Kadına Yönelik Şiddette Yaşanılan Toplumsal Sorunlar, Mücadele Stratejileri ve Hemşirenin Rolü

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 3, 242 - 249, 30.11.2024

Yılmaz Sarıboğa

Öz

Kadına yönelik şiddet, tarih boyunca var olan ve toplumun genel refahını olumsuz etkileyen bir sorundur. Fiziksel, ekonomik, cinsel ve psikolojik olmak üzere çeşitli biçimlerde ortaya çıkar. Şiddetin temel kaynağı, kadın ve erkek arasındaki güç eşitsizliğidir ve ataerkil toplum yapısından doğar. Kadınların şiddete maruz kalma oranı yüksektir ve bu durum, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ataerkilliğin devam ettiğini gösterir. Fiziksel, ekonomik, cinsel, psikolojik şiddet, flört şiddeti, mobbing gibi çeşitli türleri bulunur ve her biri kadının fiziksel sağlığı, psikolojik refahı ve ekonomik durumu üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Bu durum, kadınların iş gücüne katılımını ve ekonomik bağımsızlığını engelleyebilir. Kadına yönelik şiddetle mücadelede, adalete erişim ve mevzuatın güçlendirilmesi, politika ve koordinasyon, koruyucu ve önleyici hizmetlerin sunumu, toplumsal farkındalığın artırılması, veri toplama ve istatistiklerin analizi gibi stratejiler benimsenmelidir. Bu stratejiler, şiddetin önlenmesi, mağdurların desteklenmesi ve şiddetin kabul edilemez olduğu konusunda toplumun genel bir uzlaşısının sağlanmasına yardımcı olur. Sağlık profesyonelleri, özellikle hemşireler, bu mücadelede önemli bir rol oynar. Hemşireler, şiddeti önlemek, müdahale etmek ve mağdurlara destek sağlamak için birincil, ikincil ve üçüncül koruma seviyelerinde faaliyet gösterirler. Bu şekilde, kadına yönelik şiddetin önlenmesine ve toplumda şiddetin azaltılmasına katkıda bulunurlar.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyete dayalı şiddet, Fiziksel şiddet, Kadın sağlığı

Violence Against Women: Societal Problems, Struggle Strategies and Role of Nurse

Öz

Violence against women is a problem that has existed throughout history and negatively affects the general welfare of society. It takes various forms, including physical, economic, sexual and psychological. The main source of violence is the inequality of power between men and women and arises from the patriarchal social structure. The rate of women's exposure to violence is high and this shows that gender inequality and patriarchy persist. There are various types of violence, such as physical, economic, sexual, psychological violence, dating violence, mobbing, all of which have negative impacts on women's physical health, psychological well-being and economic status. It can hinder women's participation in the labor force and economic independence. In combating violence against women, strategies such as access to justice and strengthening legislation, policy and coordination, provision of protective and preventive services, raising public awareness, data collection and analysis of statistics should be adopted. These strategies help to prevent violence, support victims and build a general public consensus that violence is unacceptable. Health professionals, especially nurses, play an important role in this struggle. Nurses operate at primary, secondary and tertiary levels of protection to prevent and respond to violence and provide support to victims. In this way, they contribute to preventing violence against women and reducing violence in society.

