Murat Dağı (Uşak) Yöresinde Yayılış Gösteren Ağaç Türlerinin (Kızılçam, Karaçam ve Sarıçam) Verimliliğini Etkileyen Kimi Ekolojik Etmenlerin Araştırılması

Year 2007, Volume: 7 Issue: 1, 71 - 92, 01.03.2007

Lokman Altun Emin Yılmaz Alkan Günlü İlker Ercanlı Ayhan Usta Murat Yılmaz Murat Bakkaloğlu

Abstract

Keywords

-

Murat Dağı (Uşak) Yöresinde Yayılış Gösteren Ağaç Türlerinin (Kızılçam, Karaçam ve Sarıçam) Verimliliğini Etkileyen Kimi Ekolojik Etmenlerin Araştırılması

Abstract

Bu çalı ma, ülkemizin asli a aç türlerinden olan sarıçam (Çs), karaçam (Çk) ve kızılçam (Çz)’ın aynı yeti me ortamı içerisindeki verimliliklerinin nasıl bir de i im gösterdi ini ve bu de i im üzerinde etkili olan faktörlerin neler oldu unu ortaya koyabilmek amacıyla gerçekle tirilmi tir. Bu amaçla her bir a aç türünün yayılı alanının büyüklü ü, bakı ve yükselti dikkate alınarak seçme örnekleme yöntemine göre Çz 15, Çk 15 ve Çs ise 20 adet olmak üzere toplam 50 adet örnek alan alınmı tır. Her bir örnek alanda konum özellikleri (enlem-boylam, bakı, yükselti e im vb. gibi), a aç türlerine ili kin özellikler (çap, boy, ya ölçümleri) yapılmı tır. Ayrıca, her bir örnek alanda açılan 50 adet toprak profilinden genetik horizonlara (Ah, Ael, AB, Bts, Cv) göre 186 adet bozulmu toprak örne i alınmı tır. Alınan toprak örnekleri üzerinde tekstür, pH, organik madde, faydalı su kapasitesi (FSK), fosfor (P2O5 ) analizleri yapılmı tır. Elde edilen veriler ile her bir a aç türünün verimlili i (BE) arasındaki ili kiler istatistiksel olarak incelenmi tir. Sonuçta; kızılçamın BE ile toz (r=0.34), kil (r= 0.30), FSK (r=0.36), organik madde (r=0.49) arasında pozitif (p 0.001), kum (r= 0.35) ile ise negatif ili kiler bulunmu tur. Verimlilik üzerinde (BE) karaçam yeti me ortamlarında kum (r=0.28), kil (r=0.29), toz (r= -0.32) ve pH (r= -0.33); sarıçam yeti me ortamlarında ise organik madde (r= -0.32), FSK (r=0.40), P2O5 (r=0.29) ve pH (r=0.29)’nın etkili oldu u belirlenmi tir

Keywords

Murat Da ı, Bonitet endeksi, Karaçam, Sarıçam, Kızılçam, Yeti me ortamı faktörleri

