Çimento Tozlarının Klorofil ve Metabolizma Ürünlerine Etkileri

Yıl 2018, , 279 - 287, 28.12.2018

Murat Tolga Yılmaz

https://doi.org/10.17475/kastorman.498752

Öz

Çalışmanın amacı: Dünyada gelişmeye bağlı olarak çeşitli sanayi
kuruluşları işletmeye açılmıştır. İşletmelerin bir kısmı tarım arazileri ya da
doğal çayır ve meralar üzerine kurulmuştur. Bu çalışmada, hava kökenli
kirletici parametrelerden olan toz partiküllerin bazı bitkiler üzerine etkisi
incelenmiştir.

Çalışma alanı: Çimento Fabrikası’nın yakın ve uzak çevresinden
toplanan bitki örneklerinin protein, toplam klorofil, karbonhidrat ve kuru
madde miktarlarının nasıl ve hangi yönde değiştiği araştırılmıştır.

Materyal ve Yöntem: Karaağaç (Ulmus
glabra), akçaağaç (Acer negundo)
ve sarıçam (Pinus sylvertis) bitkileri incelenmeye alınmıştır.

Sonuçlar: İstatistiki olarak sırasıyla klorofil için önemli (p<0.01);
karbonhidrat önemli (p< 0.01); kuru madde miktarı için yapraklarda önem
seviyesi (p< 0.01) olmakla beraber gövdelerinde oldukça önemli (p<0.005)
olarak azalmalar ve protein açısından ise çamda (p<0.01) ve karaağaçta ise
oldukça önemli olan (p<0.005) olarak azalmalar belirlenmiştir.

Önemli Vurgular: Toz emisyonlarının özellikle bitki yaprak dokusundaki
gözenekleri tıkayarak fotosentezi olumsuz etkilediği ve buna bağlı olarak
metabolik ürünlerin düzeylerinde azalmalara neden olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çimento tozu, toplam klorofil, protein, kuru madde, toplam karbonhidrat

Effects of Cement Dust on Chlorophyll and Metabolism Products

Öz

Aim of study:
Due to recent developments in the world, various
industrial establishments began to operate without the pressures they create on
the environment being taken into account. Some of these businesses are
established on agricultural lands or on natural meadows and pasture areas. This
study investigated the effects of dust particles, one of airborne contaminants,
on some plant species.

Area of study: The changes in protein, total chlorophyll, carbohydrate and dry matter
amounts of plant samples collected from the near and far periphery of a cement
plant were investigated.

Material and
Methods: Elm (Ulmus
glabra), maple (Acer negundo) and
yellow pine (Pinus sylvestris) plants
were included in the study.

Main results: Cement dust emissions spreading in the environment
had adverse effects on plant development. Significant reductions were observed
for chlorophyll (P < 0.01), carbohydrates (P < 0.01), dry matter in
leaves (P < 0.01) and dry matter in trunks (P < 0.005), as well as
protein levels in pine (P < 0.01) and elm (P < 0.005).

Highlights: It was found that dust emissions clogged the pores in
plant leaf tissue, negatively affecting photosynthesis and consequently causing
a decrease in the levels of metabolic products.