Anahtar Kelimeler

Gender-based violence, Bullying, Women

Kaynakça

• ADMHDB. (2024a). Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı. Adli yardım başvuru formu e-devlet üzerinden erişime açıldı. Retrieved from https://magdur.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/adli-yardim-basvuru-formu-e-devlet-uzerinden-erisime-acildi23082021084359
• ADMHDB. (2024b). Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı. ADM Nedir? Retrieved from https://magdur.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/adm-nedir#:~:text=Adli%20Yard%C4%B1m%20Hizmetleri%20B%C3%BCrosu%2C%20ile,adli%20yard%C4%B1m%20hizmetlerine%20y%C3%B6nlendirilmeleri%20sa%C4%9Flanmaktad%C4%B1r.
• Akgül, A., & Uğurlu, Ö. (2021). Kadına yönelik şiddetin, şiddeti uygulayan ve mekân bağlamında incelenmesi: Katledilmiş Kadınlar Örneği. Planlama, 31(1).
• Aktaş, B., Kaya, F., & Daştan Bostancı, N. (2019). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin ailede kadına yönelik şiddete ilişkin tutumları. OPUS International Journal of Society Researches, 14(20), 1448-1474.
• ASHB. (2020). Aile ve Sosyal Hizmetleri Bakanlığı.Kadına Yönelik şiddetle mücadele iv. ulusal eylem planı. Retrieved from https://www.aile.gov.tr/ksgm/ulusal-eylem-planlari/kadina-yonelik-siddetle-mucadele-iv-ulusal-eylem-plani/
• ASHB. (2024). Kadına yönelik şiddetle mücadele 2024 yılı faaliyet planı. Retrieved from https://www.aile.gov.tr/ksgm/duyurular/kadina-yonelik-siddetle-mucadele-2024-yili-faaliyet-plani/
• Aşkın, E. Ö., & Aşkın, U. (2018). Çalışma yaşamında kadına yönelik mobbing: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 9(24), 255-282.
• Atay, İ. M. (2018). Kadına yönelik şiddet. In D. Kuzugüdenlioğlu Ulusoy (Ed.), Ruh Sağlığının Sosyal Boyutu (pp. 59-65). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Aydınalp, E. B. (2020). Varoluşçu özgürlük bağlamında kadın: Simone de beauvoir ve ikinci cinsiyet. litera: Journal of Language, Literature and Culture Studies, 30(2), 465-488.
• Bükecik, E., & Özkan, B. (2018). Kadına yönelik şiddet: toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin kadın sağlığına etkisi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 33-37.
• Çifçi, S., & Yasemin, A. (2022). Kadına yönelik aile içi şiddet ve nedenleri. Artuklu International Journal of Health Sciences, 2(2), 1-7.
• Dağcı S, & Ören B. (2019). Cinsiyet eşitsizliği, kadına yönelik şiddet ve sağlık çalışanlarının yaklaşımı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 50(4), 236-240.
• Dikmen, H. A., & Marakoğlu, K. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rolleri ile kadına yönelik şiddete ilişkin tutumlarının incelenmesi. Genel Tıp Dergisi, 29(2), 73-79.
• Ferrari, G., Torres-Rueda, S., Michaels-Igbokwe, C., Watts, C., Jewkes, R., & Vassall, A. (2021). Economic evaluation of public health interventions: an application to interventions for the prevention of violence against women and girls implemented by the “what works to prevent violence against women and girls?” Global program. Journal of interpersonal violence, 36(21-22), NP11392-NP11420.
• Genç, Y., Altıparmak, İ. B., & Gündüz Ustabaşı, D. (2019). Kadına yönelik şiddetin erkekler tarafından değerlendirilmesi: Sakarya örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 391-408.
• Güler, E., & Erbil, N. (2022). Kadına yönelik şiddet, cinsel şiddet ve hemşirenin sorumlulukları. Androloji Bülteni (Andrology Bullettin), 24(3).
• Hacettepe, U. (2014). Turkiye’de kadina yonelik aile içi siddet arastirmasi. Retrieved from http://www.hips.hacettepe.edu.tr/KKSA-TRAna-RaporKitap26Mart.pdf.
• HHGM. (2019). Hukuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü. İnsan hakları eylem planı. Retrieved from https://hhgm.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/insan-haklari-eylemplani
