The Establisment Of Forest Ownership And The Legal Regulations On The Forests Until The Tanzimat (Reform) Period In The Ottoman State

Yıl 2010, Cilt: 10 Sayı: 2, 180 - 194, 01.06.2010

Yavuz Güloğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Orman Mülkiyetinin Doğuşu ve Osmanlı Devletinde Tanzimat Dönemine Kadar Ormanlarla İlgili Yapılan Yasal Düzenlemeler

Öz

6831 sayılı Orman Kanununun 1. maddesinde, doğal (tabii) olarak yetişen veya emekle yetiştirilen ağaç ve ağaççık toplulukları ve bunların yerleri orman olarak tanımlanmıştır. Ülkemizde ve Avrupa’da egemenlik anlayışındaki gelişmeler, devletlerin mülkiyet anlayışlarında ve ormanlar üzerindeki mülkiyet tesislerinde etkili olmuştur. Bu çalışmada esas olarak, Osmanlı Devletinde 1858 tarihli Arazi Kanunnamesine kadar ormanlar üzerindeki mülkiyetin gelişimi incelenmiş olmakla birlikte, konunun daha iyi anlaşılması için, öncelikle mukayeseli hukukta mülkiyet kavramı ve orman mülkiyetinin doğuşu incelenmiştir. Daha sonra ise, ormanlar üzerindeki mülkiyet hakkı ve bu konudaki yasal düzenlemeler incelenmiştir. Çalışmamızın sonucunda ulaştığımız sonuçlar belirtilmiştir

