İnfertil Kadınlarda Çift Uyumu Ve İnfertiliteden Etkilenme Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 3, 184 - 194, 30.11.2024

Tuğba Korkmaz , Gamze Fışkın Siyahtaş

Öz

Amaç: Bu araştırmada infertilite tanısı bulunan çiftlerin uyum düzeyleri ve infertiliteden etkilenme dereceleri arasındaki ilişki incelenmiştir.
Yöntem: Tanımlayıcı ilişki arayıcı tipteki araştırmanın örneklemini İstanbul İli Anadolu yakasındaki bir eğitim araştırma hastanesinin infertilite polikliniğine 01/09/2023- 01/02/2024 tarihleri arasında başvuran 320 infertil kadın oluşturmuştur (n=320). Veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Çiftler Uyum Ölçeği (ÇUÖ) ve İnfertiliteden Etkilenme Ölçeği (İEÖ) kullanılmıştır. İstatistiki anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların ortalama 31.73 (±5.48) yaşında olduğu, 64.48 (±44.55) aydır evli oldukları, 48.87 (±39.01) aydır çocuk sahibi olmak istedikleri ve 30.70 (±28.44) aydır tedavi gördükleri tespit edilmiştir. ÇUÖ toplam puan ortalaması 121.89 (±17.74) olan kadınların İEÖ’den ise 70.70 (±8.34) puan aldıkları belirlenmiştir. Araştırmaya katılım sağlayan kadınların eğitim ve çalışma durumlarıyla ölçekler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olmadığı (p>0.05) ekonomik durumlarıyla ise anlamlı farklılıklarının olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma sonucunda ölçekler arasında pozitif yönlü yüksek dereceli korelasyon olduğu saptanmıştır (r=0,509, p=0.000).
Sonuç: Araştırmaya katılan çiftlerin uyum düzeylerinin iyi olduğu ancak infertiliteden yüksek düzeyde etkilendikleri görülmüştür. Çiftlerin kuvvetli evlilik bağlarına rağmen infertiliteden olumsuz şekilde etkilenmesi sonucu, toplumsal çocuk sahibi olma baskısına bağlı gelişmiş olabileceği şeklinde yorumlanmıştır. Bu açıdan tanı ve tedavi sürecindeki çiftlerin psikolojik açıdan da destek almasının son derece gerekli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

infertilite, infertiliteden etkilenme düzeyi, çift uyumu

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı beyan ederim.