Anahtar Kelimeler

Cement dust, total chlorophyll, protein, dry matter, total carbohydrate

Kaynakça

• Anda, A. (1986). Effect of cement –kiln dust on the radiation balance and yelds of plant, Environmental Pollution, 40, 249-256.
• Akman, Y. (1980). Botanik. Ankara Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Yayınları, 144-145.
• Anonim (1983). Türkiye’nin çevre sorunları. Önder Matbaası. Ankara: Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını.
• Bayhan, Y. & K. (2016). Çimento toz emisyonlarının bazı bitkilerin yapı ve metabolitlerine etkileri, Kastamonu Univ., Journal of Forestry Faculty, 16 (1): 147-152
• Bayhan, YK., Yapici, S., Kocaman, B., Nuhoglu, A. & Cakici, A. (2002). The Effects of Cement Dust on Some Soil Characteristics, Fresenius Environmental Bulletin, 11(11), 1030- 1033
• Berges L., Chevalier R., Dumas Y., Franc A. & Gilbert J.M. (2005). Sessile oak (Quercus petraea Liebl.) site index variations in relation to climate, topography and soil in even-aged high-forest stands in northern France. Ann. For. Sci. 62 (5), 391-402.
• Borka, G. (1980). The Effect of Cement Dust Pollution on Growth and Metabolism of Helianthus Annus. Environmental Pollution , 40, 249-256.
• Bilen, S. (2010). Effect of cement dust pollution on microbial properties and enzyme activities in cultivated and no-till soils. African Journal of Microbiolgy Research, 4(2), 2418- 2425.
• Bradford, M.M. (1976). A rapid and sensitive method for the quantition of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye brinding. Anal. Biochem., 72 248
• Brandt, C.J. & Rhoades, R.W. (1972). Effects of limestones dust accumulation on composition of a forest community, Environmental Pollution, (3), 217-225.
• Brandt, C.J. & Rhoades, R.W. (1973). Effects of limestone dust Accumulation on Lateral Growth of forest trees, Environmental Pollution, (4), 207-213.
• Cireli, B. (1975). Endüstriyel baca gazlarının nif dağı vejetasyonuna etkileri, Bitki, 2, 2(2), 23-26.
• Czaja, W. (1966). The effect of dust upon plants, Angew. Bot. 40, 106-120.
• Çetin, M. (2016). Peyzaj çalışmalarında kullanılan bazı bitkilerde klorofil miktarının değişimi, Kastamonu Univ., Journal of Forestry Faculty. 16 (1), 239-245 .
• Düzgüneş, O. (1963). Bilimsel araştırmalarda istatistik prensipleri ve metodları. Ankara Ünv. Ziraat Fak. Yayını.
• Gond, V., DePury, D.G.G., Veroustraete, F. & Ceulemans, R. (2012). Seasonal variations in leaf area index, leaf chlorophyll, and water content; scaling-up to estimate Fapar and carbon balance in a multilayer, multispecies temperate forest, Tree Physiology, 19(10), 673-679
• Kaçar, B., (1972). Bitki ve toprağın kimyasal analizleri. Ankara Ün. Ziraat Fak. Yayını No. 453.
• Kadıoğlu, A. (2004). Bitki fizyolojisi. Trabzon: Lokman Yayın, 453.
• Karpuzcu, M. (1988). Çevre Mühendisliğine Giriş. İ.T.Ü. İnşaat Fakültesi Matbaası İstanbul, s 146.
• Katırcıoğlu, Y.Z. & İren, S. (1984). Çimento Fırın Tozlarının Elma ve Fasulye Yapraklarının Anatomisine ve Elma Sürgünlerinin Morfolojisine Etkileri, TUBİTAK Ulusal Çevre Sempozyomu, Adana.
• Katırcıoğlu, Y.Z. & İren, S. (1988). Çimento Fırın Tozlarının Elma ve Fasulye Bitkilerinin Fotosentezine Olan Olumsuz Etkileri, Çevre, 6, 31-44.
• Kurtar, E.S. (2012). Sera Ekolojisi Ders Notları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Bafra Meslek Yüksek Okulu, p.72, Samsun Lafraguta, C., Garcia-Criado, B., Arranz, A. & Vazquez-de-Aldana, BR. (2014). Germination of medicago sativa is inhibited by soluble compounds in cement dust. Environmental Science and Pollution Research, 22(2), 1285- 12901
• Lerman, S. (1972). Cement-kiln dust and the bean plant in-depth investigations into plant morphology, physcology and patology, Ph. D. Dissertation, University of California, Riverside.
• Lux, H. (1974). Contamination of the top soil in pinus sylvestris stands by basic duste of industrial origin. Wissenschoffliche Zeatschrift der Technischen Universital Dresden (23), 915-920, 1974.
• Turfan, N., Savacı, G. & Sarıyıldız, T. (2016). Uludağ göknarı ve sarıçam ibrelerinin bazı kimyasal bileşiklerinin meşcere yaşına ve bazı toprak özelliklerine bağlı olarak değişimi, Kastamonu Univ. Journal of Forestry Faculty, 16 (2), 583-598.
• Norris, J.R. & Ribbons, D.W. (1971). Methods in Microbiology, Vol. 5 B, 468-474, London.
• Öner, N., Ayan, S., Sıvacıoğlu, A. & İmal, B. (2007). Kent ormancılığı ve kent ormanlarının çevresel etkileri. kastamonu üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Cilt:7 No:2. 1303-2399.
• Rhoads, A. F. (1976), forest species show a delayed response to cement dust in the soil. I Arbori. 2, 197-199 Singh S.N., Roa D.N., 1981 Certain responses of wheat plants to cement dust pollution. Environmental Pollution Series A, Ecological and Biological, 24(1), Pages 75-81.
• Sağlam, S. & Elvan, O.D. (2017). Kent ormanlarının Türkiye’deki gelişimi ve hukuki durumu. Kastamonu Univ. Orman Fakültesi Dergisi, 17 (4): 669-681
• Sariyildiz T., Savacı, G. & Maral, Z. (2009). Effect of different land uses (Mature and young fir stands pasture and agriculture sites) on soil organic carbon and total nitrogen stock capacity in Kastamonu Region. Kastamonu Univ. Journal of Forestry Faculty 17 (1), 132-142.
• Sariyildiz T. & Küçük M. (2009). Influence of slope position, stand type and rhododendron (Rhododendron ponticum) on litter decomposition rates of oriental beech (Fagus orientalis Lipsky.) and spruce (Picea orientalis (L.) Link). Eur. J. Forest Res. 128, 351-360. doi:10. 1007/s10342- 009-0270
• Singh, S.N. & Rao, D. N. (1981). Certain response of wheat plants to cement dust pollution. Environment Pollution, A, 24, 75.
• Sheikh, H.K. & Öztürk, M. ve Vardar, Y. (1976). Field studies of the effects of cement dust on the growth and yield of olive trees in Turkey, Environmental Conservation, 3(2), 117-121.
• Voran, V.P. (1984). Pollution of grey forest soils with alkali and alkaline-earth metals in an area affected by cement dust emissions. Lesovodstvo Agrolesomelioratsiya, 68, 27-31.
• Yadeghari L.Z., Heidari, R. & Carapetian, J. (2008). The influence of cold acclimation on proline, malondialdeyde (MAD), total protein and pigments contents in soybean (Glycine max) seedlings. Research J. of Biolo. Sci., 3(1):74-79