Anahtar Kelimeler

orman, orman mülkiyeti, tarihsel gelişim

Kaynakça

• Akipek, J.G. 1977, Devlet Orman Arazisi Üzerinde Üst Hakkı, Osman Fazlı Berki’ye Armağan, Sevinç Matbaası, Ankara, s.1-35.
• Akipek, J.G., Akıntürk, T, 2007, Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku I, 6. Baskı, Ankara.
• Akyılmaz, B., 1995, Tarihi Gelişim İçinde ve Özellikle Montesguieu’de Kuvvetler Ayrılığı, Halil Cin’e Selçuk Üniversitesinde 10. Hizmet Yılı Armağanı, Konya.
• Akyılmaz, B., 1998, Milli Egemenlik Kavramının Gelişimi, GÜHFD, İhsan Tabakçıoğlu’na Armağan, CII, S.1-2.
• Ardıç, K., 1980, Ormancılık Tarihimize Kısa Bir Bakış, İÜOFD. S.B, C.36. S.1.
• Arsal, S. M., 1943, Türk Tarihi ve Hukuku İslamiyet’ten Evvelki Devir, İstanbul.
• Atsız, H. N., 1997, Makaleler, C.I, İrfan Yayınevi, İstanbul.
• Barkan, Ö. L., 1942, İslam Türk Mülkiyet Hukuku Tatbikatının Osmanlı İmparatorluğunda Aldığı Şekiller, İÜHFM. C.VII, S.4, s.906-942.
• Barkan, Ö. L., 1940, İslam–Türk Mülkiyet Hukuku Tatbikatının Osmanlı İmparatorluğunda Aldığı Şekiller, Arazi Şekilleri Şer-i Miras Hukuku ve Evlatlık Vakıflar”, İÜHFM, C.VI, S.1, s.156-181.
• Barkan, Ö. L., 1945, XV. ve XVI. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğu’nda Zirai Ekonominin Hukuki ve Mali Esasları, C.I, İstanbul.
• Barkan, Ö. L., 1940, Türk Toprak Hukuku Tarihinde Tanzimat ve 1274 Tarihli Arazi Kanunnamesi (Ortak eser), Maarif Matbaası, İstanbul.
• Barkan, Ö. L., 1945, Osmanlı İmparatorluğu Teşkilat ve Müesseselerinin Şer’iliği Meselesi, İÜHFM, C.XI, S.3-4, s.203-224.
• Barksız, A., 1957, İslam ve Türk Hukukunda Orman Mülkiyeti ve Orman Sahalarında Mülkiyet Esasları, (Türk Ormancılığı Yüzüncü Tedris Yılına Girerken, (1857-1957), Ankara.
• Berki, Ş., 1967, Toprak Hukuku, Ankara.
• Bernhard, (Çev. Nihat Basri Sonel), 1935, Türkiye Ormancılığının Mevzuatı, Tarihi ve Vazifeleri, Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Yayını, Ankara.
• Brice, W., 1955, Türkiye’de Ormancılığın Tarihi, Çev: Nihat Balcı, İÜOFD, Seri A, C.V, S. 1-2, İstanbul s.123-137.
• Gürzumar, F., 1953, Tapu ve Kadastro Külliyatı Muamele ve İzahatı, Ankara.
• Cevat, A., 1945, Tarihte Ormanlar, Orman ve Av Mecmuası, Sayı 45–46.
• Cin, H., 1987, Miri Arazi ve Bu Arazinin Özel Mülkiyete Dönüşümü, Selçuk Üniversitesi Yayınları: 27 Hukuk Fakültesi Yayınları 1, Konya.
• Cin, H., 1978, Osmanlı Toprak Düzeni ve Bu Düzenin Bozulması, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Cin, H., 1980, Türk Hukukunda Mera, Yaylak ve Kışlaklar, Ankara.
• Crozat, C., 1941, Menkul Amme Emlaki (Tenkidi ve Mukayeseli Tetkik), İHFM:, C.VI.
• Çağlar, Y., 1979, Türkiye’de Ormancılık Politikası (Dün), Çağ Matbası, Ankara.
• Çolak, A. H., 2001, Ormanda Doğa Koruma, Milli Parklar ve Av Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
• Demir, F., 2003, İslam Hukukunda Mülkiyet Hakkı ve Servet Dağılımı, 3. Baskı, Ankara.
• Diker, M., 1947, Türkiye’de Ormancılık (Dün-Bugün-Yarın), Orman Genel Müdürlüğü Yayınları, Sayı 61, Akın Matbası, Ankara.
• FAO, 2005, State of the World’s Forests, Rome.
• Göze, A., 1989, Genel Kamu Hukuku, İstanbul.
• Gülan, A., 1999, Kamu Mallarından Yararlanma Usullerinin Tabi Olduğu Hukuki Rejim, Alfa Basım Yayım, İstanbul.
• Gülen, İ., Özdönmez, M., 1981, Türkiye’de Orman ve Ormancılık”, İÜOFD, Seri B, C.31, s.2.
• Gümüş, C., 1993, Orman Yasasının 1. Maddesi Üzerine Eleştiriler, 1. Ormancılık Şurası Tebliğler ve Ön Çalışma Grubu Raporları, C.1, Ankara, s.93-97.
• Gümüş, C., 2004, Ormancılık Politikası, C.I, Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Genel Yayın No: 217, Fakülte Yayın No:35, Trabzon.
• Günay, H. M., 2001, İslam Hukukunda ve Osmanlı Uygulamasında Kamu Malları, Şule Yayınları.
• Günday, M., 2004, İdare Hukuku, 9. Basım, Ankara.
• Güriz, A., 1969, Teorik Açıdan Mülkiyet Sorunu, AÜHFY., Yayın No. 253, Ankara.
• Hafne, F., 1965, Son Beş Bin Yıl İçinde Anadolu’nun Orman Örtüsü, Derleyen: M. Kemal Özgen, Teknik Haberler Bülteni, Yıl:4, Sayı:136.
