıp Dergisi, 12(3), 159–162.
  • Law KS, Azman N, Omar EA, Musa MY, Yusoff NM, Sulaiman SA, & Hussain NHN. (2014). The effects of virgin coconut oil (VCO) as supplementation on quality of life (QOL) among breast cancer patients. Lipids in health and disease, 13 (1), 1-7.
  • Lee HW, Ang L, Choi J, & Lee MS. (2021). Aromatherapy for managing menopausal symptoms: a systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Journal of Alternative and Complementary Medicine, 27(10), 813–823.
  • Lee HW, Lee MS, Kim TH, Alraek T, Zaslawski C, Kim J. W, & Moon DG. (2022). Ginseng for erectile dysfunction: a Cochrane Systematic Review. The world journal of men's health, 40(2), 264.
  • Leisegang K, & Finelli R. (2021). Alternative medicine and herbal remedies in the treatment of erectile dysfunction: A systematic review. Arab journal of urology, 19(3), 323-339.
  • Li H, He WY, Lin F, & Gou X. (2014). Panax notoginseng saponins improve erectile function through attenuation of oxidative stress, restoration of akt activity and protection of endothelial and smooth muscle cells in diabetic rats with erectile dysfunction. Urologia Internationalis, 93(1), 92–99.
  • Loripoor M, Esmaeili F, Vazirinejad R, & Dan S. (2023). The Effect of Palm Pollen Extract on Sexual Disorders in Postmenopausal Women: A Randomized Clinical Trial. International Journal of Community Based Nursing and Midwifery, 11(1), 14–22.
  • Maddocks W. (2023). Aromatherapy in nursing and midwifery practice: A scoping review of published studies since 2005. Journal of Holistic Nursing, 41(1), 62-89.
  • Malakouti J, Jabbari F, Asghari-Jafarabadi M, Javadzadeh Y & Farshbaf-Khalili A. (2017). The Impact of ginkgo biloba tablet and aromatherapy inhaler combination on sexual function in females during postmenopausal period: A double-Blind randomized controlled trial. International Journal of Women’s Health and Reproduction Sciences, 5(2), 129–136.
  • Mazalzadeh F, Hekmat K, Namjoyan F, & Sakimalehi A. (2018). Effect of fenugreek vaginal cream on dyspareunia and sexual satisfaction in menopausal women: A randomized clinical trial. Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 21(3), 22–30.
  • Mohebitabar S, Shirazi M, Bioos S, Rahimi R, Malekshahi, F, & Nejatbakhsh F. (2017). Therapeutic efficacy of rose oil: A comprehensive review of clinical evidence. Avicenna journal of phytomedicine, 7(3), 206.
  • Najar S, Yaralizadeh M, Abedi P, Namjooyan F. & Malehi O. (2015). Effect of fennel vaginal cream on dysparonia and sexual satisfaction among postmenopausal women: A double-blind randomized controlled trial. Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 18(170), 8–16.
  • Nasiri Lari Z, Atarzadeh F, Ghoreishi PS, Hosseinkhani A, & Jaldat AM. (2018). Effects of aromatherapy on sexual dysfunction: A review of Persian traditional medicine. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility, 21(4), 79-86.
  • Nikjou R, Kazemzadeh R, Asadzadeh F, Fathi R, & Mostafazadeh F. (2018). The Effect of Lavender Aromatherapy on the Symptoms of Menopause. Journal of the National Medical Association, 110(3), 265–269.
  • Niloofar H, Raheleh B, Roshanak S, & Jamshid J. (2023). Evaluation of the safety and efficacy of wormwood vaginal gel in improving sexual function and sexual satisfaction in women of reproductive age: A randomized, triple-blinds, placebo-controlled clinical trial. European Journal of Obstetrics and Gynecology and Reproductive Biology, 280, 1–6.
  • Özdemir-Alkanat H. (2015). Aromaterapi. Kanıta dayalı rehberleriyle tamamlayıcı ve destekleyici uygulamalar içinde (Editörler: Başer, M. & Taşçı, S.), 39-50. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi. Royhanaty I, Boediarsih B, & Mualifah M. (2020). Manfaat aromaterapi jasmine sambac dalam meningkatkan libido pada akseptor kb suntik DMPA. Jurnal SMART Kebidanan, 7(2), 88.
  • Sadeghi S, Yosefzadeh S, Rakhshandeh H, Dadghar S. ve Mazloum SR. (2018). Hurma poleni kapsülünün menopozdaki kadınlarda vajinal yağlama ve disparoni üzerindeki etkisi. Ebelik ve Üreme Sağlığı Dergisi , 6 (4), 1399–1408.
  • Salari N, Hasheminezhad R, Abdolmaleki A, Kiaei A, Razazian N, Shohaimi S, & Mohammadi M. (2023). The global prevalence of sexual dysfunction in women with multiple sclerosis: a systematic review and meta-analysis. Neurological Sciences, 44(1), 59-66.
  • Sebai H, Selmi S, Rtibi K, Gharbi N, & Sakly M. (2015). Protective effect of Lavandula stoechas and Rosmarinus officinalis essential oils against reproductive damage and oxidative stress in alloxan-induced diabetic rats. Journal of Medicinal Food, 18(2), 241–249.
  • Shabanian S, Ebrahimbabaei M, Safavi P, & Lotfizadeh M. (2018). Comparing the effect of rose drop, ginger, and cinnamon on sexual function in depressed women with sexual dysfunction. Pharmacognosy Research, 10(3), 314–318.
  • Sharifipour F, Heydarpour S, & Salari N. (2023). Comparison of Aromatherapy with Citrus aurantium and Lavender on Sexual Satisfaction in Breastfeeding Women: A Randomized Controlled Trial. Breastfeeding Medicine, 18(1), 23–29.
  • Smith MC, & Kyle L. (2008). Holistic foundations of aromatherapy for nursing. Holistic nursing practice, 22(1), 3-9.
  • Toptaş B, Aksu H. (2020). Yaşlı kadınların cinselliğe bakış açısı, yaşadığı sorunlar ve sağlık profesyonellerinin rolü. Arşiv Kaynak TaramaDergisi, 29(1), 24–28.
  • World Health Organization. Developing sexual health programmes. https://www.who.int/publications/i/item/WHO-RHR-HRP-10.22 .(cited 18.04.2023).
  • Zhao S, Wang J, Liu Y, Luo L, Zhu Z, Li E, & Zhao Z. (2018). Association between multiple sclerosis and risk of female sexual dysfunction: a systematic review and meta-analysis. The journal of sexual medicine, 15(12), 1716-1727.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği
Bölüm Derleme Makale
Yazarlar