References

• Saraço lu, Ö., 1989. De i ik Ya lı Göknar Me cerelerinde Bonitet ve Yeti me Ortamı Özellikleri Arasındaki li kiler, .Ü.Orman Fakültesi Dergisi, Seri A, Cilt 39, Sayı 2, stanbul.
• Kantarcı, M.D., 1983. Türkiye’de Arazi Yetenek Sınıfları ile Arazi Kullanımının Bölgesel Durumu, st. Üniv. Orman Fakültesi Yayınları, .Ü. Yayın No: 350, stanbul.
• Kantarcı, M.D., 2005. Orman Ekosistemleri Bilgisi, .Ü.Yayın No: 4594, Orman Fak. Yayın No: 488, stanbul.
• Çepel, N., 1966. Orman Yeti me Ortamının Pratik Esasları ve Orman Yeti me Ortamı Haritacılı ı, stanbul.
• Çepel, N. Günel, A., Dündar, M., 1977. Türkiye’nin Önemli Yeti me Bölgelerinde Saf Sarıçam Ormanlarının Geli imi le Bazı Edafik ve Fizyografik Etkenler Arasındaki li kiler. TÜB TAK Yayınları No: 354. Ankara.
• Çepel, N., Dündar M., 1980. Alada (Bolu) Orman Ekosistemlerinde Sarıçamın Boy Artımı le Reliyef ve Toprak Özellikleri Arasındaki li kiler, .Ü.Orman fakültesi Dergisi Seri A, Sayı 1. stanbul.
• Eruz, E., 1984. Balıkesir Orman Ba müdürlü ü Bölgesindeki Saf Karaçam Me çerelerinin Boy Geli imi le Bazı Edafik ve Fizyografik Özellikler Arasındaki li kiler, .Ü. Yayın No: 3244, Orman Fak. Yayın No: 368, stanbul.
• Zech, W., Çepel, N., 1984. Güney Anadolu’daki Bazı Pinus brutia Me çerelernin Boy geli imi ile Reliyef Özellikleri Arasındaki li kiler, .Ü. Yayın No: 1753, Orm. Fak. Yayın No: 191, stanbul 1972.
• Erinç, S., 1984. Klimatoloji ve Metotları. . Ü. Yayın No: 3278, Deniz Bil. ve Co rafya Enst. Yayın No:2. Gür-Ay Matbaası, stanbul.
• An in, R., 1983. Türkiye’nin Flora Bölgeleri ve Bu Bölgelerde Yayılan Asal Vejetasyon Tipleri, KTÜ Orman Fakültesi Dergisi, 6 (2), 318-339. Trabzon
• Davis, P.H. 1967. Flora of Turkey and The East Aegoeon Islands, Vol II, Edinburg.
• Yavuz, E., 1998. Metamorfik Petrografi H.Ü. Müh. Fak. Yayın No: 28, Ankara.
• Abdülselamo lu, M. ., 1982. Tortul Kayaç Petrografisi, .T.Ü. Matbaası, Gümü suyu, stanbul.
• Koçak, S., Do an , N., 1977. Banaz Havzası Orman A açlandırma, Erozyon Kontrolü ve Mera Islahı Etüdü ve Avan Projesi O.B., AG Proje No: 312, Ankara.
• Kantarcı, M.D., 1980. Belgrad Ormanı Toprak Tipleri ve Orman Yeti me Ortamı Birimlerinin Haritalanması Esasları Üzerine Ara tırmalar. .Ü. Yatın No: 2636, Orman Fak. Yayın No: 274, stanbul.
• Çepel, N., 1988. Orman Ekolojisi, .Ü. Yayın No: 3518, Orman Fak. Yayın No: 399, stanbul.
• Braun-Blanquet , J., 1964. Pflanzensoziologie. Grundzüge Der Vegetationskunde Dritte Auflage, Springer-Verlag, Wien-New York.
• Eraslan, ., 1971. Orman Amenajmanı, .Ü. yayın No:1645, Orman Fak. Yayın No:169, stanbul.
• Gülçür, F., 1974. Topra ın Fiziksel ve Kimyasal Analiz Metotları, .Ü. Yayın No: 1970, Orman Fak. Yayın No: 201, stanbul.
• Çepel, N., 1993. Toprak – Su-Bitki li kileri, .Ü. Yayın No: 3794, Fen Bilimleri Enstitüsü Yayın No: 5, stanbul.
• Alemda , ., 1967. Türkiye’deki sarıçam Ormanlarının Kurulu u, Verim Gücü ve Ormanların letilmesinde Takip Edilecek esaslar, Ormancılık Ara tırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi, No: 20, Ankara.
• Kalıpsız, A., 1963. Türkiye’de Karaçam Me cerelerinin Tabi Bünyesi ve Verim Kudreti Üzerine Ara tırmalar, O.G.M. Yayını, stanbul, 141 sayfa,
• Ye il A., 1992. De i ik Sıkılık ve Bonitetteki Kızılçam Me cerelerinin Ya a Göre Geli imi, .Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, stanbul.
• Batu, F., 1995. Uygulamalı statistik Yöntemler, KTÜ, Orman Fakültesi Yayın No: 22, Trabzon.
• Carmen, W. H., 1965. Black Oack Site Quality In Relation To Soil And Topography In Southeastern Ohio. Soil Sci. Soc. Amer. Proc. 29. 306.
• Da demir, ., 1992. Türkiye’deki Do u Ladini (Picea orientalis (L.) Link.) Ormanlarında Yeti me Ortamı Faktörleri – Verimlilik li kisi, Ormancılık Ar . Enstitüsü. Muhtelif yayınlar No: 64, Ankara.
• Kalay, H. Z., 1989. Trabzon Orman Bölge Müdürlü ü Mıntıkasındaki Saf Do u Ladini (Picea orientalis (L.) Link.) Büklerinin Geli imi ile Bazı Toprak Özeliklerinin Denel Olarak Ara tırılması, Doçentlik Takdim Tezi, Trabzon.
• Günlü, A., Yılmaz, M., Altun L., Ercanlı ., Küçük M., 2006. Artvin Genya Da ı Bölgesinde Saf Do u Ladini (Picea orientalis (L.) Link.) Me çerelerinin Verimlili i ile Bazı Edafik ve Fizyografik Faktörler Arasındaki li kiler, Süleymen Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri A, sayı 1, Yıl. 2006, ISSN: 1302-7085, Sayfa: 1-10, Isparta
• Yılmaz, M., 2004. Do u Kayını (Fagus orientalis Lipsky) Ekosistemlerinde Kimi Etmenlerin Kayının Geli imine (Verimlili ine) Etkileri Üzerine Ara tırmalar, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ekim 2004, Trabzon.
• White, E.J., 1983. ngiltere’de Sarıçam (Pinus sylvestris L.)’nin Boy Büyümesi le Yeti me Ortamı Faktörleri Arasındaki li kiler .Ü. Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 33, 1, stanbul.
• Kantarcı, M.D., 2000. Toprak lmi, .Ü. Yayın No: 4261, Orman Fak. Yayın No: 462, stanbul.
• Altun L., Günlü A., Yılmaz, M., Usta A., Genya Da ı (Artvin) Yöresinde Ayırt Edilen Ekolojik Toprak Serileri ile Verimlilik Arasındaki li kilerin ncelenmesi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Isparta (Submitted).
• Atasoy, H., Tekin E., Küçük M., 1985. Meryemana Ara tırma Ormanının Toprak Özellikleri ve Haritaları, Ormancılık Ara tırma Enstitüsü Teknik Bülten Serisi No: 154, Ankara.
• Yavuz H., Mısır, N., Mısır M., 2004. Karaçam A açlandırmalarına li kin Büyüme Modellerinin geli tirilmesi, TÜB TAK, TOGTAV-2747 Nolu Proje, Ankara.