• İstanbullu, T., 1978, Türkiye’de Devletten Başkasına Ait Ormanların İdare ve İşletilmesi Üzerine Araştırmalar, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Karaman, H., 2003, Mukayeseli İslam Hukuku, C.III, İstanbul.
• Köprülü, B., 1949, Cibali Mubaha ve Sahih Vakıflara Ait Ormanlarla Baltalıkların H. 1274 Tarihli Arazi Kanunnamesi’ne Nazaran Hukuki Durumları, İÜHFM., C.15, s. 703-726.
• Köprülü, B., 1998, Evvelki Hukukumuzda Vakıf Neviyetleri ve İcareteynli Vakıflar, İÜHFM, C.17, S.34.
• Köprülü, B., 1948, “Türk Hukukunda Orman Mülkiyeti”, İÜHFM, C.XlV, S.1-2, C.XIV, S.1-2, s.700-754.
• Köprülü, B., 1950, 11 Şevval H. 1286 Tarihli Orman Nizamnamesinin Getirdiği Yenilikler”, İÜHFM, C. XVI, S.1-2, s.237-271.
• Köprülü, B., 1998, Eski Hukukumuzun Vakıf Neviyetleri ve İcareteynli Vakıflar, İÜHFM, C.18, S.1-2.
• Kutluk, H., 1967, Türkiye Ormancılığı ile ilgili Tarihi Vesikalar, 1787-1925, C.2, Seri No: 19, Ongun Kardeşler Matbaası, Ankara.
• Kutluk, H., 1966, Orman Korunmasının Tarihi Gelişimine Bir Bakış, Korunmayan ve Korunan Ormanlar, Teknik Haberler Bülteni, Yıl 5, Sayı 17.
• Kutluk, H., 1950, Prof. Bernhard’den Atatürk’e Mektup, Orman ve Av Mecmuası,
• Kutluk, H., 1965, Prof. Bernhard’in 38 Yıl Önce Vermiş Olduğu Konferans, Teknik Haberler Bülteni, Yıl:4, S.13, s. 181-193.
• Kutluk, H., 1942, Ahmet Şükrü Bey ve Zamanı, Orman ve Av.
• Kutluk, H., 1948, Türkiye Ormancılığı ile İlgili Tarihi Vesikalar, İstanbul.
• Mutçalı, S., 1995, Arapça-Türkçe Sözlük, Dağarcık.
• Oğuzman, K., Seliçi, Ö., 1997, Eşya Hukuku, 7. Baskı., Filiz Kitabevi İstanbul.
• Okandan, R. G., 1976, Umumi Amme Hukuku, Fakülteler Matbaası, İ.Ü. Yayınları No: 2138, Hukuk Fakültesi No: 479, İstanbul.
• Onar, S. S., 1940, Türk Hukukunda Amme Emlaki Teorisi (Mukayeseli Tetkik), Ebul’ula Mardin’e Armağan, Kenan Matbaası, İstanbul.
• Onar, S. S., 1966, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C.II, İstanbul.
• Örücü, E., 1976, Taşınmaz Mülkiyetine Bir Kamu Hukuku Yaklaşımı, Mülkiyet Hakkının Sınırlaması, İstanbul.
• Özdönmez, M., v.d., 1996, Ormancılık Politikası, İstanbul Üniversitesi Yayın No:3968, Orman Fakültesi Yayın no:435, İstanbul.
• Özdönmez, M., 1971, Türkiye’de Ağaçlan- dırılması Söz Konusu Olabilecek Alanlar, İÜOFD, S.B, C.11, S.1, İstanbul.
• Pontıng, C. I., 2000, (Çev. Ayse Başçı- Sander) Dünyanın Yeşil Tarihi, Çevre ve Büyük Uygarlıkların Çöküşü, Detay Basım, İstanbul.
• Serdengeçti, E., 1958, Mülkiyet Nehicinin Tekâmül Vechesi, İHFM. C.XXIII, s.80–81.
• Tanışır, M., 2003, Küresel ve Ulusal Boyutta Ormansızlaşma Sorunu ve Çözüm Yolları (Türkiye Örneği), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Toksoy, D., 1998, Türkiye’de Orman Mülkiyeti ve Ormancılık Sorunları Üzerine Etkileri”, Doğu Karadeniz Bölgesinde Orman Mülkiyet Sorunları Sempozyum Bildiri Metinleri, 8-10 ekim, Trabzon, s.100-110.
• Toksoy, D., 1994, Türkiye’de Orman ve Ormancılık Faaliyetlerini Özelleştirme İmkanları Üzerine Bir Çalışma, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.
• Tunçsiper, M. N., 1964, Türk Hukuk Tarihi, İdare Hukuku ve Medeni Hukukumuz Muvacehesinde Orman Mevzuatımız İle İlgili Araştırmalar, T.C Tarım Bakanlığı O.G.M. Yay. Sıra No:364, Seri No:10653.
• Turan, O., 1993, Selçuklular ve İslamiyet, 5. Baskı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.
• Uzunçarşılı, İ. H., 1948, Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Ankara.
• Üçok, C., 1957, Türk Hukuk Tarihi Dersleri, Ankara,
• Ünal, M., 2006, Ferdi (Özel) Mülkiyetin Tarihi, Dini ve Beşeri Kökenleri, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan, Yetkin Yayınları, Ankara, s.901-930.
• Ünal, M., 2003, Orman Hukuku, 2. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Yıldırım, R., 2006, İdare Hukuku Dersleri I, 2. Bası, Konya.
• Yiğitoğlu, A. K., 1936, Türkiye’de Ormancılığın Temelleri, Şartları ve Kuruluşu, Yüksek Ziraat Enstitüsü Çalışmaları, Sayı: 8, Ankara.