• Johnson, M. P. (2017). Patriarchal terrorism and common couple violence: two forms of violence against women. In Domestic violence (pp. 3-14): Routledge.
• Kadın Dayanışma Vakfı. (2024). Kadına yönelik şiddet. Retrieved from https://www.kadindayanismavakfi.org.tr/kadina-yonelik-siddet/
• Karahan, M. S., Arpacı, F., & Esen, İ. (2022). Türkiye'de kadınlara yönelik şiddetin uygulanan sosyal politikalar bağlamında bireysel ve toplumsal boyutlarda etkileri. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 36-41.
• Kilci, Ş., Seval, M., & Doğan, N. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinin kadına yönelik şiddet belirtilerini tanıyabilme durumları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 37(1), 1-9.
• Klasen, S., & Lamanna, F. (2009). The impact of gender inequality in education and employment on economic growth: new evidence for a panel of countries. Feminist economics, 15(3), 91-132.
• McGarry, J., & Ali, P. (2016). Researching domestic violence and abuse in healthcare settings: Challenges and issues. Journal of research in nursing, 21(5-6), 465-476.
• MORÇATI. (2024a). Flört şiddeti. Retrieved from https://morcati.org.tr/flort-siddeti-3/
• MORÇATI. (2024b). Kadına yönelik şiddet, şiddet türleri. Retrieved from https://morcati.org.tr/siddet-bicimleri/
• Özcan, Ş., & Kırca, N. (2017). Çözülemeyen sorun: kadina yönelik aile içi şiddet ve hemşirenin rolü. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 87-96.
• Pinar, S. E., & Sabanciogullari, S. (2019). Nursing and midwifery students’ attitudes towards violence against women and recognizing signs of violence against women. Int J Caring Sci, 12(3), 1520-1525.
• Rukiye, A., & Kılınçel, Ş. (2020). Hekimlerin kadına yönelik şiddet ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Journal of Contemporary Medicine, 10(4), 600-608.
• Seçkin, L., Arslan, T., & Selçuk Tarı, K. (2022). Türkiye’de son beş yılda kadına yönelik şiddet: covid-19 pandemisinin etkisi. humanistic perspective, 4(1), 28-43.
• Seyrek, M., & Gencer, C. (2022). Kadına yönelik şiddetin veri madenciliği ile analizi: Türkiye uygulaması. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 15(1), 75-81.
• Şahin, N. H., & Avcı Başboğa Nihal. (2023). Kadına yönelik şiddet. In N. H. Şahin (Ed.), Kadın sağlığı hastalıkları ve doğum (pp. 61-70). İstanbul: Nobel Tıp kitabevleri.
• Şen Küpeli, T. (2024). Kadın çalışanlara yönelik mobbing: Türkiye-İsveç karşılaştırması. In Ç. Demir & N. Çetiner (Eds.), İş Hayatında Kadın Çalışanlar Türkiye Avrupa Ülkeleri Karşılaştırmaları (pp. 121-140).
• Tekkas Kerman, K., & Betrus, P. (2020). Violence against women in Turkey: a social ecological framework of determinants and prevention strategies. Trauma Violence Abuse, 21(3), 510-526. doi:10.1177/1524838018781104
• UNDP. (2020). Human Development Report 2020, New York. Retrieved from https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/hdr-2020.html
• UNDP. (2023). Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı. Kadına yönelik şiddetle mücadele rehber seti. Retrieved from https://www.undp.org/tr/turkiye/publications/kadina-yonelik-siddetle-mucadele-rehber-seti
• Unesco. (2018). Global education monitoring report gender review 2018: Meeting our commitments to gender equality in education. Retrieved from https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000261593
• UNFPA. (2023). UNFPA-TKDF Ev İçi Şiddet Raporu açıklandı! Retrieved from https://turkiye.unfpa.org/tr/ev-ici-siddet-raporu-basin-bulteni
• WHO. (2002). World Health Organization. Facts: Intimate Partner Violence. Geneva: WHO. Retrieved from https://apps.who.int/violence-info/intimate-partner-violence/
• WHO. (2024). Kadına karşı şiddet. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/violence-against-women