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• KAYNAKLAR Akyüz, A., Gürhan, N., & Bakır, B. (2008). Development and validation of an infertility distress scale for Turkish women. TAF Preventive Medicine Bulletin, 7(6), 469–476.
• Amanak, K., & Kavlak, O. (2013). Etik boyutu tartışılan yardımcı üreme teknikleri ve yasal düzenlemeler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 29(1), 68–75.
• Assaysh-Öberg, S., Borneskog, C., & Ternström, E. (2023). Women's experience of infertility and treatment: A silent grief and failed care and support. Sexual & Reproductive Healthcare, 37, 100879. https://doi.org/10.1016/j.srhc.2023.100879
• Aydin, S., & Beji, N. K. (2013). Sexual function in infertile couples and the role of infertility counselor/Infertil çiftlerde cinsel fonksiyon ve infertilite danışmanının rolü. Journal of Education and Research in Nursing, 10(2), 8–14.
• Bodur, N. E., Çoşar, B., & Erdem, M. (2013). İnfertil çiftlerde evlilik uyumunun demografik ve klinik değişkenlerle ilişkisi. Cukurova Medical Journal, 38(1), 51–62.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (20th ed.). Pegem Akademi Yayınları.
• Casu, G., Zaia, V., Montagna, E., de Padua Serafim, A., Bianco, B., Barbosa, C. P., & Gremigni, P. (2022). The infertility-related stress scale: Validation of a Brazilian–Portuguese version and measurement invariance across Brazil and Italy. Frontiers in Psychology, 12, 784222. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.784222
• Chaves, C., Canavarro, M. C., & Moura‐Ramos, M. (2019). İnfertil çiftlerin evlilik ve duygusal uyumlarında ikili başa çıkmanın rolü. Aile Süreci, 58(2), 509–523.
• Cserepes, R. E., Kollár, J., Sápy, T., Wischmann, T., & Bugán, A. (2013). Effects of gender roles, child wish motives, subjective well-being, and marital adjustment on infertility-related stress: A preliminary study with a Hungarian sample of involuntary childless men and women. Archives of Gynecology and Obstetrics, 288, 925–932.
• Demirci, N., & Potur, D. C. (2017). İnfertilitede temel kavramlar, etiyolojisi ve risk faktörleri. In N. Demirci & N. Kızılkaya Beji (Eds.), İnfertilite hemşireliği el kitabı (pp. 11–36). Nobel Tıp Kitapevi.
• Du, K., & Dong, Y. (2021). The dyadic interaction model of relationship quality and the impact of attachment orientation and empathy on infertile couples in China. Nursing Open, 8(5), 2664–2672. Egelioğlu-Çetişli, N., Serçekuş, P., & Oğuz, N. (2014). Primer infertil kadınlarda cinsel doyum ve çift uyumu. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 16(3), 38–47.
• Fışıloğlu, H., & Demir, A. (2000). Applicability of the dyadic adjustment scale for measurement of marital quality with Turkish couples. European Journal of Psychological Assessment, 16(3), 214–218.
• Gourounti, K., Lykeridou, K., & Vaslamatzis, G. (2012). Increased anxiety and depression in Greek infertile women results from feelings of marital stress and poor marital communication. Health Science Journal, 6(1), 69–83.
• Güleç, G., Hassa, H., Yalçın, E. G., & Yenilmez, Ç. (2011). Tedaviye başvuran infertil çiftlerde, infertilitenin cinsel işlev ve çift uyumuna etkisinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 166–176.
• Güngör, İ., & Kızılkaya Beji, N. (2015). İnfertilite hemşirelerinin gelişen rolleri ve sertifikasyon gereksinimi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 23(2), 152–159.
• He, Q., Zhong, M., Tong, W., Lan, J., Li, X., Ju, X., & Fang, X. (2018). Forgiveness, marital quality, and marital stability in the early years of Chinese marriage: An actor–partner interdependence mediation model. Frontiers in Psychology, 9, 372161.
• Höbek Akarsu, R., & Kızılkaya Beji, N. (2019). Spiritual and religious issues of stigmatization women with infertility: A qualitative study. Journal of Religion and Health, 59(2), 1051–1065. https://doi.org/10.1007/s10943-019-00884-w
• Jafarzadeh-Kenarsari, F., Ghahiri, A., Habibi, M., & Zargham-Boroujeni, A. (2015). Exploration of infertile couples’ support requirements: A qualitative study. International Journal of Fertility & Sterility, 9(1), 81–92. Jamali Gandomani, S., Taebi, M., Mirghiasi, A. R., & Nilforoushan, P. (2022). Association between infertility factors and perceived relationship quality in infertile couples. Journal of Education and Health Promotion, 11(1), 360.
• Kaba, F., & Egelioğlu-Çetişli, N. (2019). Sexual function and dyadic adjustment in infertile women. Turkish Journal of Family Medicine & Primary Care, 13(1), 28–33.
• Kapısız, S., Gök, F. A., Yılmaz, N., Özcan, S., & Duyan, V. (2019). Marital satisfaction and influencing factors in infertile couples. Cukurova Medical Journal, 44(3), 1074–1084.
• Karaca, A., & Ünsal, G. (2012). İnfertilitenin kadın ruh sağlığı üzerine etkileri ve psikiyatri hemşiresinin rolü. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3(2), 48–53.
• Karaca, A., & Ünsal, G. (2015). İnfertil kadınların infertiliteye bağlı yaşadıkları stres düzeyi ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(2), 126–132.
• Kılıç, M., Ejder Apay, S., & Kızılkaya Beji, N. (2011). İnfertilite ve kültür. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 19(2), 109–115.
• Koçak, D. Y., & Duman, N. B. (2016). İnfertilitenin psikolojik etkileri ve hemşirelik yaklaşımı. Türkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences, 2(3), 7–13.