Yılmaz Güneş 0009-0007-2168-3639

Sevgül Dönmez 0000-0003-2420-8167

Yayımlanma Tarihi 30 Mart 2024
Kabul Tarihi 16 Kasım 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 10 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Güneş, Y., & Dönmez, S. (2024). Koku Terapisi: Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 10(1), 52-60.
AMA Güneş Y, Dönmez S. Koku Terapisi: Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi. KASHED. Mart 2024;10(1):52-60.
Chicago Güneş, Yılmaz, ve Sevgül Dönmez. “Koku Terapisi: Cinsellik Ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 10, sy. 1 (Mart 2024): 52-60.
EndNote Güneş Y, Dönmez S (01 Mart 2024) Koku Terapisi: Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 10 1 52–60.
IEEE Y. Güneş ve S. Dönmez, “Koku Terapisi: Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi”, KASHED, c. 10, sy. 1, ss. 52–60, 2024.
ISNAD Güneş, Yılmaz - Dönmez, Sevgül. “Koku Terapisi: Cinsellik Ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi 10/1 (Mart 2024), 52-60.
JAMA Güneş Y, Dönmez S. Koku Terapisi: Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi. KASHED. 2024;10:52–60.
MLA Güneş, Yılmaz ve Sevgül Dönmez. “Koku Terapisi: Cinsellik Ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi”. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, c. 10, sy. 1, 2024, ss. 52-60.
Vancouver Güneş Y, Dönmez S. Koku Terapisi: Cinsellik ve Cinsel İşlev Bozukluklarını Hedefleyen Aromaterapinin İncelenmesi. KASHED. 2024;10(1):52-60.