• Lei, A., You, H., Luo, B., & Ren, J. (2021). The associations between infertility-related stress, family adaptability, and family cohesion in infertile couples. Scientific Reports, 11(1), 24220.
• Li, X., Ye, L., Tian, L., Huo, Y., & Zhou, M. (2020). Infertility-related stress and life satisfaction among Chinese infertile women: A moderated mediation model of marital satisfaction and resilience. Sex Roles, 82(1–2), 44–52. https://doi.org/10.1007/s11199-019-01032-0
• Luk, B. H. K., & Loke, A. Y. (2019). Sexual satisfaction, intimacy, and relationship of couples undergoing infertility treatment. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 37(2), 108–123.
• Nuri Turhal, G., & Sis Çelik, A. (2019). Primer infertil kadınların algıladıkları sosyal destek ile infertiliteden etkilenme düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1), 91–104.
• Oskay, Ü. Y., Bayram, G. O., & Dişsiz, M. (2009). İnfertilitenin psikososyal ve psikoseksüel etkileri. In N. K. Beji (Ed.), İnfertilite hemşireliği, 177–196.
• Ozan, Y. D., & Duman, M. (2020). Effect of infertility causes related to gender differences on women's distress levels among patients utilizing a Turkish university hospital. Journal of Health Research, 34(5), 399–407.
• Pakpahan, C., Agustinus, A., Sa'adi, A., Nguyen, T. T. A., Liamputtong, P., Effendy, C., & Hinting, A. (2024). Lay understanding and experience of sexual intercourse among couples with infertility undergoing an assisted reproduction technology program: A qualitative study. Heliyon, 10(5), e26879. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e26879
• Safari, S., Hasanpoor-Azghady, S. B., & Amiri-Farahani, L. (2023). The role of men’s forgiveness in marital satisfaction and coping strategies of infertile Iranian women. BMC Women's Health, 23(1), 227.
• Scaravelli, G., Fedele, F., Spoletini, R., Monaco, S., Renzi, A., & Di Trani, M. (2022). Toward a personalized psychological counseling service in assisted reproductive technology centers: A qualitative analysis of couples’ needs. Journal of Personalized Medicine, 13(1), 73. https://doi.org/10.3390/jpm13010073
• Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38(1), 15–28. https://doi.org/10.2307/350547
• Şen, E., Bulut, S., & Şirin, A. (2014). Primer infertil kadınlarda eşler arası uyumun incelenmesi [To examine of dyadic adjustment on primary infertile women]. Florence Nightingale Journal of Nursing, 22, 17–24. Şendil, G., & Korkut, Y. (2008). Evli çiftlerdeki çift uyumu ve evlilik çatışmasının demografik özellikler açısından incelenmesi. Psikoloji Çalışmaları, 28, 15–34.
• Tajik, S. S., Sayadi, M., & Taheri, N. (2019). Marital commitment and relationship quality in fertile and infertile couples. Quarterly Horizon of Medical Sciences, 25, 184–197.
• Tang, N., Jia, Y., Zhao, Q., Liu, H., Li, J., Zhang, H., & Huangfu, C. (2022). Influencing factors of dyadic coping among infertile women: A path analysis. Frontiers in Psychiatry, 13, 830039. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.830039
• Taşçı, E., Bolsoy, N., Kavlak, O., & Yücesoy, F. (2008). İnfertil kadınlarda evlilik uyumu. TJOD Derg Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Dergisi, 5(2), 105–110.
• Thable, A., Duff, E., & Dika, C. (2020). Infertility management in primary care. The Nurse Practitioner, 45(5), 48–54.
• Topçu, H. O., Evliyaoğlu, Ö., & Şahin, Y. (2017). Temel infertilite araştırmaları nasıl olmalıdır. Derleme. TJRMS, 1, 104–111.
• Ünal, S., Kargın, M., & Akyüz, A. (2010). Factors affecting infertile women psychologically. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 9(5), 481–486.
• Üner, E., & Sunal, N. (2018). İnfertilite kliniğinde tedavi gören kadınların yalnızlık düzeyini ve algıladıkları aile desteğini etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 4(2), 1–15.
• Van Rooij, F. B., Bos, H. M. W., Gerrits, T., Hiadzi, R. A., & Donkor, E. S. (2020). The relationship between stigmatisation and quality of life in Ghanaian women and men with fertility problems: Mediating role of coping strategies. Facts, Views & Vision in ObGyn, 12(4), 257.
• Yalçın, H. (2014). Evlilik uyumu ile sosyodemografik özellikler arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 250–261.
• Yanıkkerem, E., Kavlak, O., & Sevil, Ü. (2008). İnfertil çiftlerin yaşadıkları sorunlar ve hemşirelik yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(4), 112–121.
• Yildizhan, R., Adali, E., Kolusari, A., Kurdoglu, M., Yildizhan, B., & Sahin, G. (2009). Domestic violence against infertile women in a Turkish setting. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 104(2), 110–112.
• Yilmaz, T., Yazici, S., & Benli, T. (2020). Factors associated with infertility distress of infertile women: A cross-sectional study. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 41(4), 275–281.
• Yüksekol, Ö. D., Duman, M., & Ozan, Y. D. (2020). The relationship between gender perception levels and infertility distress of infertile women in a university hospital, Turkey. Journal of Health Research, 36(1), 150–157.
• Zeren, F., & Gürsoy, E. (2019). İnfertil çiftlerde çift uyumu ve yaşam kalitesinin önemi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 16(1), 68–72